Chronisch psychiatrische patiënten

In de bekende serie Practicum Huisartsgeneeskunde verscheen onlangs dit boek van Douwe de Vries. Chronisch psychiatrische patiënten komen vaak voor in de huisartsenpraktijk. Het betreft een heterogene groep chronische patiënten die bij de huisarts gevoelens van onmacht en ergernis kunnen veroorzaken. Deze gevoelens komen nogal eens voort uit een gebrek aan kennis en kunde. Daarom juich ik het zeer toe dat De Vries een leesbaar en huisartsgeneeskundig onderbouwd boek over dit onderwerp heeft geschreven. In de negen hoofdstukken behandelt hij verschillende ziektebeelden aan de hand van een casus. Bijvoorbeeld de nerveuze angstige vrouw met veel functionele klachten, de teruggetrokken verwaarloosde schizofreen, de opgewonden manische vrouw of de depressieve en afwerende hoogbejaarde vrouw in een sociaal isolement. Het zijn stuk voor stuk herkenbare gevallen waarmee we ons vaak geen raad weten. Ik vind het hoofdstuk ‘Nordine is ziek in het hoofd en moet opgenomen worden’ heel fraai. De Vries beschrijft hierin de ingewikkelde problematiek rond een allochtone psychiatrische patiënt met paranoïde denkbeelden. De hardnekkig somatische klachtenpresentatie en de gebrekkige communicatieve vaardigheden van deze patiënt stellen bijzondere eisen aan de huisarts. Een gebrek aan een gemeenschappelijk referentiekader maakt de psychiatrische diagnostiek bij allochtone patiënten extra moeilijk. Ook de samenwerking met andere disciplines en instanties wordt in deze casus op de proef gesteld. In de spreekkamer reageert de huisarts op zijn moeilijke patiënten met allerlei tegenoverdrachtsgevoelens. Typerende uitspraken van patiënten en de eerste reactie van de huisarts worden met gevoel voor humor neergezet. Dit maakt de casuïstiek voor huisartsen zo herkenbaar. Maar daar blijft het niet bij. De Vries beschrijft bij elke casus de theoretische achtergrond van het ziektebeeld, de differentiaal diagnostische problemen en de rol van de huisarts in de begeleiding. Bovendien laat hij zien hoe de huisarts in het complexe werkveld van de geestelijke gezondheidszorg een professionele positie kan innemen. Ik vind het een aanrader voor huisartsen en huisartsen-in-opleiding die zich competenter willen voelen in de zorg voor chronisch psychiatrische patiënten.