2009, nummer 2

Jaargang

Nieuws

Zekerheid
Dokters moeten goed doen. En als ze niet zeker weten of dat het geval is, moeten ze abstineren (in dubio abstine ), maar het allerbelangrijkste is toch om niet te schaden (primum non nocere ). Daarmee zijn in het verleden weleens fouten gemaakt (DES-dochters, softenondrama). Die fouten waren geen…
Afrika is besmettelijk
De democratische republiek Congo roept bij de meeste mensen een beeld op van oorlog, genocide en hongersnood. Maar juist hier blijkt het leven ook mooi te zijn, intens, en wordt er ondanks alle ellende veel gelachen. Dat blijkt wel uit dit boek, dat gaat over de ervaringen van tropenarts Steven…
Emancipatie van de patiëntenbeweging
Dit boek gaat over de emancipatie van de patiëntenbeweging. Hiervoor zijn empirische gegevens van websites van 386 patiëntenorganisaties gebruikt. Of dit systematisch is gebeurd blijft ongewis. Het eerste deel handelt over positieve aspecten van de patiëntenorganisaties. Wat is hun betekenis voor…
Oogheelkunde
Van een goed boek uit een serie die pretendeert inzicht te geven in praktische huisartsgeneeskunde, mag je verwachten dat de geïnteresseerde huisarts handvatten aangereikt krijgt om het handelen in de praktijk van alledag te verbeteren. Het geven van inzicht in de materie is daarbij wezenlijk;…
Eetstoornissen en overgewicht
Dit boek beschrijft op een heldere en overzichtelijke manier waar mensen met een eetstoornis terechtkunnen voor behandeling en wat die vormen van behandeling inhouden. Het eerste deel van dit boek beschrijft de kenmerken van eetstoornissen als anorexia nervosa, boulimia nervosa en…
Chlamydia Rapid Test: géén alternatief! Sneltesten onbetrouwbaar
In H&W 2008;51:631 wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de nieuwe point-of-car e- test, de Chlamydia Rapid Test. Tot mijn verbazing staat er onder het kopje ‘Betekenis voor huisarts en patiënt’ dat ‘De Chlamydia Rapid Test een betrouwbaar instrument is om chlamydia binnen een half uur aan…
Antihypertensiva voor iedereen met diabetes?
In zijn commentaar op het artikel van de Galan et al. stelt collega Goudswaard dat de resultaten van de ADVANCE trial te bescheiden zijn om een beleidsverandering te rechtvaardigen (H&W 2008;51: 594-5). Deze wijziging zou onder andere inhouden dat er een systolische bloeddruk onder 130 mmHg wordt…
Behandeling van het luie oog ten gevolge van scheelzien
Achtergrond Amblyopie komt voor bij 5% tot 8% van de bevolking. De meest voorkomende oorzaak van amblyopie is scheelzien, dat zonder behandeling kan leiden tot functionele blindheid aan een oog. Doel Het beoordelen van de meest effectieve behandeling van amblyopie als gevolg van strabismus…
Van de trap gevallen
‘Je moet me niet omhelzen,’ zegt mijn man als hij thuiskomt. Ik was het niet van plan; het is vijf uur ’s ochtends en hij heeft me uit bed gebeld. Het duurt even voordat ik zie dat hij niet zijn blauwe overhemd aanheeft, maar een operatiehemd. Hij is ergens van een trap gevallen en dwars door de…
Intensieve behandeling depressie
Het is onvoldoende bekend of huisartsenzorg voor ernstige vormen van depressie in de eerste lijn minder effectief is dan uitgebreidere vormen van behandeling. Om dat te bepalen, behandelden onderzoekers ernstig depressieve patiënten in de eerste lijn op vier manieren: gewone huisartsenzorg,…
Crepitaties bij gezonde mensen
Crepitaties worden beschouwd als een aanwijzing voor hartfalen. De sensitiviteit (13-70%) en specificiteit (35-100%) verschillen enorm tussen de diverse onderzoeken. Om de prevalentie van crepitaties bij patiënten zonder hartfalen en zonder longaandoeningen te bepalen, hebben de onderzoekers…
Je weet niet wat je zegt…
In ons dorp liep de Lagere School - zoals die toen nog gewoon heette - van 1 juli tot 1 april. De plaatselijke MULO had hetzelfde schema. Maar als je ging doorleren, waar je voor naar de stad moest, dan zat je met een gat van vijf maanden. De paters van het Lyceum in Leiden deden de poorten…
De leden spreken zich uit over H&W
De redactie van H&W wil het blad niet alleen informatief, maar ook leesbaar maken. We hebben dat eigenlijk altijd gedaan zonder te beschikken over ‘managementinformatie’. Af en toe hielden we een kleinschalig, kwalitatief onderzoek onder de lezers en natuurlijk kregen we wel eens complimenten of…
Schransen oorzaak van overgewicht
Het vorig jaar door Inez de Beaufort gelanceerde idee dat de teloorgang van de kunst van het genieten een oorzaak zou kunnen zijn van overgewicht kreeg onlangs empirische bevestiging uit Japan. Enkele onderzoekers vroegen ruim 1000 mannen en ruim 2000 vrouwen of zij gewend waren zich tot de nok…
RSI-klachten niet gerelateerd aan duur computergebruik
In tegenstelling tot wat vaak wordt verondersteld, blijken kantoormedewerkers die veel en lang achter de computer zitten geen verhoogd risico op arm-pols-hand- en nek-schouderklachten te hebben. Deze verrassende uitkomst volgt uit het promotieonderzoek van Stefan IJmker aan het EMGO-instituut van…
Mannen en vrouwen niet altijd gelijk behandeld
We gebruiken veelal gezonde jonge mannen voor wetenschappelijk onderzoek. We beschouwen de resultaten daarvan vervolgens als toepasbaar voor man én vrouw. De inzichten hierover zijn echter veranderd en we worden ons ervan bewust dat sekseverschillen relevant kúnnen zijn bij veel aandoeningen…
Een revival voor placebo’s?
De alleroudste dokters onder ons herinneren zich wellicht nog de tijd dat de rubrochinonrecepten met regelmaat over de spreekkamertafel gingen; de laatste decennia is daar door de toegenomen nadruk op informed consent bij de behandeling(sovereenkomst) evenwel aanzienlijk de klad in gekomen…
Primaire preventie na Jupiter
Uit het JUPITER-onderzoek (acroniem voor Justification for the Use of Statins in Primary Prevention: an Intervention Trial Evaluating Rosuvastatin) blijkt dat 20 mg rosuvastatine per dag bij gezonde mannen van 50 jaar of ouder en gezonde vrouwen van 60 jaar of ouder het LDL-cholesterol met 50%…
Therapeutische werking steunzolen bij knieklachten van korte duur
In H&W 12 van vorig jaar berichtten we dat steunzolen rugpijn niet verhelpen of voorkomen. Bij knieklachten lijken ze wel iets uit te halen. Collins et al. vergeleken in een prospectieve RCT het effect van (1) standaard, uit de fabriek afkomstige steunzolen, (2) platte inlays en (3) fysiotherapie…
Multimorbiditeit: een groeiend probleem voor de huisarts
In de gezondheidszorg bekleden huisartsen een centrale positie. Zij beschikken over het volledige medische dossier van hun patiënten en zijn vaak goed op de hoogte van hun sociale omstandigheden. Daarnaast coördineren huisartsen de medische zorg van andere bij de patiënt betrokken zorgverleners,…

Wetenschap

Vitamine-D-advies Gezondheidsraad schiet tekort
Het advies van de Gezondheidsraad over optimale inname van vitamine D zal de gezondheidsproblemen die ontstaan door vitamine-D-gebrek onvoldoende verlichten. De redenen daarvoor zijn ongegronde angst voor overdosering en onderwaardering van de wetenschappelijke aanwijzingen voor het heilzaam…
Step-up of step-down?
Moet je bij dyspepsie eenvoudig beginnen met een antacidum om via een H2-receptor antagonist eventueel te eindigen bij een protonpompremmer of kun je maar beter met het zwaarste middel beginnen? De NHG-Standaard adviseert het eerste; de farmaceutische industrie (en de tweede lijn) wil graag het…
Orale anticonceptie en het risico op kanker
Huisartsen schrijven de orale anticonceptiepil veel voor. Niet zelden stelt de (aanstaande) gebruikster hiervan vragen over de pil en het risico op kanker. Het is bekend dat orale anticonceptiva een verhoogd risico geven op bepaalde vormen van kanker en juist een verlaagd risico op andere…
Richtlijnontwikkeling in internationaal perspectief
In vrijwel alle westerse landen worden tegenwoordig richtlijnen ontwikkeld. Het NHG heeft het langst bestaande programma dat zich speciaal op huisartsen richt. Onze zuiderburen zijn eind jaren ’90 begonnen met het ontwikkelen van richtlijnen voor huisartsen. De richtlijn over acute keelpijn…
Slachtoffers en sporadisch spreekuurbezoek
Na de vuurwerkramp in Enschede deden 44 huisartsen mee aan de door het NIVEL uitgevoerde monitoring van gezondheidsklachten. Eens per kwartaal stelde het NIVEL hen op de hoogte van het zorggebruik en de morbiditeit. Daarnaast enquêteerden onderzoekers de slachtoffers zelf 3 weken en 18 maanden na…
Sporadisch huisartsbezoek na een ramp: een probleem?
Er is nog weinig bekend over determinanten van hulpzoekgedrag na een ramp en nog minder over factoren die daarop van invloed zijn. Uit de literatuur over rampen is bekend dat vrouwen, slachtoffers met een eerder trauma in de anamnese, mensen met een voorgeschiedenis van psychische problemen en…
Naar een toereikende inname van vitamine D
Een tekort aan vitamine D leidt tot een vermindering van de kwaliteit van de botten, een toename van het fractuurrisico en vallen bij ouderen. Gezonde voeding en minstens een kwartier per dag naar buiten zijn in principe voldoende voor een adequate vitamine D-spiegel. Uitzonderingen zijn…
‘Als je wilt, kun je heel veel bereiken’
Het is een gelukkig toeval dat de promotie op zo’n actueel moment plaatsvond. Gorgels: ‘De aandacht voor benzodiazepinegebruik gaat in golven. Toen we met het onderzoek begonnen, was er ook heel veel aandacht voor in de media. Dan zakt het weer een paar jaar weg, om vervolgens opnieuw boven…
Stoppen met benzodiazepinen
Na ontvangst van een ‘stopbrief’ van de eigen huisarts stopt 24% van de langdurig gebruikers van benzodiazepinen binnen 6 maanden. Geleidelijke dosisafbouw in 6 consulten bij de eigen huisarts is succesvol bij 60% van de langdurig gebruikers van benzodiazepinen. De helft van de…
Verschillen tussen nationale faryngitisrichtlijnen niet louter academisch
In veel landen ontwikkelt men klinische praktijkrichtlijnen om de kloof tussen onderzoek en praktijk te overbruggen. Omdat onderzoekers tegenwoordig gemakkelijk toegang hebben tot onderzoeksgegevens zou men verwachten dat richtlijnen over hetzelfde onderwerp overeenstemmen. Enkele auteurs…

Praktijk

Hemospermie/bloed in sperma
Hemospermie (bloed in sperma) is voor veel patiënten een alarmerend fenomeen dat ongerustheid en veel vragen oproept. Patiënten denken snel aan een kwaadaardige aandoening of infectieziekten (onder andere soa’s). Bij 40% van de patiënten is bloed in het sperma de enige klacht. De overigen…
NHG-Standaard Het spiraaltje
Met de herziening van de NHG-Standaard Het spiraaltje worden de voor- en nadelen van deze anticonceptiemethode duidelijk op een rijtje gezet. Er is weinig verschil tussen de verschillende spiraaltjes wat betreft betrouwbaarheid. Het is de taak van de huisarts om samen met de vrouw de voors en…