Nieuws

Leren met verouderde kennistoetsen en standaarden?

Gepubliceerd
10 juni 2002

In het meinummer van H&W 1 staat een storende fout in de kennistoets. Op de vraag welke diagnostiek een huisarts naar een chlamydiatrachomatis(CT)-infectie bij een 32-jarige man met urethritisklachten laat verrichten, wordt een ELISA-test als ‘juist’ antwoord gegeven. Dit is volstrekt verouderde informatie. Amplificatietests zoals PCR en LCR zijn al jaren standaard bij CT-diagnostiek omdat deze veel sensitiever en specifieker zijn dan ELISA of kweek. Twee jaar geleden werd in het Nederlands Tijdschrift van Geneeskunde de huisartsen al onwetendheid over CT-diagnostiek verweten omdat 80% abusievelijk de ‘kweek’ als diagnostische test rapporteerde. 2 Bij het (vermeend) ‘juiste’ antwoord van de kennistoets over deze urethritiscasus bij een man wordt vreemd genoeg verwezen naar de NHG-Standaard voor vrouwen met fluor vaginalis (1996). Veel verder zou men overigens niet gekomen zijn als men gezocht had in de NHG-Standaard Urethritis (1996). Ook deze bevat sterk verouderde informatie, raadt diagnostiek af en wijkt af van de actuele multidisciplinaire soa-richtlijn zoals onlangs gepubliceerd door het CBO-kwaliteitsinstituut van de zorg. 3 Het is niet wenselijk om huisartsen met verouderde kennistoetsen en standaarden de illusie te geven up-to-date te zijn. Indien standaarden meer dan vijf jaar oud zijn, of ongefundeerd afwijken van recente professionele en evidence-based multi-disciplinaire richtlijnen, is kritische herziening nodig. Ook dat is kwaliteitsmanagement van de beroepsgroep. 4

Antwoord 1

Wij danken collega Van Bergen voor zijn reactie op de kennistoets. Wij hadden vragen over soa in de kennistoets opgenomen, omdat wij menen dat soa een belangrijk onderwerp voor huisartsen zijn. U heeft gelijk dat het uit educatief oogpunt juister was geweest om de ELISA te vervangen door de moderne(re), valide en betrouwbare PCR- of LCR-testen. Naar de letter genomen is het antwoord op de vraag correct: een van de voordelen van zowel de ELISA als de recent gangbaar geworden PCR en LCR ten opzichte van de kweek zijn de minder strenge eisen die gesteld hoeven te worden aan het transport. De vraag was niet of het afnemen van de ELISA-test in dit verband het enig juiste beleid was. Als makers van de kennistoets hanteren wij het uitgangspunt dat de (Nederlandse) referenties bij voorkeur niet ouder mogen zijn dan vijf jaar. Wij vragen niet naar kennis die korter dan een half jaar geleden is gepubliceerd omdat kennis eerst geconsolideerd moet zijn voordat deze getoetst kan worden. Als toevoeging bij de NHG-Standaard was de nieuwe CBO-richtlijn SOA en herpes neonatorum welkom geweest; de tijd tussen publicatie van deze richtlijn in het soabulletin en de voorbereidingstijd van publicatie van deze kennistoets H&W stond afstemming echter in de weg.

Margriet Bouma, huisarts, NHG Wilma Spinnewijn, huisarts, SVUH

Antwoord 2

Het is belangrijk om uit het veld signalen te krijgen over aspecten van standaarden die verbeterd kunnen worden. Er is altijd een spanningsveld tussen de mate van actualiteit en de grondigheid waarmee NHG-Standaarden worden gemaakt. Wij hadden ons al gerealiseerd dat een aantal soa-gerelateerde standaarden aan herziening toe zijn en hebben deze voor het volgend jaar al ingepland. Dit jaar is prioriteit gegeven aan de GGZ-gerelateerde standaarden en aan standaarden met een spoedeisende component, aansluitend bij NHG-thema's voor dit jaar. Wij hanteren momenteel de stelregel dat een standaard bij voorkeur niet ouder mag zijn dan vijf jaar. Daarnaast probeert het NHG een betere afstemming tussen actualisaties van NHG-Standaarden en (actualisaties van) multidisciplinaire (vaak CBO-)richtlijnen te bereiken. Ook werken we aan een verdere verbetering van de methodologie en transparantie van de standaarden. Hier zal de gebruiker helaas nog niet direct het resultaat van zien. De productietijd van een standaard is van begin tot eind vaak anderhalf tot twee jaar. Wij nodigen collega Van Bergen van harte uit om zitting te nemen in een van de werkgroepen voor een standaard. Ook andere belangstellenden zijn vanzelfsprekend welkom: een veelheid aan, ook niet-soa, onderwerpen staat in de steigers. Een kwalitatief hoogstaande huisartsgeneeskunde zonder actuele standaarden is gelukkig nog steeds ondenkbaar. Het NHG kan de hulp van enthousiaste huisartsen voor werkgroepen daarbij best gebruiken.

Pim Assendelft, hoofd Richtlijnontwikkeling en Wetenschapsbeleid NHG Arno Timmermans, medisch directeur NHG

Literatuur

  • 1.Kennistoets. Huisarts Wet 2002;45(5):266,272.
  • 2.Henquet CJM, Jansen MWJ, Buwalda PJS, et al. Seksueel overdraagbare aandoeningen in Limburg in 1997. Ned Tijdschr Geneesk 2000;144 (13):606-612.
  • 3.Wittenberg J, Van Bergen JEAM, Bleker OP, et al. Nieuwe CBO-richtlijn SOA en herpes neonatorum. SOA-bulletin 2002;23(1):4-6.
  • 4.Van Bergen JEAM. Nieuwe CBO-soa-richtlijn voor de praktijk (redactioneel). SOA-bulletin 2002;23 (1):3.

Reacties

Er zijn nog geen reacties.

Verder lezen