Volgens de mores van evidence-based medicine moet een effect van een behandeling op klinische eindpunten zijn bewezen, alvorens men deze op de markt kan toelaten of in een richtlijn kan opnemen. Om voor dergelijk bewijs een statistisch significant verschil te vinden tussen interventiegroep en controlegroep is de keus van het primaire eindpunt van cruciaal belang. Vanwege de benodigde aantallen is het verleidelijk om te kiezen voor een zogenaamd samengesteld eindpunt, waarin klinische gebeurtenissen van uiteenlopende aard worden opgeteld. Samengestelde eindpunten zijn erg populair bij onderzoek naar hart- en vaatziekten. Wat weldenkende mensen natuurlijk allang wisten, is nu ook daadwerkelijk beschreven in een systematische review van 114 RCT’s: samengestelde eindpunten vormen een bron van vertekening. Dit is vooral het geval als gebeurtenissen met sterk uiteenlopende impact voor patiënten, zoals overlijden en dotterprocedures, bij elkaar worden opgeteld of als de grootte van het effect van de behandeling voor de verschillende eindpunten afzonderlijk sterk uiteenloopt. Uit deze review blijkt dat dit vaak het geval is in de trials. Omdat klinische eindpunten van minder ernstige aard het meest voorkomen en gevoeligst zijn voor behandeling, schetsen de trials waarin deze eindpunten moeiteloos bij de meer ernstige sores worden opgeteld, een te optimistisch beeld van de verdiensten van de onderzochte behandeling. Vooral het feit dat een significant resultaat op het samengestelde eindpunt doorgaans niet opgaat voor de daarin opgenomen klinische gebeurtenissen afzonderlijk, maakt een correcte interpretatie van deze trials lastig. De moeilijkheden die verbonden zijn aan het optellen van koeien en paarden gelden dus ook voor de geneeskunde. (TW)
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
