Diagnostiek van alledaagse klachten

De titel Diagnostiek van alledaagse klachten kan suggereren dat het in dit boek over minder belangrijke ziektebeelden gaat. Dat is niet zo. De 26 veel voorkomende klachten die de titel vormen van evenzovele hoofdstukken leiden tot differentieeldiagnostische overwegingen van een breed spectrum aan ziektes van onschuldig tot zeer ernstig. Naast klachtgeoriënteerde diagnostiek is ‘evidence based’ het tweede sleutelbegrip van dit boek. Men gaat niet zover als bijvoorbeeld in de NHG-Standaarden dat de relevante literatuur in de noten kort samengevat wordt, maar de literatuur wordt wel ruim aangehaald. Tevens wordt – net zoals in de beknopte versies die in H&W verschijnen – in de tekst het niveau van bewijskracht voor sommige aanbevelingen en uitspraken aangegeven. Bij klachtgeoriënteerde bespreking van te volgen diagnostiek baseren auteurs van specialistische leerboeken zich veelal op geselecteerd patiëntenmateriaal. In dit boek dat vooral op huisartsen is gericht, wordt zoveel mogelijk uitgegaan van onderzoeksgegevens die ontleend zijn aan de open populatie en aan de huisartsenpatiëntenpopulatie. Er is verder veel aandacht besteed aan het achterhalen van de waarde van tests die leiden tot keuzes in het diagnostisch proces. Ook eenvoudige anamnestische vragen worden hierbij als test beschouwd. Zo vaak mogelijk worden voorspellende waarden, sensitiviteit en specificiteit besproken en wordt de koppeling gelegd naar de betreffende patiëntenpopulatie. Voorgeschiedenis en anamnese blijken opnieuw vaak minstens zo belangrijk als onderzoek en aanvullend onderzoek.

Alle 26 hoofdstukken hebben dezelfde opbouw. Deze opbouw is goed gekozen omdat daarmee het proces in de spreekkamer min of meer chronologisch gevolgd wordt. Met name de uitvoerige bespreking van de afwegingen, op basis van beschikbaar evidence, welke diagnostische tests beter wél of niet gedaan moeten worden, kenmerkt dit boek. De kwaliteit van de hoofdstukken is enigszins wisselend – hoe kan het ook anders met zoveel auteurs en zoveel onderwerpen – en een enkel hoofdstuk doet ondanks alle voorzorgen van de redacteuren ronduit ouderwets en niet-evidence-based aan. Over de hele linie is het kwalitatief echter dik in orde.

Een select gezelschap van 35 huisartsen, gesteund door een ongeveer even groot aantal specialisten en enkele basisartsen, heeft als auteurs meegewerkt aan de totstandkoming van dit fraaie boek. Het resultaat mag er zijn: een kwalitatief hoogstaand leerboek voor diagnostiek bij een aantal veel voorkomende klachten in de huisartsenpraktijk. Wij kijken inmiddels met spanning uit naar het aangekondigde tweede deel. Zeer aanbevolen voor elke student in het basiscurriculum, huisarts- in-opleiding en praktiserende huisarts. E. Walma