Alle nummers
Archief tijdschrift

2022, nummer 8

Jaargang
65
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: augustus 2022

    De zomereditie van de H&W-podcast gaat over de inzet van liraglutide als middel tegen overgewicht. Daarnaast een bespreking van de nieuwsitems uit het augustusnummer over onder meer de effectiviteit van inhalatiecorticosteroïden bij milde COVID-19 en de vraag of de follow-upzorg van darmkanker in de eerste lijn dient plaats te vinden.

  • Ook op enkel groente groei je goed

    Kinderen met een vegetarisch dieet verschillen niet klinisch relevant van hun niet-vegetarische leeftijdsgenoten in groei en bloedwaarden als ijzerstatus, vitamine D en lipiden. Kinderen die naast een vegetarisch dieet ook geen of weinig koemelk drinken, hebben wel lagere serumlipidenwaarden. Dit blijkt uit een Canadees longitudinaal cohortonderzoek van 8907 kinderen, onder wie 248 vegetariërs en 25 veganisten. De gemiddelde leeftijd op baseline was 2,2 jaar (SD 1,5); 52% jongens. De gemiddelde follow-upduur was 2,8 jaar (SD 1,7).

  • Spironolacton tegen hoge bloeddruk en puistjes

    Hormonale acne is een moeilijk behandelbare aandoening bij volwassen vrouwen. Anti-androgene medicatie, zoals de combinatiepil, kan niet altijd worden ingezet. Spironolacton vormt dan een mogelijk alternatief. In deze CAT vergelijken we het effect van spironolacton op de ernst van acne bij volwassen vrouwen met dat van een placebo, orale anti­biotica of oraal isotretinoïne. We denken dat spironolacton een plaats verdient bij de behandeling van therapieresistente acne bij volwassen vrouwen met een contra-indicatie voor de combinatiepil.

  • Doen of laten? [Redactioneel]

    Vertrouwen op je niet-pluisgevoel bij kinderen met koorts op de huisartsenpost? Doen! Krampachtig vasthouden aan een protocol en daarbij de patiënt uit het oog verliezen? Laten! In deze H&W is er aandacht voor zorg die we in de praktijk juist wel of beter niet zouden moeten toepassen.

  • Inhalatiecorticosteroïden effectief bij milde COVID-19?

    Inflammatie in longweefsel is een van de veronderstelde mechanismen achter langdurige of ernstige COVID-19. Inzetten van inhalatiecorticosteroïden (ICS) ligt voor de hand, maar zijn ze effectief? Een cochranereview rapporteert dat ICS de kans op opname of sterfte waarschijnlijk verminderen, maar de kwaliteit van het bewijs is matig.

  • Kringetjes draaien

    2022 is de 65e jaargang van H&W. In dat kader vroegen we enkele oud-hoofdredacteuren naar de opvallendste artikelen uit hun H&W-tijd. Dit keer is het de beurt aan Joost Zaat.

  • Follow-upzorg darmkanker naar de eerste lijn?

    Het NHG-Standpunt Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk pleit voor nazorg dicht bij de patiënt. Nederlandse onderzoekers gingen na hoe huisartsen het ervaren om de oncologische follow-upzorg te verlenen bij patiënten met coloncarcinoom.

  • Huisartsen in the lead bij zorg voor kwetsbare ouderen?

    Het aantal thuiswonende ouderen in een kwetsbare positie neemt toe. Hun zorgvragen zijn vaak complex en vragen om samenwerking tussen zorgverleners uit verschillende disciplines. Het organiseren en coördineren van deze samenwerking vereisen adequaat leiderschap. Wat voor leiderschap is daarvoor nodig en welke rol speelt de huisarts hierin? Momenteel wordt dit onderzocht.

  • Preventie depressie schoolgaande jongeren

    Een preventieprogramma voor schoolgaande jongeren blijkt klachten van depressie en angst enigszins te verlichten. Depressie komt wereldwijd veel voor en begint vaak in de adolescentie. Nederlandse onderzoekers ontwikkelden daarom een preventieprogramma voor schoolgaande jongeren met depressieve klachten.

  • Lage onderhoudsdosering nitrofurantoïne voldoet ook

    Om urineweginfecties te voorkomen is 50 mg nitrofurantoïne per dag even effectief als 100 mg, met waarschijnlijk minder bijwerkingen. Tot op heden was de optimale profylactische dosering onduidelijk. De NHG-Standaard Urineweginfecties maakt geen onderscheid tussen 50 of 100 mg nitrofurantoïne.

  • Antistolling bij atriumfibrilleren kan scherper

    Er is de afgelopen jaren veel veranderd op het gebied van antistolling bij atriumfibrilleren (AF). Utrechtse huisartsonderzoekers keken daarom naar trends in de prevalentie en de behandeling van AF in de periode 2008-2017. De diagnose AF verdrievoudigde in 10 jaar tijd. Zij constateerden ook dat 25% van de AF-patiënten geen adequate profylactische antistolling krijgt.

Wetenschap

  • Strategieën om niet-gepaste diagnostiek terug te dringen

    Een diagnostische test heeft niet altijd zin, kan de patiënt nodeloos belasten en tot onnodige kosten leiden. Toch nemen huisartsen geregeld voor de zekerheid een diagnostische test af, ook als deze niet nodig is, bijvoorbeeld wanneer patiënten op diagnostisch onderzoek aandringen. Dergelijke vormen van niet-gepaste zorg zijn niet gemakkelijk terug te dringen. Welke strategieën kunnen het inzetten van niet-gepaste diagnostische tests in de eerstelijnssetting indammen (deïmplementatie)?

  • Protocol los! Voorwaarden voor diabeteszorg op maat

    Zorgprotocollen worden soms als een hinderpaal voor zorg-op-maat ervaren. Veel huisartsen zouden bij patiënten met een goede diabetescontrole meer willen doen met zelfmanagement en persoonsgerichte zorg. Wij lieten 4 praktijken waar de diabeteszorg goed was georganiseerd experimenteren met de implementatie van zelfmanagementinterventies in plaats van protocollaire zorg. De ontheffing van het protocol werkte inspirerend, maar gaf ook onzekerheid. We identificeerden 3 randvoorwaarden voor succesvolle zorg-op-maat: oog voor de behoeften van patiënten, goede samenwerking binnen het praktijkteam en goed functionerende e-health­toepassingen. Deze voorwaarden hebben we verwerkt in een stappenplan.

  • Dwars door de wetenschap heen wandelen

    Hoogleraar vitaliteit in een verouderende populatie David van Bodegom stelt dat we achter de feiten aan blijven lopen als we mensen met gezondheidsklachten op individueel niveau tot een gezonde leefstijl proberen te brengen. Collectief is veel effectiever, stelt hij. In beweegclubs bijvoorbeeld, waarover de deelnemers zelf eigenaarschap hebben. Het aantonen van het gezondheidseffect vraagt om een andere wetenschappelijke benadering.

  • Koorts op de HAP: vitals, beslisregels en niet-pluisgevoel

    Bij de beoordeling van patiënten met koorts moeten huisartsen bepalen of ze hen voor behandeling van een infectie naar de spoedeisende hulp doorverwijzen of niet. Daarvoor kunnen ze gebruikmaken van klinische beslisregels waarvoor ze vitale waarden systematisch moeten meten. In hoeverre doen ze dat? In ons onderzoek op de huisartsenpost vonden wij dat huisartsen bij slechts 1 van de 5 patiënten met koorts een complete set vitale waarden registreerden.

Praktijk

  • Handeczeem [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Een jeukend souvenir van het duiken

    Koraal is een van de 7 natuurlijke wereldwonderen en trekt veel duiktoerisme aan, bijvoorbeeld bij de Malediven, Australië, Indonesië en de Nederlandse Antillen. Koraal is een verzamelnaam voor zeedieren met een bloemen­uiterlijk. Het zijn diertjes van een paar millimeter groot, die in kolonies leven van miljoenen koraalorganismen, koraal­riffen genaamd. De meeste duikers komen tevreden en vaak met prachtige koraalfoto’s thuis, maar sommigen van hen nemen een minder plezierig souvenir van koraal mee: koraaldermatitis. In dit artikel bespreken we dit zeldzame dermatologische ziektebeeld.

  • Handeczeem voorkomen en behandelen

    Sinds het begin van de COVID-19-pandemie is het geen uitzondering meer wanneer mensen hun handen stuk wassen. Huisartsen vreesden dat het veelvuldig handenwassen tot een grote toename van het aantal patiënten met handeczeem zou leiden. Vaak handen wassen is immers een beruchte risicofactor voor het ontstaan van handeczeem. Het is tijd voor een praktische update van de preventie en behandeling van handeczeem.

  • Entropion en ectropion

    Bij een entropion is de rand van het ooglid naar binnen gekeerd, waardoor de oogharen tegen de oogbol aanschuren en de oogbol kan beschadigen. Bij een ectropion is de rand van het ooglid naar buiten gekeerd, waardoor het hoornvlies kan uitdrogen en beschadigen. Beide aandoeningen komen vooral op hogere leeftijd voor en zullen niet spontaan herstellen. Opereren kan een oplossing zijn. In afwachting daarvan kunnen oogdruppels of ooggel de klachten verlichten.

Richtlijn

  • Vaker spoedverwijzing in de acute fase van een herseninfarct in herziene NHG-Standaard Beroerte

    In de herziene NHG-Standaard Beroerte is het verwijsbeleid in de acute fase aangepast, omdat intraveneuze trombolyse en endovasculaire behandeling bij een klein deel van de patiënten ook na de termijn van 4,5 respectievelijk 6 uur nog effect kunnen hebben. Daarnaast krijgen de differentiaaldiagnose bij aanwijzingen voor een beroerte in het vertebrobasilaire stroomgebied en neuropsychologische functiestoornissen na een TIA meer aandacht. Verder zijn er kleine aanpassingen gedaan in de medicamenteuze secundaire preventie.

NHG Forum

  • ‘Minder werkdruk ANW, maar ook op spreekuur’

    Hoe ondersteunt het 65-jarige NHG de huisartsen bij spoedzorg en triage? Huisarts Aria Sana, NHG-Programmamanager Spoedzorg, werkt aan kwaliteit van de spoedzorg en maakt zich sterk voor werkdrukvermindering, zowel in de ANW-zorg als in de dagpraktijk.

  • NHG-Wetenschapsdag 2022 over data in de hoofdrol

    Op 10 juni 2022 vond voor het eerst sinds 2 jaar de NHG-Wetenschapsdag weer live plaats, dit keer in Den Haag. Mattijs Numans, hoofd van de afdeling Huisartsgeneeskunde van het LUMC en gastheer: ‘Er waren vruchtbare discussies en veel interessante presentaties over datagedreven eerstelijnszorg en het onderzoek hiernaar.’

  • LESA Laboratoriumonderzoek: nieuwe naam, nieuw format

    De LESA Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek is in een nieuw jasje gestoken. De nieuwe naam is nu LESA Laboratoriumonderzoek. Ook is de LESA omgezet in een ander format en voortaan te vinden via richtlijnen.nhg.org onder het tabblad LESA’s. Zo kunt u de LESA eenvoudig en snel tijdens het spreekuur gebruiken om indicaties en referentiewaarden op te zoeken.