2005, nummer 11

Jaargang

Nieuws

Diagnose astma minder vaak gesteld bij plattelandskinderen
Van de kinderen onder de 15 jaar had 4,5% in 2001 contact met de huisarts wegens astma. Woonomstandigheden lijken een rol te spelen in het wel of niet krijgen van de diagnose astma. Het aantal mensen met astma stijgt al jaren. Dat geldt ook voor kinderen. Onderzoekers suggereren verschillende…
NHG-Standaard Urineweginfecties (1)
Naar aanleiding van de NHG-Standaard Urineweginfecties heb ik geprobeerd om bijscholing te maken voor mijn assistentes (H&W 2005:48;341-52). Nadat ik drie keer de tekst en de voetnoten had doorgenomen, kon ik enkel tot de conclusie komen dat er slechts vreemde bomen in het bos zijn uitgezaaid die…
NHG-Standaard Urineweginfecties (2)
De herziene NHG-Standaard Urineweginfecties adviseert om bij intoleranties voor nitrofurantoïne en/of trimethoprim een eenmalige dosis fosfomycine te geven. Na goed zoeken in het Farmacotherapeutisch Kompas kwam ik tot de ontdekking dat het hier om Monuril® gaat. Het advies wordt in de noot…
Te dure preventie voor diabetes
Programma’s om de leefstijl van patiënten met een hoog risico op diabetes te beïnvloeden zijn weliswaar effectief, maar kosten per quality-adjusted-life-year (QUALY) aanzienlijk meer dan wachten met verandering totdat iemand diabetes heeft. Op basis van gegevens van de Diabetes Prevention Program…
Automatiseringsgeloof
Bij nummer 8 van H&W 2005 zat als bijlage de Nieuwsbrief invoering Elektronisch Medicatie Dossier en Waarneem Dossier Huisartsen . Het hoofdartikel op de voorpagina begint met de regel: ‘Een van de meest geciteerde uitspraken: In de zorg-ICT zijn drie doelen van belang: implementatie,…
Klaar-met-leven of lijden aan het leven
In het artikel Ervaringen van huisartsen met ouderen die ‘klaar-met-leven’ zijn beschrijven Rurup et al. voor het eerst in Nederland een serie verzoeken voor euthanasie bij ouderen zonder dat die ‘ziek zijn’ (pagina 552). Zo’n controversieel onderwerp vraagt volgens ons om een andere manier van…
Medicamenteuze behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom
Achtergrond Het pathofysiologisch mechanisme van het prikkelbaredarmsyndroom [PDS] is onbekend. De meest recente hypothese is dat de brain-gut axis een rol speelt bij het ontstaan en onderhouden van de PDS-klachten. Soms is een gastro-intestinale infectie een uitlokkende factor. Verder spelen…
Borstkanker
Een boek over borstkanker, niet over patiënten met borstkanker. Zo valt deze vertaling van een Amerikaanse atlas te kenschetsen. Mijn belangrijkste bezwaar tegen dit boek is dat nergens gerept wordt over de beleving van patiënten, zelfs niet over de klachten of symptomen waarmee vrouwen met…
Luizenkam helpt beste
Engels onderzoek toont aan dat het gebruik van een luizenkam met fijne tanden bij nat haar, viermaal gedurende 2 weken, bij 57% van de kinderen de hoofdluis doet verdwijnen. De onderzoekers vergeleken in een gerandomiseerd onderzoek bij 133 kinderen deze methode met het aanbrengen van de…
Dysurie met negatieve nitriettest sneller over met antibiotica
Onderzoek in Nieuw-Zeeland bij vrouwen (15-60 jaar) met pijnlijke en frequente mictie, bij wie de nitriettest negatief was, toont een snellere afname van de klachten bij gebruik van antibiotica. In een RCT in de huisartsenpraktijk bij 59 vrouwen is het effect van 3 dagen 300 mg trimethoprim…
De whiplash-epidemie
West-Afrika zijn juju, wij onze whiplash-epidemie. Veel onderzoek naar de oorzaken daarvan stamt van geselecteerde groepen, zoals patiënten op een eerstehulpafdeling. Pobereskin pakte het beter aan en onderzocht 1147 personen die bij de politie geregistreerd stonden als betrokken bij aanrijdingen…
Een epidemie van genitale verschrompeling
De wetenschappelijke literatuur staat vol onverwachte mededelingen. Dat is amusant, verbazingwekkend en leerzaam tegelijk. Neem het volgende. Dzokoto en Adams analyseerden 56 gevallen van in de media gerapporteerde gevallen van ‘genitale verschrompeling’ in West-Afrika. Een typisch geval gaat als…
Op EMD gebaseerde meting onderschat de kwaliteit van de zorg
Als de kwaliteit van de zorg wordt gemeten aan de hand van gegevens van het elektronisch dossier is de score lager dan in werkelijkheid. Onderzoekers bij een primary care kinderpoli in Yale (USA) vergeleken gegevens uit het EMD (elektronisch medisch dossier) en declaraties van het ziekenhuis met…
Een normaal PSA stelt niet gerust
De huisarts stelt 15% van de oudere mannen onterecht gerust bij een normale waarde van het PSA. Dit vonden Thompson et al. toen zij bij 2950 asymptomatische mannen met een normaal PSA een prostaatbiopt namen. Bij 15,2% stelden zij op grond van de histologie de diagnose prostaatcarcinoom. Deze…
Patiënten met gestigmatiseerde ziekten gaan het internet op
Internet biedt uitstekende mogelijkheden om patiënten met een gestigmatiseerde ziekte te bereiken. Dat is de uitkomst van een leuk en origineel onderzoek naar het gebruik van internet voor het krijgen van informatie over gezondheid. De Amerikaanse onderzoekers vergeleken patiënten met een…
Euthanasie en klaar-met-leven
Van alle expliciete vragen om euthanasie resulteert 44% ook in de daadwerkelijke uitvoering daarvan. Jansen-van der Weide et al. onderzochten bij een zeer grote groep huisartsen (n=3614) verzoeken om euthanasie in de periode 2000-2002. Dat gebeurde in het kader van de evaluatie van het SCEN…

Wetenschap

Ervaringen van huisartsen met ouderen die ‘klaar-met-leven’ zijn
Uit onderzoek in het buitenland is gebleken dat ongeveer 10% van de ouderen in meer of mindere mate een wens om te sterven heeft. Of verzoeken om euthanasie en hulp bij zelfdoding van ouderen die ‘klaar-met-leven’ zijn door artsen ingewilligd mogen worden, is al enige tijd onderwerp van…
Het nut van antibiotica bij een gewone sinusitis
Heeft een patiënt met sinusitisklachten baat bij antibiotica (amoxicilline)? Tot nu toe kon niet worden aangetoond dat antibiotica de ziekteduur bij sinusitisklachten verminderen. Er is geen sneltest die een bacteriële van een virale sinusitis onderscheidt. Dit onderzoek bevestigt de…
Adenotonsillectomie bij kinderen: arts en ouders op één lijn?
Tonsillectomie, al dan niet gecombineerd met adenotomie, is een van de vaakst uitgevoerde operaties bij kinderen. Jaarlijks verwijst een huisarts ongeveer 5 kinderen naar de KNO-arts voor een (beoordeling van de noodzaak tot) adenotonsillectomie; in 1998, bijvoorbeeld, verwijderde deze bij 33…
Het eerste jaar na de diagnose: psychologische gevolgen van screening naar diabetes
Er is weinig bekend over de mogelijke psychologische consequenties van screening op diabetes. De deelnemers aan de Hoorn Screening Studie erkennen over het algemeen de ernst van diabetes. Zijzelf schatten kans dat zij diabetes hebben laag in, ondanks tekenen die wijzen op een verhoogd…
Het klinisch effect van een voorlichtingsprogramma om astma bij kinderen te voorkomen
Bij kinderen met een familiaire belasting voor astma is blootstelling aan huisstofmijt-, kat- , hond- en voedselallergenen en aan passief roken gerelateerd aan het ontstaan van astma. Primaire preventie van astma door maar één van deze allergieprikkels te elimineren heeft echter geen of…

Praktijk

Botdichtheidsonderzoek en behandeling
Mevrouw Bottema, 61 jaar, komt op het spreekuur met rugklachten en vraagt of deze het gevolg kunnen zijn van botontkalking. Ze heeft al langere tijd pijn laag in de rug en vermoedt dat ze wat kleiner is geworden. In haar paspoort staat een lengte van 1,68 m. Drie jaar geleden brak ze haar pols…
Het probleem en de hulpvraag
In deze serie over de communicatie tussen huisarts en patiënt volgt In de praktijk aan de hand van het chronisch hoesten van Loeka de logische ordening van een consult: informatie verzamelen, informatie geven en, als het goed is, gemeenschappelijke besluitvorming. De eerste aflevering ging in…
Rendement voor dokter én praktijk
Grote vellen papier liggen op de tafels. Met verhitte hoofden staan huisartsen en hun praktijkassistentes om de tafel, terwijl een van hen de stappen in hun zojuist gefabriceerde verbeteringsplan met een viltstift noteert. De plannen zullen straks worden opgehangen. In de zaal is het een…
Wat zit er in het ampullenetui?
Voorafgaand aan het fto kregen de deelnemende huisartsen in een enquête de volgende vragen voorgelegd: Welke geneesmiddelen voor spoedeisende situaties zitten momenteel in uw visitetas? Wie controleert en vervangt de geneesmiddelen in de visitetas en op de praktijk en hoe wordt dit gedaan? …
Dokter Bob ziet sterretjes!
In een ‘feuilleton’ verhaalde In de praktijk in het afgelopen jaar over de gang van zaken rond visitatie en accreditering van de huisartsenpraktijk. De serie leek te zijn voltooid, maar recente ervaringen nopen tot toch nog een laatste aflevering. Dit keer komen de reacties van de collega’s van…
Het werk aan de gen
Familiaire hypercholesterolemie (FH) is een stofwisselingsziekte waarbij de receptor voor het LDL-cholesterol onvoldoende bindingscapaciteit heeft, zodat minder LDL-cholesterol wordt afgebroken. Het verhoogde LDL-cholesterolgehalte is verantwoordelijk voor hart- en vaatziekten op jonge leeftijd…
Keuzedwangneurose
Eindelijk, eindelijk… In het nieuwe zorgstelsel is er meer keuzevrijheid voor de patiënt. Een zegen, zo beweren alle beleidsmakers en wetopstellers. Zorgverleners en zorginstellingen houden nog te weinig rekening met hun wensen, met nadelige gevolgen voor de dienstverlening, de kwaliteit van de…
Zwangerschapsmisselijkheid en braken in het eerste trimester
Misselijkheid en braken komen ongeveer bij 80% van de vrouwen tijdens de zwangerschap voor. De meeste vrouwen kunnen goed zelf met de klachten omgaan. In een minderheid van de gevallen consulteert een vrouw de huisarts vanwege misselijkheid en/of overgeven gedurende het eerste trimester. …
De gevolgen van traumatisch hersenletsel, een onderschat probleem in de huisartsenpraktijk?
Traumatisch hersenletsel kan leiden tot chronische posttraumatische klachten. Chronische posttraumatische klachten kunnen sterk invaliderend zijn. Goede voorlichting en begeleiding kan sociaal-maatschappelijk disfunctioneren voorkomen. De huisarts speelt een belangrijke rol in het…