Teratogeniteit van anti-epileptica

Anti-epileptica geven een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. Hoe de risico’s van verschillende middelen zich tot elkaar verhouden is nog onvoldoende duidelijk.  

Verhoogd risico op aangeboren afwijkingen 

In een recente update van een cochranereview zijn 49 prospectieve cohort- en database- onderzoeken geanalyseerd met 25.876 vrouwen die anti-epileptica gebruiken tijdens de zwangerschap. De controlegroepen bestonden uit vrouwen zonder epilepsie of vrouwen met epilepsie zonder behandeling.  

De meta-analyse van de cohortonderzoeken bevestigde dat kinderen blootgesteld aan anti-epileptica in de baarmoeder een verhoogd risico hebben op ernstige aangeboren afwijkingen. Bij vrouwen met epilepsie zonder medicatie was het risico 3,0% (95%-BI 2,1 tot 4,2). Valproïnezuur gaf het grootste relatieve risico (RR 2,8; 95%-BI 2,0 tot 3,8). Ook carbamazepine (RR 1,4; 95%-BI 1,1 tot 2,0) en fenytoïne (RR 2,0; 95%-BI 1,3 tot 3,1) gaven een verhoogd risico. Het risico van topiramaat was niet verhoogd in vergelijking met onbehandelde vrouwen met epilepsie (RR 1,4; 95%-BI 0,6 tot 3,3), maar wel met de algemene bevolking (RR 4,1; 95%-BI 1,6 tot 10,1). Levetiracetam (RR 0,7; 95%-BI 0,4 tot 1,3) en lamotrigine (RR 1,0; 95%-BI 0,7 tot 1,6) gaven geen verhoogd risico. Eén prospectief observationeel onderzoek liet zien dat hogere doseringen (> 325 mg/dag) van lamotrigine wel geassocieerd waren met malformaties (OR 1,7, 95%-BI 1,0 tot 2,8). Een beperking van de onderzoeken is het observationele design, maar een gerandomiseerde trial zou niet ethisch zijn. De onderzoeken naar voornamelijk nieuwe anti-epileptica waren te klein om conclusies uit te trekken. 

Hogere doseringen 

De resultaten passen bij de informatie van bijwerkingencentrum Lareb, waarbij lamotrigine het voorkeursmiddel tijdens zwangerschap is. Het blijft belangrijk om anti-epilepticagebruik bij vrouwen in de vruchtbare levensfase te signaleren en te registreren, om hen voorlichting passend bij de levensfase te geven.