Onverklaarbaar bewoond

Doelgroep Zowel medici als niet-medici. Inhoud Onverklaarbaar bewoond, dat zijn de hersenen volgens Bert Keizer. Ook nog (of: zeker) na zijn onderzoek op locatie. Hij liep drie maanden als gast mee op de afdeling Neurochirurgie van het VU Medisch Centrum te Amsterdam om ‘onder de motorkap’ te kijken. Op zoek naar de geheimen van het menselijk brein, door te kijken waar het mis gaat. Aan de hand van ziektebeschrijvingen gaat Keizer op zoek naar antwoorden op filosofische vragen, zoals wat ‘de ziel’ eigenlijk is en hoe deze in verband staat met de hersenen. Vele patiënten, hersenaandoeningen en operaties passeren de revue. Daarnaast wordt de dagelijkse gang van zaken op de afdeling beschreven: van röntgenbespreking tot lunchgeroddel en medische of ethische vraagstukken. De dilemma’s waar neurochirurgen onvermijdelijk tegenaan lopen, komen duidelijk aan het licht in dit boek. Maar ook de durf waarmee ze deze tegemoet treden. Want wanneer besluit je (niet) te opereren, hoeveel tumor (en daarmee ook gezond hersenweefsel) verwijder je? En begrijpt de patiënt wel wat je hem uitlegt? De verpleeghuisarts in Keizer komt hier steeds om de hoek kijken, zeker in hachelijke situaties waarbij de baten van het medisch handelen voor de patiënt twijfelachtig zijn. Het boek beschrijft heftige problematiek, maar leest toch gemakkelijk weg: het herkenbare co-assistentgevoel van ‘erbij hangen’, inclusief blunders en de pinnige OK-verpleegkundige, wordt afgewisseld met patiënten die aan allerlei hersenafwijkingen lijden. De aparte verhalen lezen bijna als een soap, maar dan wel stevig overgoten met een filosofische saus en met cynisme dat je doet grinniken of rillen (of allebei tegelijk). Maar het hart van het boek vormen de beschouwingen over wie en wat we zijn, en waarom we onszelf nooit zullen doorgronden. Oordeel Het boek laat ons meekijken in de keuken van de neurochirurgie en de hersenziekten, maar dan met een filosofische bril op. Het is geschreven op de voor Bert Keizer zo kenmerkende manier: columnachtige stukjes vol scherpe observaties en humoristische commentaren. Ook goed leesbaar voor niet-medici. Geen verplichte medische kost, maar een interessant portret van een intrigerend vakgebied dat tot nadenken aanmoedigt. Suzanne Ligthart