Reacties ‘Hulp bij zelfdoding’ [Ingezonden]

Evenwicht tussen dokter en patiënt

Deze methode heeft mijn voorkeur vanwege het genoemde evenwicht tussen dokter en patiënt. Je helpt als dokter de patiënt, maar die verricht de handeling zelf. Het is rustiger en minder medisch en er is minder ‘gedoe’. Als de patiënt de drank op heeft kun je als dokter een stap achteruit doen en de familie het dichtstbij laten zijn. Ik heb deze methode nu zes keer toegepast. Eén keer heb ik ook intraveneuze euthanatica gegeven omdat de patiënt na een uur nog niet was overleden, dat was nog met de barbituratendrank van 9 gram. Dit bespreek ik altijd voor de uitvoering met de familie, zodat die niet voor verrassingen komt te staan mocht het toch nodig zijn. Sinds de 15 gram barbituratendrank zijn de vier patiënten die ik daarmee geholpen heb allemaal binnen twintig minuten overleden.

Mireille Buurman, huisarts

Easypump

Juist bij het ‘een stap achteruit doen’ kan de intraveneuze methode met de zogenaamde ‘Easypump’ uitermate geschikt zijn. Deze staat in de richtlijnen, maar is relatief onbekend omdat er tot nu toe geen gerichte aandacht voor is geweest. Na aansluiten van de verblijfsnaald kan de Easypump, ook wel elastomeerpomp genoemd, aangesloten worden. Het kraantje blijft dicht totdat het zover is. De patiënt kan deze zelf openzetten, of de uitvoerend arts. De ballon van de Easypump doet de rest. Hiermee wordt de intraveneuze coma-inductie handsfree in plaats van hands-on, wat voor de uitvoerend arts een groot verschil kan maken. Na flushen moet dan nog wel de spierverslapper rechtstreeks toegediend worden. Op YouTube staat een instructiefilmpje.

Martin de Boer, huisarts

Geen gedoe met spuiten

Tot voor kort had ik deze methode nog niet toegepast vanwege de overbezorgdheid over de vieze smaak, het braken en de mogelijke lange duur tot overlijden. Het verliep echter meer ontspannen voor zowel de patiënt als de familie en zeker ook voor de dokter. Geen gedoe met spuiten, maar een drank die niet vies, maar volgens de patiënt naar anijs smaakte. Terwijl er wat ontspannen gesproken werd, zakte patiënt in vijf minuten weg om binnen acht minuten te zijn overleden. Tenzij er contra-indicaties zijn, heeft deze methode in de toekomst mijn voorkeur.

Christian van Rij, huisarts

Juridische aspecten

Marlet en Van Wijck besluiten in hun artikel ‘Hulp bij zelfdoding als alternatief voor euthanasie’ (Huisarts Wet 2020;63(2):44-5) terecht dat hulp bij zelfdoding voor sommige patiënten een waardevol alternatief voor euthanasie biedt. Verder attenderen zij op het bestaan van ‘gebruikelijke zorgvuldigheidseisen’, maar gaan zij niet dieper in op wat deze eisen zijn. Deze materie is ook overwegend juridisch van aard. Daarom enige bijkomende duiding op basis van uitspraken van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie in de afgelopen jaren. We beperken ons tot enkele voor de praktijk belangrijke kernpunten; deze bespreking is niet uitputtend.

De volgende vereisten worden gesteld aan een ‘medisch zorgvuldige uitvoering’ van hulp bij zelfdoding: 1

• De arts overhandigt zelf de barbituraatdrank aan de patiënt. 1 Het gebruik van een enterale sonde valt eveneens onder de noemer ‘hulp bij zelfdoding’ – op voorwaarde dat de patiënt zélf het euthanaticum inbrengt (zie ‘Model voor een verslag van de behandelend arts’, punten 21 en 22a). Indien de arts het euthanaticum via de sonde toedient, is er ‘juridisch geen sprake meer van hulp bij zelfdoding maar van euthanasie’ (= ‘levensbeëindiging op verzoek’). 2 , 3

• Als grondstof voor de barbituraatdrank (= mixtura nontherapeutica) gebruikt men 15 g pentobarbital of 15 g secobarbital. 2 Het loutere gebruik van fenobarbital (een niet in de KNMG/KNMP-Richtlijn genoemd middel) leidt evenwel niet tot vaststelling van onzorgvuldigheid. 2 , 4 , 5 Wèl onzorgvuldig is een ‘te lage dosering’ van het middel (in casu 400 mg), waardoor de voorziene dood niet intreedt. 6

• Op verzoek van de patiënt mag de arts de kamer verlaten; wel dient hij altijd in de onmiddellijke nabijheid te blijven om bij eventuele complicaties een snel optreden te kunnen garanderen. 1 Deze stelregel wordt strikt geïnterpreteerd: indien een eventueel ingrijpen van de arts slechts na enkele minuten (3 of 5 minuten) uitstel kan plaatsvinden, is dit onzorgvuldig. 7 , 8

Vincent Van den Eynde, Master Rechten (UAntwerpen); onafhankelijk onderzoeker