Verschillen in attitude over euthanasie bij dementie

De onderzoekers verstuurden tussen mei en september 2016 een vragenlijst met stellingen en een casus naar 2641 willekeurig geselecteerde huishoudens en 2500 artsen. Hiervan reageerde respectievelijk 75% en 51%. De onderzoekers zagen een verschil in acceptatie tussen de algemene bevolking (60%) en huisartsen (45% bij ernstige comorbiditeit, 24% ook zonder ernstige comorbiditeit), klinische specialisten (respectievelijk 35% en 23%) en verpleeghuisartsen (respectievelijk 19% en 8%).

De onderzoekers keken behalve naar acceptatieniveau ook naar factoren die waren geassocieerd met deze houding. Bij de algemene bevolking waren geassocieerd met een positieve houding: vrouwelijk geslacht (OR = 1,35; 95%-BI 1,11 tot 1,64), leeftijd 40 tot 69 jaar (OR = 1,28; 95%-BI 1,00 tot 1,64) en hoger opleidingsniveau (OR = 1,53; 95%-BI 1,20 tot 1,95). Religieuze overtuiging was negatief geassocieerd (OR = 0,23; 95%-BI 0,18 tot 0,29). Bij artsen was alleen eerdere ervaring met euthanasie positief geassocieerd (OR = 1,94; 95%-BI 1,21 tot 3,12). Negatieve factoren waren vrouwelijk geslacht (OR = 0,63; 95%-BI 0,45 tot 0,86), religieuze overtuiging (OR = 0,59; 95%-BI 0,41 tot 0,85) en de functie verpleeghuisarts (OR = 0,34; 95%-BI 0,19 tot 0,60). 

Ondanks de relatief hoge respons is er bij dit onderzoek een flinke kans op participatiebias. Daarnaast was het burgercohort relatief ouder, hoger opgeleid en overwegend van Nederlandse achtergrond. Ook is er sinds de onderzoeksperiode meer juridische duidelijkheid gekomen rondom dit dilemma, hetgeen wellicht ook invloed heeft op de bereidheid van artsen om mee te werken aan een dergelijk verzoek.

Het onderzoek legt het belang bloot van een tijdig advanced care planning-gesprek met patiënten en familieleden en, gezien de verschillen in opvattingen, ook met de betrokken (mede)behandelaren over de verwachtingen rond euthanasie bij dementie, zoals ook de NHG-Standaard Dementie beschrijft.