Alle nummers
Archief tijdschrift

2024, nummer 4

Jaargang
67

Nieuws

  • Aprilnummer H&W: huisartsenzorg kraakt én toont veerkracht

    Een opinie over hoe de Nederlandse huisartsenzorg kraakt én veerkracht toont. Ook een LOVAH-enquête over het huisartsenvak onder aiossen huisartsgeneeskunde. Verder is er aandacht voor de nieuwe NHG-Standaard Prostaatkanker. Dit en meer onderwerpen in het aprilnummer van H&W.

  • Wel of niet spalken bij carpaletunnelsyndroom?

    Er zijn diverse niet-operatieve opties voor de behandeling van het carpaletunnelsyndroom (CTS). In een recente cochrane­review zijn de voor- en nadelen van spalken onderzocht in vergelijking met geen behandeling of andere niet-chirurgische behandelingen. Het onderzoek laat zien dat er onvoldoende bewijs is om te concluderen of spalken gunstig is bij CTS.

  • Webtip: Mijn Betere Keuze

    Het Voedingscentrum is al sinds jaar en dag dé bron voor onafhankelijke wetenschappelijke informatie over gezonde voeding. Om te zorgen dat informatie de maatschappij bereikt, maken ze steeds meer gebruik van digitale hulpmiddelen. De meest recente toevoeging is Mijn Betere Keuze. Kan deze keuzehulp ons helpen in de spreekkamer?

  • ‘Wat doet opa nou?’

    Babette is 2 jaar oud en komt met haar vader op het spreekuur. Haar vader herinner ik me als spontane peuter. Ruim 30 jaar ben ik nu huisarts in mijn praktijk.

  • Teratogeniteit van anti-epileptica

    Lamotrigine is het anti-epilepticum van voorkeur bij zwangeren. Uit een recente cochranereview blijkt dat dit middel mogelijk toch ook in hoge dosering geassocieerd is met aangeboren afwijkingen. Aandacht voor anticonceptie bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd die anti-epileptica gebruiken, blijft belangrijk. Essentieel is aandacht voor Samen beslissen bij echtparen met een kinderwens, van wie de vrouw anti-epileptica gebruikt.

  • LOVAH-enquête over (toekomst) huisartsenvak onder aios huisartsgeneeskunde

    Wat zijn mooie kanten van het vak, en wat zijn uitdagingen waar de beroepsgroep voor staat? De belangrijkste uitkomsten van de LOVAH-enquête onder aios staan weergegeven in een infographic.

  • Cognitieve gedragstherapie vermindert valangst iets

    Ongeveer 1 op de 3 ouderen ervaart angst om te vallen. Ouderen met valangst hebben een grotere kans om te vallen. Uit een cochranereview blijkt dat cognitieve gedragstherapie een klein positief effect heeft op valangst, maar niet op het aantal valincidenten.

  • Online vestibulaire revalidatie blijft effectief

    Amsterdamse onderzoekers vonden bij de follow-up van een RCT dat 3 jaar na de start van online vestibulaire revalidatie (oVR) een relevante verbetering van vestibulaire symptomen bleef bestaan.

  • Discussie antihypertensiva bij orthostase heropend

    Er is terughoudendheid om bij patiënten met orthostase de bloedruk strak in te stellen, vanwege zorgen over valincidenten en gerelateerde fracturen. Een meta-analyse toont dat bloeddrukbehandeling bij deze patiënten leidt tot een vergelijkbaar lager risico op hart- en vaatziekten of algehele sterfte als bij patiënten zonder orthostase.

  • Als de natuur mag meebeslissen

    Het is nacht. Naast me zit een energieke vrouw aan het stuur. Ze draagt een blauw met geel pak. Ze rijdt ons vloeiend van het ene naar het andere adres. We zijn lekker bezig. Ik trek wat gereedschap uit mijn dokterstas en daarna drukt zij weer op het gaspedaal. We betreden het huis van een dementerende dame van 86 jaar.

  • Antidepressivum bij prikkelbaredarmsyndroom

    Als dieet- en leefstijlaanpassingen bij prikkelbaredarmsyndroom (PDS) geen soelaas bieden, overweeg dan om amitriptyline in een lage dosering voor te schrijven. Dat concluderen onderzoekers van een gerandomiseerd, dubbelblind onderzoek dat aantoont dat dit antidepressivum de ervaren ziektelast sterk verlaagt.

  • Nieuw onderzoek naar mening huisartsen over bloedtesten voor Alzheimer

    Sinds kort bestaan er bloedtesten voor de ziekte van Alzheimer. De CANTATE-Perspectives studie onderzoekt wat huisartsen vinden van deze bloedtesten en wat potentiële voor- en nadelen zijn van implementatie van deze testen in de huisartsenpraktijk.

  • Voorspellers van een opioïdenoverdosis

    Een voorgeschiedenis van een overdosis, 3 of meer voorschrijvers en 4 of meer apotheken die uitgifte doen, zijn belangrijke voorspellers van een opioïdenoverdosis bij gebruik voor chronische pijn. Dit concluderen de auteurs van een systematische review en meta-analyse.

Wetenschap

  • Geneesmiddelen met een risico voor de waterkwaliteit

    Geneesmiddelengebruik blijft onherroepelijk leiden tot duurzaamheidskwesties, waaronder uitscheiding van medicijnresten via de riolering naar het oppervlaktewater en de daarmee samenhangende belasting van het watermilieu. Het vergroenen van farmaceutische zorg is daarom, naast leveringszekerheid van geneesmiddelen en beperken van zorgkosten, een belangrijk thema op weg naar een duurzame zorg. Ook voorschrijvers en gebruikers in de keten zijn nodig om de belasting van medicijnresten op het watermilieu te reduceren. Welke ruimte is er voor groene keuzes bij het wettelijk recht op de best beschikbare zorg? In deze beschouwing bespreken we ontwikkelingen in de verduurzaming van de waterketen en de rol van de huisarts in deze verduurzaming.

  • De Nederlandse huisartsenzorg kraakt én toont veerkracht

    Een goed functionerende huisartsenzorg is van groot maatschappelijk belang vanuit verschillende perspectieven. De Nederlandse huisartsenzorg wordt internationaal gezien als lichtend voorbeeld, maar de vraag is of het huidige model toekomstbestendig is. De huisartsenzorg kraakt door de toenemende werkdruk en personele problemen. De huisartsopleiding heeft moeite om beschikbare opleidingsplaatsen in te vullen, jonge huisartsen aarzelen om praktijkhouder te worden en steeds meer huisartsen stoppen voortijdig. Commerciële ketens nemen huisartsenpraktijken over, met het risico op kwalitatief minder goede zorg tegen hogere kosten. Hoog tijd om veerkracht te tonen en de parel van onze gezondheidszorg op te poetsen.

  • Helpt kaliumhydroxide bij de behandeling van mollusca contagiosa?

    Mollusca contagiosa zijn een vaak geziene kleine kwaal in de huisartsenpraktijk, voornamelijk bij kinderen. Deze onschuldige, virale huidaandoening is zelflimiterend en het huidige behandeladvies volgens de richtlijnen is het natuurlijk beloop af te wachten. Soms is er echter toch een behandelwens, bijvoorbeeld omdat men de huidafwijking cosmetisch storend vindt en deze niet snel weggaat. Uit een recent literatuuronderzoek komt naar voren dat topicale behandeling met 10% kaliumhydroxide effectiever is dan afwachten.

  • Een stille dood tegemoet met butylscopolamine?

    Momenteel is er in de richtlijn Zorg in de stervensfase geen plaats voor de preventieve toediening van butylscopola­mine tegen reutelen in de stervensfase. Gebruik is alleen geïndiceerd als een houdingsverandering geen effect heeft en het rouwproces van naasten door de doodsreutel wordt belemmerd. Uit recent onderzoek blijkt echter dat preventieve toediening van butylscopolamine bij patiënten in de stervensfase de kans op het ontstaan van een doodsreutel significant vermindert in vergelijking met een placebo en/of afwachtend beleid. Deze resultaten leveren een belangrijke bijdrage aan het optimaliseren van zorg in de laatste levensfase.

  • Gaat gebruik van een menstruatiecup samen met een spiraal?

    De menstruatiecup lijkt aan populariteit te winnen. In de afgelopen jaren rees de vraag of het gebruik van een menstruatiecup een verhoogd risico geeft op expulsie van een spiraal. Ondanks het beperkte onderzoek dat gedaan is en de lage bewijskracht van de beschikbare onderzoeken, lijkt voorzichtigheid geboden.

Praktijk

  • Putjeszolen

    Pitted keratolysis (putjeszolen, keratoma plantare sulcatum) is een oppervlakkige, meestal bilaterale bacteriële huidinfectie van de gewichtdragende delen van de voetzool en soms ook van de handpalmen. De bacterie veroorzaakt onder broeierige omstandigheden kleine kratervormige putjes in de hoornlaag (stratum corneum), soms samenkomend tot erosies. De aandoening gaat gepaard met overmatige zweetproductie en een onwelriekende geur.

  • Bloedvlekjes in de onderbroek

    Toets je kennis.

  • Van advies tot actie: betere zelfzorg door samenwerking huisarts, apotheker en drogist

    Maayke Fluitman is Apotheker Geneesmiddel en Maatschappij en expert op het gebied van zelfzorgmiddelen. Ze vertelt over de belangrijke functie van zelfzorg in de Nederlandse gezondheidszorg en over de rol die de huisarts hierbij speelt.

  • Bloedvlekjes in de onderbroek

    Pediculosis pubis (schaamluis) wordt veroorzaakt door bloedzuigende mensenluizen en wordt meestal seksueel overgedragen. Het is een zeldzame aandoening geworden door het verwijderen van pubishaar. Extreme jeuk en een geïrriteerde huid in de schaamstreek brengen de patiënt bij de huisarts. Door krabben en manuele verplaatsing kan de infectie echter ook buiten de schaamstreek voorkomen, waardoor de huisarts aanvankelijk de diagnose kan missen. Deze casuïstiek wil de aandacht vestigen op een patiënt met een uitgebreide verplaatsing van schaamluis naar andere behaarde delen van het lichaam.

  • Verhoog de levothyroxinedosering bij zwangeren met hypothyreoïdie

    In de zwangerschap neemt de schildklierhormoonbehoefte al vroeg toe. Een onbehandelde hypothyreoïdie in de zwangerschap verhoogt het risico op ernstige complicaties. De NHG-Standaard Schildklieraandoeningen adviseert om bij vrouwen met hypothyreoïdie de dosis levothyroxine met 25% te verhogen direct aan het begin van de zwangerschap. In de praktijk gebeurt dat echter niet altijd. Er is daarom meer alertheid nodig bij de behandeling van zwangere vrouwen met hypothyreoïdie.

  • Ecg-casus ‘Drieënzestig jaar en nog nooit ziek geweest’

    Patiënt: Een 63-jarige vrouw bezoekt het spreekuur van de huisarts. Voorgeschiedenis: Blanco. Medicatie: Geen. Anamnese: Patiënte heeft zich vandaag voor het eerst ziek gemeld op haar werk. Ze werkt al 32 jaar in hetzelfde kinderdagverblijf en heeft nog nooit een dag verzuimd…

  • Ecg-casus ‘Drieënzestig jaar en nog nooit ziek geweest’ [Antwoord]

      Frequentie & regelmaat | In de 10 seconden van het ecg zijn er van links naar rechts 14 complexen te zien, 6 x 14 = 84 slagen/min. Er is een constante RR-interval, dus een regelmatig ritme. As | De meest positieve afleidingen zijn afleiding I en avL (die wijzen horizontaal,…

Richtlijn

  • Indeling van patiënten met acuut hoesten aangepast

    De herziene NHG-Standaard Acuut hoesten hanteert voortaan een indeling in 3 categorieën van patiënten met acuut hoesten bij een luchtweginfectie: (1) pneumonie, (2) acuut hoesten met risicofactoren voor een ernstig beloop en (3) acuut hoesten zonder risicofactoren voor een ernstig beloop. Daarmee is er nu een aparte groep patiënten voor wie antibiotica overwogen wordt vanwege risicofactoren voor een ernstig beloop van acuut hoesten, zoals patiënten met een ernstige hart- of longaandoening of een sterk verminderde afweer.

  • Samen beslissen over PSA-meting in de nieuwe NHG-Standaard Prostaatkanker

    De nieuwe NHG-Standaard Prostaatkanker vervangt de bijlage Prostaatkanker in de NHG-Standaard Mictieklachten bij mannen. Nieuw is het onderscheid in 3 patiëntcategorieën, variërend van mannen zonder aanwijzingen voor prostaatkanker die om vroegdiagnostiek (PSA-meting) vragen tot mannen bij wie de huisarts een vermoeden heeft van prostaatkanker. Met vroegdiagnostiek kan een klinisch relevante kanker gevonden worden, maar de kans dat er een tumor wordt gevonden die klinisch nooit relevant zal worden is ook aanwezig. Goede voorlichting over de voor- en nadelen van vroegdiagnostiek is van belang zodat mannen een weloverwogen keuze kunnen maken.

NHG Forum

  • Onderzoeksprojecten huisartsgeneeskunde

    ZonMw subsidieert 7 nieuwe onderzoeksprojecten vanuit de Nationale Onderzoeksagenda Huisartsgeneeskunde. Het NHG is hierbij betrokken. Het gaat om de programmalijn ‘Enkelvoudige onderzoeksvragen’, waarbij het doel is om in korte tijd antwoord te geven op kennisvragen. Deze projecten ondersteunen huisartsen bij hun werk in de dagelijkse praktijk.

  • Denk met ons mee!

    Wat verwacht je van ons? Welke materialen, producten en diensten gebruik je? Wat kunnen we doen om deze te verbeteren? Jouw feedback is belangrijk. Daarom doen we doorlopend onderzoek onder leden. We vragen naar jouw tevredenheid over het NHG en stellen verdiepende vragen over een specifiek onderwerp.

  • Nieuw: Praktijkhandleiding Leefstijlbegeleiding

    In ruim 50 NHG-Standaarden staan wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen rondom leefstijl. Hoe je zo’n leefstijlgesprek het beste kunt aanpakken, beschrijft de nieuwe praktijkhandleiding Leefstijlbegeleiding in de huisartsenpraktijk.

  • Nieuwe NHG E-learning Acuut hoesten staat online

    Eind februari 2024 is de nieuwe NHG E-learning Acuut hoesten online gekomen. Deze beschrijft de nieuwe indeling van luchtweginfecties in de herziene NHG-Standaard Acuut hoesten aan de hand van casuïstiek over jonge kinderen en over ouderen.