2002, nummer 9

Jaargang

Nieuws

Voorschrijven bij alcoholproblemen
In 2000 nuttigde 86% van de Nederlanders van 16 jaar en ouder wel eens alcoholhoudende drank. Niet iedereen houdt het bij recreatief drinken. Volgens het CBS is ongeveer 13% van de bevolking een ‘zware drinker’ die op één of meer dagen per week meer dan zes glazen nuttigt. Dit komt neer op…
Behandeling van chronisch astma
Achtergrond Inhalatiecorticosteroïden (ICS) zijn een belangrijke pijler in de behandeling van chronisch astma. Over de werkzaamheid van ICS in het verminderen van de klachten en het verbeteren van de longfunctie bij deze patiënten-groep (stap 2 NHG-Standaard) bestaat geen twijfel. Alleen wanneer…
Triage 2
De casus van Giesen et al. over triage in de dienst (H&W 2002;45:299-302) en de discussie daarover vonden we leerzaam. Het geeft aan dat doktersassistenten en huisartsen steeds alert moeten zijn tijdens hun dienst. Achter ogenschijnlijk onschuldige zaken kunnen immers dodelijke gevaren schuilen…
Triage 1
De analyse in het hoofdredactioneel commentaar van Zaat en Van der Werf op onze casus over problemen met de triage in de dienst H&W (2002;45:299-302) kan ik wel delen. Telefonische advisering en triage is een kwetsbaar proces met veel voetangels en klemmen. Schijnbaar onbelangrijke informatie aan…
Oprichten van gezondheidscentrum of HOED
Het handboek bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt uitgebreid en stapsgewijs het proces beschreven dat doorlopen wordt bij de oprichting van een gezondheidscentrum en HOED. Allereerst wordt een visie gegeven over de ‘georganiseerde eerstelijnszorg’ waarin de verschillende mogelijkheden…
Praktijkverpleegkundige zorg voor COPD-patiënten
Dit boekwerkje is een verslag van een kwalitatief onderzoek naar praktijkverpleegkundige zorg in de huisartspraktijk voor patiënten met COPD. Gekozen werd voor een groepsinterview van twee praktiserende huisartsen en vijf verpleegkundigen met een beleidsondersteunende functie. Interviews per…
Rehabilitatie van chronisch-psychiatrische patiënten
De aanleiding voor het verschijnen van dit boekje is een landelijk congres over rehabilitatie van chronisch-psychiatrische patiënten van de centrale RINO-groep en het Altrecht in Utrecht op 12 april 2001. Er worden twee onderzoeksresultaten gepresenteerd en voortrekkers van verschillende…
Invloed van marketing op voorschrijfgedrag
Aan deze special publication van het CPB hebben naast de genoemde auteurs veel deskundigen uit het veld hun medewerking verleend door het geven van interviews of commentaar. Het rapport beschrijft opzet en uitkomsten van een onderzoek naar de effecten van marketing door de farmaceutische…
Onderzoek in de huisartsgeneeskunde, de rol van academische netwerken
Onderzoek is de kernactiviteit van universiteiten in de westerse wereld. Daarom is onderzoek ook de kern van elke discipline, zozeer dat het zelfs een van de essentiële voorwaarden voor een aparte discipline is, zoals McWhinney al eerder schreef. In 1988 toonde ik aan dat…
Visueel spektakel
Gedurende de 20 e eeuw zijn allerlei visualiseringstechnieken ontwikkeld die op een of andere manier hebben bijgedragen aan een grotere doorzichtigheid van het menselijk lichaam. Röntgentechnologie, echoscopie, endoscopie, computertomografie, MRI-scans maken allemaal het lichaam transparant…
Gezondheid en gezondheidszorg in Nederland
‘Health and health care in the Netherlands is a must for every student, teacher and visitor of the Dutch care sector.’ Met deze veelbelovende zin besluit de tekst op de achterflap van dit boek. Het is een geheel herziene uitgave van een eerste versie uit 1997. In 30 hoofdstukken wordt de…
Verzekeringsstelsel
Het kabinet Balkenende heeft in het regeerakkoord afspraken vastgelegd over de financiering van de zorg: een nominale premie voor iedereen, waarbij een nog onduidelijke, maar ongetwijfeld ingewikkelde regeling de lagere inkomens moet gaan compenseren. De marktwerking moet dan maar zorgen voor een…
Geen gevoel van een ander
Met een fraaie anekdote begon Riekie de Vet, hoogleraar Klinimetrie aan de VU, haar oratie op 28 juni. Haar zusje riep lang geleden na het verbranden van haar mond tegen haar vader dat hij ‘geen gevoel van een ander had’. Pijn en gevoel, dat is bij iedereen anders. Meten van moeilijk meetbare…
Frietkanker en wurgseks
Nietsvermoedend haal je de zaterdagochtendeditie van je dagblad uit de bus, rustig begin van het weekend. Maar dan, op de voorpagina: jaarlijks 100 doden door seksongelukken waaronder wurgseks; en nog erger – want dichter bij huis – ook jaarlijks 110 doden door frietkanker. Heb je je…
Probleemgedrag bij ouderen
De Nederlandse Vereniging van Verpleeghuisartsen (NVVA) publiceerde onlangs haar richtlijn Probleemgedrag . Hierin komen de diagnostiek, behandeling, controle en preventie van probleemgedrag bij ouderen aan de orde. De aanbevelingen zijn gebaseerd op consensus en een niet precies omgeschreven en…
Vrouwengezondheid in tijdschriften
Belangrijke tijdschriften als Annals of Internal Medicine , NEJM, JAMA, Lancet en BMJ (de big five ) gebruiken volgens drie Canadese onderzoekers een te nauwe definitie van vrouwengezondheid. Ze vergeleken 514 oorspronkelijke onderzoeken die in het eerste halfjaar van 1999 gepubliceerd werden in…
Tienermoeders
Daalde het aantal jonge moeders na de introductie van de pil van bijna 10.000 per jaar in 1965 naar 1900 in 1996, sinds die tijd stijgt het aantal tienermoeders weer (2300 in 1999). In Den Haag steeg het aantal in 5 jaar tijd met 22%. Het merendeel van de jonge moeders is van allochtone afkomst:…
Psychotherapeutische merknamen
Stel dat een deelnemer aan een RCT verbetert met een bepaalde vorm van psychotherapie en stel dat die RCT volgens de regelen der kunst uitgevoerd is, kan men dan zeggen dat die verbetering het gevolg is van de specifieke vorm van psychotherapie die gebruikt werd in de trial? Dat kan alleen als de…
Kinkhoestbacterie daadwerkelijk veranderd
De afgelopen jaren is de incidentie van kinkhoest flink gestegen. Aan patiënten vertellen we dat de bacterie veranderd is en dat het vaccin daardoor niet zo goed helpt. Die veronderstelling blijkt te kloppen. De bacteriestammen van patiënten met kinkhoest tussen 1949 en 2000 werden vergeleken met…
De beperkte winst van losartan
‘Dokter, nu is er iets nieuws voor mijn bloeddruk, dat helpt beter en het heeft geen bijwerkingen.’ Veel huisartsen zullen dit de afgelopen maanden gehoord hebben. Cozaar ® zou bij hypertensiepatiënten minder sterfte geven dan een bèta-blokker. In het Losartan Intervention for Endpoint reduction…

Wetenschap

De verdwijnende persoonlijkheid of De dokter en de dochter
In NRC Handelsblad van 24 september 1999 constateert Kester Freriks dat steeds meer schrijvers het verval van hun ouders tot onderwerp nemen. Hij somt een indrukwekkend lijstje boeken op van auteurs als Inez van Dullemen, Nicolaas Matsier, A.F.Th. van der Heyden, Yvonne Keuls, Marijke Hilhorst,…
De deelname van huisartsen aan wetenschappelijk onderzoek
Het onderzoek in de huisartspraktijk heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. , Het spreekt voor zich dat deelname van huisartsen hieraan noodzakelijk is. De ontwikkeling van de huisartsgeneeskunde wordt immers mede bepaald door de vergaring van wetenschappelijke ‘evidence’. Ook…
Hoe denken huisartsen over continuïteit in de zorg?
Het verlenen van persoonlijke zorg aan een relatief stabiele patiëntenpopulatie is van oudsher een belangrijk kenmerk van de huisartsgeneeskunde. De huisarts is daarom traditioneel zoveel mogelijk beschikbaar, voelt zich verantwoordelijk en toont betrokkenheid, ook wanneer de patiënt daar…

Praktijk

Hidradenitis
Hidradenitis is een ontsteking van de zweetklieren. Over pathogenese en behandeling bestaat weinig overeenstemming. De aandoening kan lichamelijk hinderlijk en sociaal invaliderend zijn door het ontsierend aspect en de onaangename geur. De incidentie in de huisartspraktijk van ‘ziekten…
Diarree
Jaarlijks maken miljoenen Nederlanders een periode van diarree door. In de NHG-Standaard wordt diarree gedefinieerd als ‘een plotseling optredende afwijking van het voor een persoon gebruikelijke defecatiepatroon waarbij de frequentie en de hoeveelheid van de ontlasting zijn toegenomen, en…
Consultvoering als klinische dans
Consultvoering is een essentieel onderdeel van het huisartsgeneeskundig handelen; daarover bestaat weinig discussie. Consultvoering heeft in principe drie belangrijke functies: het uitwisselen van informatie, het beslissen over een behandeling, het ontwikkelen van een goede arts…
Toetsen van huisartsopleiders, een experiment
De opleiding tot huisarts bestaat in Nederland bijna 30 jaar. Zowel kwalitatief als kwantitatief ligt het zwaartepunt van de opleiding in de periode die de huisarts-in-opleiding (haio) in de opleidingspraktijk doorbrengt. De huisartsopleider speelt bij het leren in de praktijk dan ook een…
European General Practice Research Workshop, Avignon
De voorjaarsbijeenkomst van de European General Practice Research Workshop (EGPRW) vond dit jaar plaats in Avignon, Frankrijk van 9-12 mei. De ruim 100 deelnemers konden gedurende 5 dagdelen in de indrukwekkende ambiance van het Palais des Papes genieten van 11 themagerelateerde en 9 vrije…