Aangepast KNMG-standpunt over euthanasie bij dementie

Eerder bood het KNMG al steun en adviezen bij het verlenen van zorg rond het levenseinde. Onlangs verscheen het nieuwe standpunt Beslissingen rond het levenseinde. Dat standpunt bundelt en vervangt een aantal bestaande documenten en bevat daarnaast nieuwe informatie. Een belangrijk nieuw onderdeel is het hoofdstuk euthanasie bij dementie, waarmee artsen meer houvast krijgen om samen met hun patiënten en naasten met deze ingewikkelde situatie om te gaan. 

De KNMG benadrukt dat er in het geval van euthanasie bij wilsonbekwame mensen met vergevorderde dementie altijd een schriftelijk euthanasieverzoek aanwezig moet zijn, opgesteld door de patiënt toen deze nog wilsbekwaam was. Ook moet er sprake zijn van ondraaglijk lijden zoals de patiënt in zijn schriftelijke verzoek heeft bedoeld en waarvoor geen redelijke andere oplossing is. Verder mogen er geen actuele uitingen en gedragingen van de patiënt zijn die strijdig zijn met het schriftelijke euthanasieverzoek. Daarnaast wordt de arts sterk aanbevolen om zich in multidisciplinair verband en door deskundigen te laten adviseren, bijvoorbeeld door de specialist ouderengeneeskunde of andere professionals die bij de zorg zijn betrokken, naast het oordeel van een SCEN-arts.

Het is cruciaal dat de patiënt vooraf zijn wensen over zorg en behandeling kan aangeven. Een euthanasiewens moet met regelmaat worden bevestigd om in een fase van wilsonbekwaamheid nog van waarde te kunnen zijn. Dat is een verantwoordelijkheid van arts en patiënt, en moet proactief worden benaderd. Bij te voorspellen wilsonbekwaamheid is het van groot belang om hierop te anticiperen.

Euthanasie is geen recht van de patiënt en geen plicht voor de arts. Het standpunt van de KNMG biedt handvatten voor arts, patiënt en naasten om hier op een respectvolle en zorgvuldige manier mee om te gaan.