Een normaal PSA stelt niet gerust

De huisarts stelt 15% van de oudere mannen onterecht gerust bij een normale waarde van het PSA. Dit vonden Thompson et al. toen zij bij 2950 asymptomatische mannen met een normaal PSA een prostaatbiopt namen.1 Bij 15,2% stelden zij op grond van de histologie de diagnose prostaatcarcinoom. Deze groep mannen vormde een onderdeel binnen een cohort van in totaal 8575 mannen met en zonder prostaatkanker. De onderzoekers maten bij hen gedurende 7 jaar het PSA en deden daarna een prostaatbiopt. Bij een afkappunt van 4,0 ng/ml was de sensitiviteit 20,5 en de specificiteit 93,8.2 Dit betekent dat wij van de 100 mannen met een verhoogd PSA er 80 onterecht doorverwijzen en blootstellen aan belastende, invasieve diagnostiek! Deze waarden veranderden niet na het meenemen van de uitkomst van het rectaal toucher. Screening op de aanwezigheid van een prostaatcarcinoom blijft een heikel punt. Patiënten komen steeds vaker met dit verzoek, soms gestimuleerd door berichten uit de media zoals het nieuws rond René Froger. Een goede screeningsmethode levert echter weinig fout-positieve en fout-negatieve uitkomsten. Daarnaast is het (nog) niet duidelijk welke mannen met een verhoogd PSA baat hebben bij vroege behandeling. Kortom, de waarde van het screenen op PSA is zeer beperkt. (EL)