Mannen en vrouwen niet altijd gelijk behandeld

We gebruiken veelal gezonde jonge mannen voor wetenschappelijk onderzoek. We beschouwen de resultaten daarvan vervolgens als toepasbaar voor man én vrouw. De inzichten hierover zijn echter veranderd en we worden ons ervan bewust dat sekseverschillen relevant kúnnen zijn bij veel aandoeningen. Debby Keuken noemt in haar proefschrift verschillende voorbeelden. Acetylsalicylzuur als primaire preventie werkt bij vrouwen beter op de reductie van TIA’s/CVA’s en bij mannen meer op preventie van een hartinfarct. Vrouwen met COPD blijken minder vaak spirometrie te krijgen, omdat behandelaars COPD als een ‘mannenziekte’ beschouwen. Jongetjes met astma krijgen eerder luchtwegverwijders voorgeschreven dan meisjes. Kortom, sekse kan ertoe doen. Schenken wij daaraan in Nederland in onderzoek en richtlijnen gericht aandacht? ZonMw is een belangrijke subsidiegever voor biomedisch wetenschappelijk onderzoek. Deze organisatie geeft in haar richtlijnen voor onderzoek aan dat sekse belangrijk is. Bij beschouwing van 213 onderzoeksvoorstellen bleek dat rond ‘preventie’ bij 23% van de onderzoeksvoorstellen aandacht is besteed aan sekseverschillen. Bij 66% is dat niet gedaan, terwijl dit volgens Keuken wél relevant is. Besteden de twee grote Nederlandse richtlijnontwikkelingsorganisaties, het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg (CBO) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), aandacht aan verschillen in sekse bij de ontwikkeling van hun richtlijnen? Hiervoor beoordeelde Keuken zeven recente richtlijnen betreffende hypertensie, depressie, osteoporose en reumatoïde artritis. Zij stelde vast dat er geen systematische aandacht aan sekse wordt besteed. Daarna zijn de stafleden die de richtlijnwerkgroepen begeleiden getraind en gaf een expert in sekseverschillen feedback op de inhoud van de richtlijnen. Waar leidde dit toe? In het laatste hoofdstuk beschrijft de promovenda dat de aandacht voor sekse in richtlijnen is toegenomen, maar dat voortdurende monitoring en vervolgonderzoek nodig zijn. Jammer genoeg gaat dat niet vanzelf. (GvG)