Dinsdagochtend schuif ik achter mijn bureau, tweede kop koffie van de dag in de hand als mijn oog valt op een mapje van een, laten we het anoniem houden, ‘scanbedrijf’. U kent ze wel, die bedrijven die flink adverteren met uitgebreid preventief onderzoek voor een speciale prijs. Mag in Nederland niet, dus je moet er wel even de grens voor over. In het mapje vind ik een ecg en een longfunctie-uitslag, inclusief een cd met MRI-beelden van een ‘Total Body Scan’. In de agenda zie ik een afspraak staan met een patiënte van rond de 30 met als reden van haar komst: ‘bespreken uitslagen in verband met afwijkingen longonderzoek’.
Twee dagen later spreek ik haar. De scan was helemaal goed, maar haar longfunctie niet en dus wil ze graag medicijnen. Wat er precies mis zou zijn weet ze niet, want het uitslaggesprek was in het Duits en dat kon ze niet goed volgen… De longfunctie blijkt niet te interpreteren (maar één keer geblazen, kwalitatief niet goed) en ik vraag haar waarom ze het onderzoek eigenlijk heeft laten doen. Ze blijkt al langer vage klachten te hebben. Pijn tussen de ribben links en rechts en onder de borst, af en toe buikpijn, soms wat misselijk, soms een wat hoge ademhaling. Ze vertelt met deze klachten eerder ook bij ons te zijn geweest, maar er werd niet echt een diagnose gesteld. Ze wilde nu eindelijk eens zekerheid over de oorzaak van deze klachten, want ‘er moet toch iets aan de hand zijn, dokter’?
En nu: 2000 euro verder, maar nog steeds geen zekerheid en nog steeds klachten! Laten we het hier niet hebben over de tijd die je dit als huisarts kost en hoe je dit zou moeten declareren, maar over het feit dat patiënte nog steeds niet heeft wat ze wil: zekerheid. Want zekerheid is niet te koop. Niet met een Total Body Scan en zelfs niet met het in kaart brengen van ons genetisch profiel (lees het interview met Han Brunner). Mijn patiënte kon het maar moeilijk bevatten; ze was toch helemaal door de scan gegaan?
Haar zoektocht naar zekerheid is herkenbaar voor ons huisartsen en komt ook terug in dit congresnummer van H&W, zowel bij de stukken over alledaagse, als die over zeldzame ziekten. Leven met onzekerheid over je gezondheid is aan de orde van de dag bij patiënten die jaren met klachten rondlopen en van specialist naar specialist trekken. Hoe we als huisarts beter kunnen worden in het vroeg signaleren van een zeldzame ziekte is te lezen in het artikel van Hendriks. En zelfs als er een (zeldzame) diagnose is gesteld, blijft er onzekerheid over het functioneren van het lijf, zoals bij patiënten met bijnierschorsinsufficiëntie (artikel Van der Laar) die bij stress behoorlijk kunnen ontregelen. Maar denk ook aan ouders van kinderen met ‘alledaagse’ koorts. Bij al deze patiënten ligt er een rol voor ons: want zijn wij als huisartsen niet eigenlijk juist specialist in het omgaan met onzekerheid?
Boeiend is wat dat betreft het stuk van Stolper et al. Hij schrijft dat onzekerheid ook voor huisartsen ongemakkelijk kan voelen (herkenbaar!), maar dat het expliciteren van de onzekerheid kan helpen in het diagnostisch proces. Op die manier kunnen patiënten zoals ‘mijn mevrouw’ hun voordeel doen met de vaardigheden en kennis van de huisarts: samen de onzekerheid bespreken en proberen helder te krijgen. Dan kan wellicht gericht onderzoek, dat wel bijdraagt aan de diagnostiek en het hanteerbaar maken van de onzekerheid, worden ingezet.
Annet Sollie
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
