2007, nummer 13

Jaargang

Nieuws

Zelf sterven
In dit boek beschrijft Chabot hoe hij twee manieren van sterven in Nederland heeft onderzocht: ‘bewust ten dode vasten en dorsten’ en ‘zelfdoding in gesprek met naasten met slaapmiddelen en andere dodelijke medicatie’. Deze stervenswijzen plaatst hij naast andere vormen van sterven waarbij het…
Zeven zonden als dikmaker
Overgewicht is in onze moderne samenleving een explosief groeiend probleem: cijfers over de gevolgen bewijzen dat. Oorzaken en oplossingen krijgen dan ook alom veel aandacht. Dit boek bekijkt overgewicht vanuit de ontwikkelingen die onze maatschappij doormaakt. Dat is eerder gedaan, maar…
De dikke wereld
De obesogene samenleving is een feit. En daarom buitelen organisaties, instituten, lokale en landelijke overheid over – maar toch vooral langs elkaar heen – om ons grootste toekomstige volksgezondheidsprobleem te bestrijden. Maar wat doen ze eigenlijk? En waarom? En helpt het? In dit buitengewoon…
Een halve eeuw huisartsgeneeskunde
Dit boek van prof.dr. Jan van Es beschrijft de ontwikkeling van de huisartsgeneeskunde ‘van ambacht tot professie’. Het is het persoonlijk relaas van een bevlogen man die als pionier bij veel van de naoorlogse ontwikkelingen binnen ons vak persoonlijk betrokken is geweest. In twaalf hoofdstukken…
Het medisch jaar 2007
In een traditie van al vele jaren is Het Medisch Jaar 2007 verschenen. In elk van deze uitgaven worden een tiental capita selecta uit de geneeskunde besproken. Het betreft korte essays die met zorg uitgekozen en geschreven zijn door Nederlandse auteurs. Dit jaar komen de volgende onderwerpen aan…
Helpen glucosamines bij artrose?
Achtergrond Artrose is de meest voorkomende vorm van gewrichtsontsteking die kan optreden in handen, heupen schouders en knieën. Artrose kenmerkt zich door een afbraak van het gewrichtskraakbeen, wat pijn en functieverlies kan veroorzaken. De behandeling van artrose is gericht op…
Leesplezier
Ik heb altijd erg veel geleerd van de Huisarts en Wetenschap. Daarnaast vond ik het altijd prettig lezen. Sinds de redactiewisseling merk ik dat dat plezier duidelijk verminderd is. Ik vind dat er minder ‘wetenschappelijke’ artikelen in uw blad staan. Ik ben eerlijk gezegd niet zo geïnteresseerd…
NHG-Standaard Stoppen met nagelbijten
Ik ben blij met deze in ons arsenaal node gemiste standaard: helder en duidelijk én goed onderbouwd. Ik heb een kleine aanvulling bij de behandeling. Mijn ouders hebben het duimzuigen van mijn jongste zus (uit 1948) aangepakt met twee opengewerkte Vim-bussen (nu helaas moeilijk te verkrijgen)…
Zeven zorgen van de huisarts
Die zeven zorgen van collega Grundmeijer in het jubileumnummer (H&W 2007;50:467-9) zijn mij uit het hart gegrepen. Daarom wil ik spontaan reageren en mijn instemming betuigen. Bijkomstige zorgen bij mij zijn: de verzwakte positie van de solitaire huisarts en de kleine waarneemgroepen met avond,…
Parttime en duowerken
Met genoegen hebben we het interview met Grundmeijer gelezen (H&W 2007;50:467-9). Hij spreekt onder andere over parttime werken en continuïteit van zorg. Hij lost dat op door vijf halve dagen te werken. Dit is prijzenswaardig, maar wij worden daar erg ongelukkig van, van die halve praktijkdagen…
Meer Balkenende dan Modaal
Uit het interview met Rob Sardeman, Inspecteur voor de Huisartsenzorg, in het jubileumnummer van Huisarts & Wetenschap (H&W 2007:50;509-11) blijkt dat niet alleen het NHG en VWS, maar ook de Inspectie ‘een eigen set’ prestatie-indicatoren heeft ontwikkeld. Dat past in de trend, waarbij de…
Inspecteur op zijn wenken bediend!
In het interview Meer Balkenende dan modaal wil de Inspecteur voor de Huisartsenzorg, een aanzet geven voor een debat over de huisartsenzorg (H&W 2007;50:509-11). Sardeman zou graag zien dat er een grote conferentie wordt georganiseerd waarbij huisartsen een visie formuleren hoe zij de…
Redactioneel
Dit laatste nummer van de 50ste jaargang van H&W biedt de huisarts weer veel wetenschap: een onderzoeksartikel over de wet van Lasagna, literatuuronderzoeken over triage en over nekklachten, beschouwingen over prenatale diagnostiek en over onverklaarde lichamelijke klachten. De herziene NHG…
Online EPD ontdekt door grote internetbedrijven
Het gesteggel over het Nederlandse Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) duurt nu al een poos en voorlopig lijkt er nog niet veel schot in de zaak te zitten. De voorlopers van het EPD – het Waarneemdossier Huisartsen (WDH) en het Elektronisch Medicatie Dossier (EMD) – worden nu in een aantal…
Eeuwige roem
Welke arts droomt er niet van om onsterfelijk te worden door zijn naam te verbinden aan de ontdekking van een tot dusverre onbekende diagnostische test of ziekte? Dankzij het teken van Homan, de ziekte van Parkinson, morbus Huntington, het gangreen van Fournier en de tetralogie van Fallot blijven…
Vliegen gevaarlijk?
Diepe veneuze trombose (DVT) en longembolie komen niet zo vaak voor, maar boezemen wel angst in. Een longembolie kan immers dodelijk aflopen. Vliegreizen, en dan vooral langdurige vluchten, vergroten het risico op DVT. Een aantal case-controlonderzoeken en een enkel prospectief onderzoek…
Verbetering mogelijk in de behandeling van kinderen met urineweginfecties
Een tijdige opsporing en behandeling van urineweginfecties bij (jonge) kinderen kan helpen om eventuele littekenvorming in de nieren te voorkomen. Op latere leeftijd kan littekenvorming leiden tot bijvoorbeeld hypertensie, problemen tijdens de zwangerschap of zelfs nierfalen. De richtlijnen uit…
Gordelroos en kanker
Gordelroos wordt veroorzaakt door een reactivering van het varicella-zoster virus. Deze reactivering hangt samen met een verminderde afweer tegen het virus. Daarom komt gordelroos vooral voor bij ouderen, als uiting van de fysiologische veroudering van hun immuunsysteem, en bij patiënten met een…
Trombosedienst moet precies werken
Bij patiënten met een indicatie voor een antistollingsbehandeling geeft een INR > 3,5 ongeveer een 100% verhoogde kans op ernstige bloedingen en een INR &lt 1,8 een ongeveer 100% verhoogde kans op trombo-embolieën vergeleken met een INR die binnen dit venster ligt. Dit blijkt uit een Canadese…
Vragen en antwoorden
Een huisarts heeft voor een goede patiëntenzorg meer informatie nodig dan een specialist. Een consult kan voor ons dan ook eindigen in een vraagteken. We hebben vaak ook niet langer dan tien minuten om dit vraagteken te veranderen in een uitroepteken: zo zit het! Een groep onderzoekers…

Wetenschap

Onverklaarde lichamelijke klachten en de samenhang met depressie en angst
Eén op de zes patiënten die bij de huisarts komt, heeft chronische onverklaarde lichamelijke klachten met aanzienlijke functionele beperkingen (somatoforme stoornis). De overlap met angst en depressie is groot en de aanwezigheid van meerdere stoornissen leidt tot een hogere ziektelast. …
Tonsillectomie bij recidiverende streptokokkenfaryngitis?
De recente NHG-Standaard Acute keelpijn adviseert bij volwassenen dezelfde verwijscriteria voor tonsillectomie als bij kinderen, namelijk dat je verwijzing kan overwegen bij recidiverende ernstige faryngitis (ten minste vijf in het afgelopen jaar of drie in elk van de afgelopen twee jaren).2 …
Een verhoogd risico op bovensteluchtweginfecties na een adenotonsillectomie?
De NHG-Standaard Acute keelpijn beschrijft de criteria voor het verrichten van een (adeno-) tonsillectomie. Er wordt gepleit voor een terughoudend beleid omdat er weinig onderzoek voor handen is om de effectiviteit van de ingreep te beoordelen. Ouders vragen zich vaak af of met het verwijderen…
De wet van Lasagna
De wet van Lasagna geeft aan dat medische onderzoekers vaak te optimistisch zijn bij het inschatten van het aantal patiënten dat ze kunnen insluiten. Ook in de Nederlandse huisartsenpraktijk blijkt de patiëntenwerving regelmatig problemen op te leveren. Diverse factoren hangen…
Triage in de huisartsenpraktijk
In de huisartsenpraktijk in Nederland wordt vooral getriageerd door de praktijkassistente. In Engeland worden systemen gebruikt waarbij de triage door huisartsen en praktijkverpleegkundigen wordt uitgevoerd. Triage door huisartsen en praktijkverpleegkundigen resulteert in een…
De behandeling van aspecifieke nekklachten
Nekpijn is, na rug- en schouderpijn, de meest voorkomende klacht van het bewegingsapparaat. Er is momenteel wereldwijd slechts één richtlijn beschikbaar (in de Verenigde Staten) voor het beleid bij aspecifieke nekklachten in de huisartsenpraktijk. Er is weinig literatuur…
De toekomst van snelle prenatale diagnostiek: globaal of gericht testen?
Nieuwe, snelle moleculaire technieken kunnen de prenatale diagnostiek ingrijpend veranderen omdat deze methoden andere categorieën afwijkende uitslagen opsporen dan de conventionele methode voor chromosoomonderzoek. Momenteel speelt een wereldwijde discussie over het gewenste…

Praktijk

Knelpunten bij de uitvoering van palliatieve sedatie
Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn om ondraaglijk lijden in de laatste levensfase te verlichten. Het gaat vaak om lijden door een lichamelijke oorzaak, dat op geen enkele andere manier te beïnvloeden is. Palliatieve sedatie loopt in de praktijk lang niet altijd…
Mag het een inchje meer zijn?
Omdat het mijzelf almaar niet goed lukte, heb ik mijn computer thuis ‘hermetisch voor Spam laten afsluiten’ door een deskundoloog. Van zo’n man kan ik stapelgek worden. Om te laten zien hoe dubbel en dwars hij zijn dikke voorrij- en uurtarief waard is, laat hij in een moordend tempo getallen en…
De dokter: nog altijd een prima medicijn
De psychoanalyticus Michael Balint was zoon van een huisarts. Misschien kwam hij daardoor op het idee om zich te richten op huisartsen met zijn gedachtegoed dat een beter begrip van de patiënt een positieve uitwerking heeft op het genezingsproces: ‘De dokter als medicijn’. Balint heeft vele…
Over putjes en puistjes, vlekjes en plekjes
Abdul, 17 jaar, komt vanwege jeuk en uitslag in zijn liezen bij Zwinkers. Abdul heeft laatst ‘wat met een meisje gehad’ en vraagt zich af of zijn klachten daar iets mee te maken hebben. Voor zover hij weet had dat meisje nergens last van. Zwinkers vraagt naar een eventuele soa, maar er blijkt…
Rob Keijzer vertelt over zijn loopbaan
In een serie geeft In de praktijk aandacht aan het perspectief van de huisarts die toe is aan een nieuwe stap in zijn carrière. In de vorige aflevering vertelde Cor van Ree over zijn activiteiten rond farmacotherapie, automatisering en de implementatie van richtlijnen. Dit keer is het woord aan…
Zorg-op-maat in het verzorgingshuis
Dit is de derde aflevering in een serie van vijf artikelen over het NHG-Standpunt Huisartsgeneeskunde voor ouderen . De aanbevelingen uit het Standpunt richten zich vooral op ouderen met complexe problematiek. Zij hebben veelal verschillende aandoeningen, en diverse hulpverleners zijn bij hen…

NHG Forum

Van hometeam tot HOED-constructie
Tegenwoordig werkt bijna de helft van de huisartsen in een of andere vorm van groepspraktijk, in 1970 was dat twee procent. Zeker in de steden en bij vrouwen is de groepspraktijk de norm en haar aandeel zal alleen maar stijgen. Van de nieuwe, merendeels vrouwelijke artsen prefereert slechts…