Eeuwige roem

Welke arts droomt er niet van om onsterfelijk te worden door zijn naam te verbinden aan de ontdekking van een tot dusverre onbekende diagnostische test of ziekte? Dankzij het teken van Homan, de ziekte van Parkinson, morbus Huntington, het gangreen van Fournier en de tetralogie van Fallot blijven hun ontdekkers immers voor eeuwig voor de vergetelheid behoed, althans zo leek het tot voor kort. In de BMJ stond een debat over de voor- en nadelen van deze eponiemen. Woywodt en Matteson vinden dat het tijd wordt om eponiemen af te schaffen en te vervangen door meer descriptieve benamingen, omdat kennis van de naam niet garandeert dat men weet welke symptomatologie erbij hoort. Ook zijn eponiemen een bron van verwarring; zo wordt de ziekte van Bechterew in diverse landen genoemd naar Marie Strümpell. Bezwaarlijk is ook dat ze weinig recht doen aan de historische werkelijkheid, want wiens naam een ziekte krijgt, is dikwijls niet zozeer een kwestie van daadwerkelijke ontdekking, maar van publicatie in een gemakkelijk toegankelijke taal of tijdschrift, van invloed en politiek of soms zelfs gewoon geluk. Voorts is er nog de vraag of Nazi-sympathisanten als Reiter en Wegener hun ziekte moet worden ontnomen. Whitworth acht dit alles minder bezwaarlijk en meent dat eponiemen kleur brengen in de geneeskunde en ervoor zorgen dat we het contact met de geneeskundige traditie niet verliezen. Bovendien is hun gebruik vaak maar tijdelijk en kunnen ze in onbruik raken door nieuwe inzichten. Moedwillige afschaffing acht ze een gevecht tegen windmolens want eponiemen zijn ook buiten de geneeskunde – denk aan de Newton, de Joule en de Hertz – wijdverbreid en sommige zijn zo gangbaar dat ze niet eens als zodanig herkenbaar zijn. Hoe het debat ook afloopt, voor stervelingen in de eenentwintigste-eeuw is er weinig hoop: nieuwe eponiemen ontstaan al geruime tijd vrijwel niet meer. (TW)