2002, nummer 7

Jaargang

Nieuws

Behoeften
Martin Winckler beschrijft in De ziekte van Sachs het leven van de huisarts Bruno Sachs en zijn patiënten. De prachtige verhalen worden telkens uit het perspectief van de patiënt, assistente, overbuurvrouw, geliefde, moeder of – zoals hier – door de specialist verteld. Een mooi voorbeeld van…
Leren met verouderde kennistoetsen en standaarden?
In het meinummer van H&W staat een storende fout in de kennistoets. Op de vraag welke diagnostiek een huisarts naar een chlamydiatrachomatis(CT)-infectie bij een 32-jarige man met urethritisklachten laat verrichten, wordt een ELISA-test als ‘juist’ antwoord gegeven. Dit is volstrekt verouderde…
Visie (2)
Met de inhoud van het commentaar op de Visie op de Huisarts (H&W 2002;44(5): 230-1) ben ik het geheel eens. Toen ik de eerste bijeenkomst van het NHG hierover in het KNMG-gebouw bijwoonde, kreeg ik uit de discussie al de indruk die in het rapport Huisartsenzorg 2012 wordt bevestigd: een rapport…
Visie (1)
Ik kan mij volledig vinden in de teleurstelling van Zaat omtrent de uitkomst van de nieuwe conceptvisie op de huisartsenzorg (H&W 2002;45(5):230-1) De kracht van de huisartsenzorg ligt vooral in de opbouw van een totaal overzicht in de continuïteit van de ziektegeschiedenis, de bewaking van een…
Twijfel aan het nut van borstkankerscreening - een omgekeerde preventieparadox?
Raymond Giard schrijft zijn commentaar op de Cochrane-studie over borstkankerscreening rond de vraag ‘Wat adviseert u als huisarts aan een vrouw die aarzelt of ze zich wel zal laten screenen?’(Huisarts Wet 2002;45(03):110-2). Ik acht die vraagstelling belangrijk, maar vind deze in het commentaar…
Pijn op de borst
In hun literatuuroverzicht Pijn op de borst (H&W 2002;45:259-64) melden Van Weert et al. dat risicofactoren minder belangrijk zijn voor (het anamnestische deel van) de diagnose bij deze klacht. Zij noemen die factoren met name, maar in deze opsomming miste ik de met cardiale ischemie en/of…
Blind insect
Sjef, de broer van neurochirurg Guido Bostoen slaat wartaal uit, heeft kietelingen en pist op tafel tijdens de maaltijd. Bostoen stelt feilloos de diagnose: scarabaeus cogitans, de denkende kever (zo vertelt J.M.A. Biesheuvel). Een ziekte die wereldwijd eens in twintig jaar voorkomt. Het blinde…
Corticosteroïden bij Bell's palsy
Achtergrond De incidentie van Bell's palsy is 23-25 per 100.000 per jaar. De aandoening komt vooral voor onder het veertigste levensjaar. De prognose is gunstig: binnen 3 weken na de eerste symptomen begint bij 85% van de patiënten het herstel; uiteindelijk geneest 71% volledig en 13% met…
Huisartsen overschatten hun kennis over evidence-based medicine
Vijftig Australische huisartsen bleken de basisbegrippen van evidence-based medicine niet erg te beheersen. Het ging om begrippen als de mate van evidence, relatief en absoluut risico, number needed to treat , sensitiviteit, specificiteit en positief voorspellende waarde. Ze konden voor het…
Cognitieve en gedragstherapie bij ontlastingsproblemen bij kinderen
Achtergrond Het verlies van ontlasting op een ongewenst moment op een ongewenste plaats (encopresis) komt veel voor bij kinderen. Wanneer kinderen op een leeftijd komen dat zij geacht worden controle uit te kunnen oefenen op hun darmfuncties wordt encopresis als een zeer belastende aandoening…
Wartaal
H&W bepleit het gebruik van heldere taal. Dat lukt niet altijd, maar zo bont als sommige instellingen maken we het hopelijk nooit. In volstrekt onbegrijpelijk Nederlands werd een arme huisarts om informatie over arbeidsongeschiktheid gevraagd: ‘De probleemstelling van het causaal verband laat…
Polyfarmacie en herhaalreceptuur
Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) publiceerde in 2001 een rapport over polyfarmacie en herhaalreceptuur. Het rapport heeft als doel inzicht te krijgen in de problematiek rond polyfarmacie en herhaalreceptuur en om zinvolle interventies op het spoor te komen die de doelmatigheid van het…
Snotteren en snuffen
De huisarts schreef in 2000 aan 2,4% van zijn patiënten een middel voor tegen allergische rhinitis (ICPC-code R97) of allergische conjunctivitis (F71). Dit percentage is laag in vergelijking met de in de literatuur vermelde prevalenties van deze klachten van 5 tot 20%. Het meest voorgeschreven…
Tv-reclame is gewone voorlichting
Nadat de Reclamecodecommissie zich had gebogen over de toelaatbaarheid van de ‘voorlichtingscampagne’ over schimmels van Novartis, de fabrikant van Lamisyl ® , heeft nu ook de gewone kantonrechter in Arnhem zich op 15 mei over de toelaatbaarheid van de reclame uitgesproken. Was het nog zo dat de…
Patiëntenwensen
Ook elders worden visies op de huisartsgeneeskunde geformuleerd en patiënten gevraagd wat ze van een huisarts verwachten. Veel van die wensen lijken universeel. Patiënten in Colorado discussieerden in tien focusgroepen over hun verwachtingen. De auteurs van het artikel wonnen de prijs voor de…
Publiceren in het Nederlands
De Raad voor de Medische Wetenschappen van de KNAW nam eind april de nota The societal impact of applied health research aan. Vorig jaar berichtten we al over het conceptrapport. Voor onderzoeksinstellingen wordt het nu ook echt belangrijk om aandacht te besteden aan de verspreiding van…
Roken en frituurvet
Stef Blok, oud-Kamerlid voor de VVD, zegt in het jaarverslag van Defacto dat zijn fractie tegen de Tabakswet heeft gestemd omdat tabak immers niet verboden is. Hij wil sigaretten niet verbieden want ‘… een sigaret staat wat mij betreft qua schadelijkheid en verslavende werking dichter bij…
Sekseverschillen
Hart- en vaatziekten hebben andere prevalenties bij mannen en vrouwen. Lang is dat geweten aan verschillend ongezond gedrag. Nu vrouwen meer roken, halen ze langzaam hun ‘achterstand’ in. Maar er zijn andere verklaringen mogelijk. Bij ratten blijken er heel verschillende genen in het spel te zijn…
Huisarts ziet geweld tegen vrouwen niet
Internationaal is er steeds meer aandacht voor geweld tegen vrouwen als oorzaak van gezondheidsklachten. De afdeling Vrouwenstudies van de Nijmeegse Universiteit bereidt een onderzoek voor naar partnergeweld en de rol van de huisarts omdat er in Nederland nog maar weinig aandacht voor dit…
Geloofwaardig schrijven
Het zal zelden voorkomen dat een medisch tijdschrift gedaagd wordt voor de Raad voor de Journalistiek. Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde overkwam het. Klager was biochemicus dr. J. Kamsteeg. Hij wordt geciteerd in het boek De nieuwe vrouwenziekte, HPU . HPU staat voor…
Meer of minder geld in de zorg
De turbulente en dramatische verkiezingen zijn inmiddels een maand achter de rug, en de formatie zal nog wel niet afgelopen zijn. Alle partijen beloofden betere zorg en vooral minder wachtlijsten. Of dat zonder een cent erbij kan, zoals de grote winnaar beloofde, waag ik te betwijfelen. Aan de…
Continuïteit in persoon doet er toe
De relatie tussen persoonlijke continuïteit en het aantal ziekenhuisopnames bij kindderen was al aangetoond en nu blijkt er ook verband te zijn tussen persoonlijke continuïteit en vaccinatiegraad bij zuigelingen. In een populatie moederkind paren met lage inkomens in de VS bestond een positieve…

Wetenschap

Ontvangen proefschriften
468 pagina's. ISBN 90-6171-929-1 Promotie: 3 april 2002, Vrije Universiteit Amsterdam Promovendus: Bartje Abbo-Tilstra (1930) Promotor: prof.dr. E.S. Houwaart 142 pagina's. ISBN 90-5278-340-3 Promotie: 12 april 2002, Universiteit Maastricht Promovendus: Ute Bültmann (1968) Promotoren:…
De kunst om niet te handelen
‘Ik had nooit iets aan me moeten laten doen.’ Een teleurgestelde mevrouw Blauw kijkt mij vanuit haar ziekenhuisbed met haar grote opgemaakte donkere ogen verwijtend aan. Zij ziet er, zoals altijd, tot in de puntjes verzorgd uit. Een bescheiden make-up en een kanten sjaal gedrapeerd om een…
Foliumzuur rond de conceptie
Een vrouw heeft uw spreekuur bezocht. Ze staat met de deurkruk in de hand, het consult is eigenlijk al afgelopen. Ze vertelt u nog enthousiast: ‘O ja, dokter, wat ik nog wilde vertellen. Ik haal geen herhalingsrecepten meer voor de pil, want we willen graag een kindje. Is er nog nieuws…
De kwaliteit van de NHG-Standaarden
Ondanks het lange bestaan en de brede acceptatie van de NHG-Standaarden is er betrekkelijk weinig onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de standaarden. Toch heeft de kwaliteit geregeld ter discussie gestaan. , , , Afgezien van enkele algemene beschouwingen , , , , is er nooit…
Afwachten bij atypische angina pectoris en een negatief inspanningselektrocardiogram gerechtvaardigd
Om angina pectoris, een aandoening waarbij de patiënt zal moeten starten met medicatie en eventueel doorverwezen moet worden naar de cardioloog, uit te kunnen sluiten, dient bij pijn op de borst in eerste instantie een goede anamnese en lichamelijk onderzoek verricht te worden. Angina…

Praktijk

Vitiligo
Vitiligo is een huidaandoening waarbij de diagnostiek gemakkelijk, maar de behandeling lastig is. Bij 0,5-1% van de bevolking ontstaat vitiligo, ongeacht geslacht of ras. , Vitiligo kan op elke leeftijd ontstaan, maar de beginleeftijd is meestal tussen de 10 en de 20 jaar. De gemiddelde…
Kind met koorts
Koorts komt veel bij kinderen voor. In een onderzoek van het NIVEL bleek 9,5% van de kinderen tot 14 jaar de afgelopen 2 weken koorts te hebben gehad tegen 5,3% in de totale bevolking. Kinderen met koorts voelen warm aan en zweten. Ouders zeggen vaak dat hun kind koorts heeft zonder de…
Allergie voor insecten
Elke zomer worden huisartsen benaderd door patiënten die door steken of beten van insecten diverse reacties hebben meegemaakt, van een kleine ‘muggenbult’ tot shock aan toe. Patiënten kunnen hierop met angst reageren. Het is dan soms moeilijk om een paniekaanval met hyperventilatie en…
De praktijkverpleegkundige in de huisartsenpraktijk: resultaten van een quasi-experimentele studie
Helaas zijn enkele voordrachten van de NHG-Wetenschapsdag niet opgenomen in H&W 2002(5). Wij publiceren ze hierbij alsnog. Inleiding Recente ontwikkelingen in de gezondheidszorg hebben geleid tot een verschuiving in taken en verantwoordelijkheden van de huisartsen. Hierdoor is ook de…
De invloed van presentatiewijze van diagnostische testuitslagen op ziektekansschattingen van huisartsen
Inleiding Dagelijks beoordeelt de huisarts resultaten van diagnostische tests. Weet de arts wat testresultaten in hun klinische context waard zijn? Zo nee, moet deze informatie bij de uitslag beschikbaar zijn en in welke vorm dan? Methode Aan 263 Zwitserse huisartsen presenteerden we een…
Knelpunten in diagnostiek en behandeling van depressie en angststoornissen. Eerste resultaten van een focusgroepstudie
Inleiding Onderdiagnostiek en onderbehandeling van depressie en angststoornissen door de huisarts is onderwerp van uitgebreid wetenschappelijk debat. Verschillende factoren dragen bij aan het gesignaleerde probleem. Meerdere onderzoeken met als doel de kennis en vaardigheden van huisartsen op…