Deze boekbespreking is eigenlijk een bespreking van een uitgave van het tijdschrift Medische Antropologie, een tijdschrift met twee uitgaven per jaar. Het mag dan wel een tijdschriftnummer zijn, het heeft met 326 pagina’s wel de proporties van een boek. Het is een themanummer met diverse bijdragen, in totaal ruim 200 bladzijden, over het thema ‘bed’. Verder staan er nog drie artikelen in met een ander onderwerp en een serie boekbesprekingen en signalementen. In het tijdschriftnummer zijn zowel Engelstalige als Nederlandstalige beschouwingen over het thema opgenomen met een uitsplitsing in een deel Gewone bedden en een deel Ziekbedden. De bijdragen beschrijven het (ziek)bed vanuit het Nederlandse perspectief, maar ook vanuit andere delen van de wereld (Sudan, Ghana, Mali, Zuid-Afrika en de Filippijnen). Over het bed en de daarmee zo nadrukkelijk verbonden slaap is in de loop der jaren veel geschreven. Maar het bed wordt voor veel meer zaken dan louter slapen gebruikt en het zijn juist deze punten waaraan nu vooral aandacht besteed wordt. Slaap is vanuit antropologisch en sociologisch perspectief een cultureel fenomeen en is dan ook veelvuldig beschreven. ‘Het bed’ ontbeert deze aandacht, omdat het omgeven wordt door beslotenheid, privacy en intimiteit. In het bed vinden allerlei activiteiten plaats, niet alleen slapen. In het bed wordt gewerkt (inclusief laptop, telefoon, rapporten); men rust er uit als men moe is; men zoekt er ontspanning (boeken, tv, dvd); men kruipt erin weg bij angst en droefenis, men kan ‘ziek’ te bed liggen en in bed overlijden; er worden kinderen verwekt en er vinden geboortes plaats. Kortom: het is een multifunctioneel onderdeel in een huis. Opvallend was in mijn ogen de cultuurhistorische beschouwing van Irene Cieraad over het bed in Nederland. Huurders van woningwetwoningen werden vroeger gecontroleerd of zij de huizen naar behoren bewoonden. Omdat een hygiënische slaapkamer tot speerpunt van woonbeschaving beschouwd werd, kreeg dit al snel de naam ‘ledikantencontrole’. Voor lezers die vooral geïnteresseerd zijn in ‘slaap’ is het een lezenswaardige uitgave met interessante beschouwingen. Anderen kunnen er ongetwijfeld ook iets naar hun gading vinden. Nog een opmerking: deze uitgave wordt mogelijk gemaakt door een royale ondersteuning van een beddenfabrikant. De tegenprestatie is een artikel van een antropoloog werkzaam bij dit bedrijf. Hoe erg is dit? ‘Ach, het bed slaapt prima’, zei mijn echtgenote, want wij hebben ook zo’n bed! Arie Knuistingh Neven
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
