Acetylsalicylzuur in het begin potenter dan gedacht

Gebruik van acetylsalicylzuur wordt aanbevolen na een transient ischemic attack (TIA) of een ischemische beroerte, omdat het blijkens trials de kans op een recidief met circa 13% reduceert. De herhalingskans is echter vooral in de eerste dagen met 10% erg hoog en observationele onderzoeken laten een veel groter effect van medicamenteuze behandeling in die periode zien dan gerapporteerd wordt door de langer lopende trials. Amerikaanse onderzoekers bedachten dat het effect van aspirine op de korte termijn wellicht wordt onderschat.

Ze poolden de individuele patiëntendata van 15778 deelnemers aan 12 randomized controlled trials. In het merendeel daarvan werd acetylsalicylzuur vergeleken met placebo, sommige onderzochten tevens de combinatie van aspirine met dipyridamol. De onderzoekers keken vooral naar de grootte van het effect in de loop van de tijd, waarbij werd gekeken naar drie tijdsintervallen: 0 tot 6 weken, 6 tot 12 weken en meer dan 12 weken na randomisatie

In de eerste 6 weken verminderde acetylsalicylzuur de kans op herhaling met circa 60% (HR 0,41; 95%-BI 0,30 tot 0,56). De kans op een ernstige beroerte was in deze periode zelfs 70% lager. Het grootste effect werd gezien bij patiënten die vanwege een TIA of een lichte beroerte waren geïncludeerd. Ook waren de beroertes die nog wel optraden gemiddeld minder ernstig. Enige verdere vermindering van de kans op een recidief werd in de tweede periode van 6 weken behaald. Na meer dan 12 weken was het effect van acetylsalicylzuur verdwenen.

Voor dipyridamol vonden de onderzoekers een min of meer omgekeerd verband. In de eerste 12 weken blijkt toevoeging van dit middel aan acetylsalicylzuur de kans op een recidief niet te verminderen en ook niet de ernst ervan. Nadien blijkt dipyridamol toegevoegd aan acetylsalicylzuur de kans op een recidief echter wel te reduceren (OR 0,76; 95%-BI 0,63 tot 0,92).

De resultaten voor wat betreft acetylsalicylzuur worden voorts bevestigd in een drietal trials waarin patiënten het middel al in de acute fase kregen. Al met al wordt het nog belangrijker na een TIA en bij een beroerte nadat een bloedige genese is uitgesloten, zo spoedig mogelijk met acetylsalicylzuur te beginnen.

Rothwell PM, et al. Effects of aspirin on risk and severity of early recurrent stroke after transient ischaemic attack and ischaemic stroke: time-course analysis of randomised trials. Lancet 2016;388:365-75.