Jacht op diabetes- en HVZ-genen

De ongeveer 150 stichters van een afgelegen dorp, ergens in het zuidwesten van ons land, konden halverwege de 18 ^e eeuw onmogelijk bevroeden welk een ideaal jachtterrein hun inmiddels tot 20.000 inwoners uitgegroeide dorp zou zijn voor gene hunters aan het begin van de 21 ^e eeuw. In zijn proefschrift doet Vaessen verslag van een genome wide scan onderzoek naar genen die predisponeren voor diabetes in deze genetisch prettig homogene populatie. Verschillende boosdoeners kunnen worden ingerekend, al is de schuld nog niet in alle gevallen afdoende bewezen. Ook onderzocht hij het gen dat codeert voor insulin-like growth factor-I (IGF-I): bij 12% van de bevolking ontbrak een bepaald allel (luisterend naar de code 192-bp) met als gevolg genetisch bepaalde lage IGF-I-spiegels. Deze mensen bleken verhoogde risico's op het krijgen van diabetes type 2 en hartinfarcten te hebben, vooral in geval van obesitas of insulineresistentie. Obese mensen zonder het 192-bp-allel hebben een kans van 75% op het krijgen van diabetes! Een directe klinische toepassing van deze kennis is nog niet in zicht. We kunnen echter verwachten dat de kennis van genetisch bepaalde risico's en de mogelijkheden die risico's te bepalen met behulp van genenonderzoek in de nabije toekomst explosief zullen groeien. (BT)