De beperkte winst van losartan

‘Dokter, nu is er iets nieuws voor mijn bloeddruk, dat helpt beter en het heeft geen bijwerkingen.’ Veel huisartsen zullen dit de afgelopen maanden gehoord hebben. Cozaar ^® zou bij hypertensiepatiënten minder sterfte geven dan een bèta-blokker. In het Losartan Intervention for Endpoint reduction in Hypertension (LIFE) onderzoek werden 9113 deelnemers tussen de 55 en 80 jaar ingesloten met hypertensie (160-200/95-115) én met elektrocardiografisch bewezen linkerventrikelhypertrofie. Patiënten werden ten minste vier jaar gevolgd. In de losartangroep bleken na afloop van het onderzoek 23,8 per 1000 patiënten een cardiovasculaire gebeurtenis (dood, infarct of CVA) te hebben gehad; in de atenololgroep waren dat er 27,9 per 1000. Het relatieve risico (13%) werd in het artikel en in de krantenkoppen breed uitgemeten. Het absolute risicoverschil is echter slechts 0,41%; de NNT (per jaar) is daarmee 244: de huisarts moet 244 patiënten losartan geven in plaats van atenolol om er één te redden. Een aantal bijwerkingen kwam in de losartangroep significant minder vaak voor dan bij atenolol, maar de werkelijke verschillen zijn klein: bradycardie (1 versus 9%), koude handen of voeten (4 versus 6%), seksuele problemen (4 versus 5%). Hypotensie kwam bij de losartangroep bijvoorbeeld weer vaker voor (3 versus 2%). Dat er ‘helemaal geen bijwerkingen zijn’ is dus onzin. In de conclusie van het artikel in de Lancet staat letterlijk: ‘losartan prevents more cardiovascular morbidity and death than atenolol… and is better tolerated’. Over de selecte populatie – hypertensie met LVH – wordt met geen woord meer gesproken. Een fraai voorbeeld van nogal selectief kijken: weinig echte winst en weinig echte vermindering van bijwerkingen. De kosten van losartan zijn aanzienlijk hoger dan die van atenolol. Er is – lijkt me zo -geen enkele reden om massaal over te stappen op dit wondermiddel. Het NHG heeft inmiddels vooruitlopend op de herziening van de NHG-Standaard een uitgebreid standpunt op het net gezet (www.artsennet.nl/nhg). (JZ)