Weg met de poortwachter?

De poortwachtersfunctie is in de visie op de huisartsgeneeskunde verdwenen (zie het commentaar op pagina 230). Maar wat gebeurt er als we de poortwachtersfunctie afschaffen? Wordt de huisarts massaal ontweken in de run op de (super)specialist, of pakt dat toch wat anders uit? Na 25 jaar werd de poortwachtersfunctie in het Harvard Community Health Plan (Boston, VS) opgeheven. De verwachting was dat het aantal bezoeken aan specialisten en fysiotherapeuten zou toenemen. Gegevens van bijna 60.000 patiënten in de 3 jaar voorafgaande aan de ‘interventie’ werden vergeleken met gegevens van 30.000 patiënten in de eerste anderhalf jaar erna. De verschuivingen waren bepaald niet spectaculair: het bezoek aan de huisarts nam af van 1,21 naar 1,19 per half jaar. Alleen de eerste bezoeken aan een specialist namen significant toe van 0,19 naar 0,22 per patiënt in 6 maanden. Er waren een paar uitzonderingen: de rechtstreekse bezoeken aan de fysiotherapeut en aan de orthopeed namen veel sterker toe dan de bezoeken aan de overige hulpverleners. De onderzoekers noemen een paar beperkingen: het ging om een grotendeels particulier verzekerde, relatief jonge patiëntenpopulatie; de kosten van eventueel extra door de specialisten uitgevoerde onderzoeken zijn niet berekend, en misschien is de follow-up na het opheffen te kort geweest. Alle gewoonten veranderen tenslotte slechts langzaam. (HH)