Huisartsen schrijven te vaak onnodig protonpompremmers voor

De onderzoekers gingen na wat de indicatie is voor het gebruik van PPI binnen de Nederlandse huisartsenzorg en identificeerden de voorspellers van het onjuist voorschrijven van PPI. Daarvoor gebruikten zij routinedata van 27 huisartsenpraktijken die deel uitmaken van het Extramuraal LUMC Academisch Netwerk (regio Leiden en Den Haag). De onderzoekers selecteerden patiënten van 18 jaar en ouder op basis van relevante ICPC- en ATC-codes in de periode 2016-2018. Zij beoordeelden de PPI-voorschriften en de gebruikersduur op de juistheid van de indicatie aan de hand van de NHG-richtlijnen uit 2013. 

Resultaten 

Van de 148.926 volwassen patiënten gebruikten 23.601 (16%) een PPI (gemiddelde leeftijd 57 jaar; 59% was vrouw). Slechts 44% van deze patiënten had een juiste indicatie bij start van de PPI, waarvan 20% met bovenbuikklachten, zoals dyspepsie, en 23% ter profylaxe van een maagulcus. Van de patiënten die in deze periode startten met PPI, was 32% na een periode van 3 maanden ondanks het aflopen van de indicatie niet met het middel gestopt.  

Een voorspeller voor onjuist PPI-gebruik was medicatie die was geassocieerd met een PPI-indicatie, waaronder vooral non-selectieve NSAID’s, coxibs, P2Y12-remmers (zoals clopidogrel) en lage dosis aspirine. 

Kanttekening 

De grootste beperking van het onderzoek is de retrospectieve opzet met relatief veel ontbrekende data over confounders als roken, alcohol en overgewicht. Ook is het onderzoek gebaseerd op de adviezen uit de oude NHG-Standaard Maagklachten uit 2013.  

Tot slot 

De resultaten onderstrepen de relevantie van de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe richtlijnen, waaronder specifiekere duiding van profylaxe-indicaties bij NSAID’s en antistolling. Daarnaast bieden de onderzoekers extra adviezen voor het vaststellen en evalueren van de indicaties en hoe we dit kunnen organiseren in de praktijk. Dat is de meerwaarde van dit onderzoek.