Huisarts eerste keus bij spoedeisende medische hulp buiten kantooruren

Uit diverse publicaties in H&W 123 zou de indruk kunnen ontstaan dat patiënten tegenwoordig liever naar een ziekenhuisafdeling voor spoedeisende hulp (ZSEH) gaan dan naar een huisarts. Om na te gaan of dit inderdaad het geval is, werden in december 1999 gegevens verzameld bij het Consumentenpanel Gezondheidszorg, een dwarsdoorsnede van de bevolking. Van de 1601 benaderde leden retourneerde bijna 80 procent (n=1265) de vragenlijst. Van de respondenten had 13,8 procent (n=175) in de voorafgaande twaalf maanden een medische klacht waarvoor men buiten kantooruren hulp had gezocht. De meesten (10,4%, n=132) waren geholpen door een huisarts. Op de vraag door wie men bij voorkeur geholpen wilde worden, antwoordde 79 procent ‘door een huisarts’ en 8 procent ‘door een ZSEH-medewerker’; 13 procent had geen voorkeur. Patiënten waren vooral geholpen door de hulpverlener die voor hen de voorkeur genoot. Jongeren hadden een grotere voorkeur voor een ZSEH-medewerker dan ouderen. De nabijheid van voorzieningen en de bekendheid met het poortwachterssysteem hadden geen significant effect op de voorkeur. Het beeld dat men had van de dienstverlening door huisarts of ZSEH-medewerker, hing wel sterk samen met de geuite voorkeur. Mensen die dachten dat ZSEH-medewerkers beter te bereiken en/of deskundiger zijn dan de huisarts, hadden een voorkeur voor een ZSEH-medewerker. Relatief veel mensen dachten dat de ZSEH in noodgevallen beter bereikbaar is dan de huisarts (56 versus 20 procent) en dat je bij de ZSEH onmiddellijk terecht kunt bij medische noodgevallen (42 versus 20 procent). Relatief veel mensen (30%) dachten dat de huisarts in de medische noodgevallen het meest deskundig is, tegen 24 procent die dit van de ZSEH zei. De recente ontwikkeling van huisartsenposten kan bijdragen aan het versterken van de rol van de huisarts als poortwachter. Het is dan wel cruciaal dat deze posten goed bereikbaar zijn en dat patiënten dit ook weten; op dit moment hebben veel patiënten een ander idee. Daarnaast is het van belang dat de kwaliteit van de diensten vanuit een huisartsenpost van hoog niveau blijft.