Jurgen Damen

Naast zorg voor de kortetermijnproblemen bij dementerenden is ook het bespreken van advance care planning voor de langere termijn van belang. Dit kan het best gebeuren door een hulpverlener die de situatie kent en een vertrouwensband heeft met de oudere, zoals de huisarts. Een recent onderzoek laat zien dat huisartsen na een korte nascholing vaker wensen over het einde van het leven bespreken met demententeren en hun omgeving.

Patiënten met overgewicht hebben meer kans op het ontwikkelen van heupartrose en het beloop daarvan is bij hen ongunstiger. Afvallen kan helpen om de pijn te verminderen en de functie te verbeteren. Afvallen is ook gewenst voordat een nieuwe heup wordt geplaatst, omdat er bij deze operatie meer complicaties zijn bij overgewicht. Dat blijkt uit een een groot systematisch literatuuroverzicht.

Het is bekend dat meer en intensiever bewegen onder begeleiding en in groepsverband positieve effecten heeft op klachten bij de ziekte van Parkinson. Dit onderzoek laat zien dat intensief thuis sporten de klachten eveneens kan verminderen.

Hand-, pols- en schouderklachten komen veel vaker voor bij patiënten met diabetes mellitus dan bij anderen. De prevalantie van bijvoorbeeld triggerfinger, contractuur van Dupuytren of het carpaletunnelsyndroom is ongeveer twee tot zes keer hoger bij diabeten dan bij niet-diabeten. Daarnaast hebben deze aandoeningen vaker een ongunstig beloop, zeker als patiënten niet goed zijn ingesteld. Dit onderzoek laat zien dat Nederlandse huisartsen niet altijd bewust zijn van dit risico.

Astmapatiënten zijn vaak goed te behandelen met medicatie. Daarnaast geven huisartsen veel verschillende adviezen over niet-medicamenteuze behandeling van astma. Dit onderzoek geeft aan dat die adviezen effect hebben, met name als huisartsen deze afstemmen op de specifieke situatie van de patiënt.

De helft van de Nederlanders met een chronische aandoening worstelt met aanpassing van de leefstijl. Aangenomen wordt dat zelfmanagement hierbij helpt. Dit onderzoek laat zien dat een zelfmanagementprogramma bij een kleine groep gemotiveerde patiënten niet leidt tot consequente leefstijlveranderingen, maar wel tot wat meer gevoel van zelfredzaamheid.

Het eindstadium van coxartrose leidt vaak tot een heupprothese. Een operatie is over het algemeen effectief. Dit onderzoek laat zien, voornamelijk op basis van nationale registraties, dat 58% van de heupprotheses na 25 jaar nog in situ is.

Observationeel onderzoek toont aan dat in landen met een hoge omega-3-intake, bijvoorbeeld door een visrijk dieet, minder preterme bevallingen en kinderen met een laag geboortegewicht voorkomen. De auteurs van een Cochrane-review bevestigen deze bevinding: er zijn inderdaad minder preterme geboortes als er meer omega-3-vetzuren in het dieet zitten.

Bij het geven van noodanticonceptie heeft de huisarts verschillende opties. De NHG-Standaard Anticonceptie wordt op dit moment herzien. De auteurs van een recente Cochrane-review vergeleken de meest voorkomende methoden. Zij stellen voorzichtig dat ulipristal mogelijk een effectief alternatief is voor levonorgestel, op dit moment de morning afterpil van eerste keus in de NHG-Standaard.

Polyfarmacie is een bekend probleem bij oudere patiënten. Eerder onderzoek richtte zich vooral op patiënt- en huisartskenmerken die gepaard gaan met potentieel ongeschikte medicatie (POM). Dit onderzoek laat zien dat POM is gerelateerd aan meer ziekenhuisopames en na een ziekenhuisopname is er meer POM.

De maten lengte en gewicht worden in de huisartsenpraktijk vaak gebuikt, bijvoorbeeld bij het bepalen van overgewicht. Zowel in de praktijk als bij het doen van onderzoek gebruikt men echter vaak het gerapporteerde gewicht in plaats van het gemeten gewicht. Dit onderzoek toont aan dat gerapporteerde maten van gewicht en lengte minder betrouwbaar zijn dan metingen door de huisarts.

Snel handelen bij een TIA is essentieel, omdat met secundaire preventie een CVA kan worden voorkomen. Het risico op een CVA is het grootst in de eerste dagen na de TIA. Dit onderzoek laat zien dat patient delay bij een TIA veel voorkomt. Hier is winst te boeken.