Vage klachten

In dit nummer van H&W besteden we aandacht aan vage klachten. Van der Horst stelt dat het etiket chronisch-nerveuze klachten weinig oplevert, Van Weel en haar collega's vinden het tegendeel en Klaver en Baartman zoeken naar een pathofysiologische verklaring voor allerlei voor de dokter vaag ongemak. Probleem bij vage klachten is dat niet alleen de klachten van de patiënt alle kanten uitwaaien, maar ook de verklaringen van dokters. Zo publiceerde het gerenommeerde internistentijdschrift Archives of Internal Medicine half augustus een onderzoek over de relatie tussen onverklaarde chronische moeheid of onverklaarde pijn met symptomen van een rinosinusitis. De aanleiding was de observatie van KNOartsen dat patiënten met een rinosinusitis vaak moe zijn en dat endonasale chirurgie er dan voor zorgt dat ze weer opknappen. Kinderen met een rinosinusitis zouden volgens eerder onderzoek zelfs een slechtere kwaliteit van leven hebben dan kinderen met astma, reuma of andere chronische aandoeningen. Bij 297 patiënten jonger dan 41 jaar op een polikliniek interne geneeskunde ging de onderzoeker tijdens de anamnese na hoeveel mensen er moe waren, pijn hadden of rinosinusitisklachten hadden. De 65 patiënten bij wie de moeheid ondanks uitgebreid onderzoek onverklaard bleef, hadden vaker dan de niet-vermoeide controles pijn in het gezicht, een zwaar gevoel in het hoofd, een verstopte neus, pijn in het voorhoofd, een postnasal drip, zere keel of gevoelige klieren in de hals (OR variërend van 2,8 tot 21,9). Ook bij de niet-verklaarde pijn kwamen deze klachten vaker voor. Betekent dat nu dat we bij iedereen op zoek moeten naar een rinosinusitis? Volgens de onderzoeker zouden we meer aandacht moeten besteden aan neusproblemen bij moeheid, maar dat lijkt me overdreven. De enige objectieve maat voor ‘neusklachten’ in het uitgebreide onderzoek was onderzoek naar een pollenallergie. Patiënten met pijn of moeheid waren niet vaker allergisch dan anderen. Een CT of MRI om ook iets in de sinussen vast te stellen werd niet gemaakt. Het ene groepje met vage klachten werd dus vergeleken met een ander groepje met vage klachten. Zo komen wetenschap en patiënten niet verder. Voorlopig houd ik het in het gesprek maar gewoon op het feit dat we niet voor alles een verklaring hebben. Met overtuigingskracht gebracht werkt dat net zo goed als een limbische verklaring, het etiket chronisch- functionele klachten of welke andere onbewezen hypothese dan ook. (JZ)