2004, nummer 12

Jaargang

Nieuws

Kennis voor het veld en kennis voor VWS
Voor de herziening van de subsidierelaties tussen het Ministerie van VWS en ‘het veld’ heeft de bel voor de tweede ronde geklonken. Bij de eerste ronde in september 2003 werd flink bezuinigd op de subsidies van veel organisaties, waaronder het NHG. Nu heeft het ministerie aangekondigd zijn…
Behandeling van impetigo
Graag willen wij wijzen op een aantal belangrijke onjuistheden in de bespreking van de Cochrane-review: ‘Behandeling van impetigo’ (H&W 2004;47:479). De reden voor exclusie van gerandomiseerde trials was niet dat de vorm van impetigo niet omschreven werd, maar dat – in geval van onderzoeken met…
De kwaliteit van CBO-richtlijnen en NHG-Standaarden beoordeeld met het AGREE-instrument
Met belangstelling en verbazing lazen we het artikel van Burgers en Boluyt (H&W 2004;47:394-9). Het AGREE-instrument doet ons denken aan de arts die de gezondheid van een vrouw afmeet aan haar heldere blauwe ogen en blonde lokken, terwijl dokters toch weten dat de vitale organen zich in het…
Chronisch vermoeid? Meer bewegen!
Achtergrond Het chronische-vermoeidheidssyndroom (CVS) wordt gekarakteriseerd door persisterende lichamelijk onverklaarde vermoeidheid gedurende ten minste 6 maanden. CVS is een ernstig gezondheidsprobleem; CVS-patiënten ervaren aanzienlijke beperkingen en de prevalentie in de algemene bevolking…
Dieetadvies voor patiënten met diabetes mellitus type 2
Achtergrond Dieetadvies wordt algemeen beschouwd als een van de hoekstenen van de behandeling van patiënten met diabetes mellitus type 2. De effectiviteit van de verschillende vormen van dieet bij diabetes type 2 is nooit eerder onderzocht in een systematisch literatuuronderzoek. Methode Er…
Ethiek in de gezondheid
‘Aanpassing aan nieuwe omstandigheden vraagt om een andere beroepsethiek, die zich niet vanzelf zal ontwikkelen, maar die actief naar vorm en inhoud bevorderd moet worden.’ Dit is een van de conclusies uit het jaarrapport van het Centrum voor Ethiek en Gezondheid. Dit CEG is ontstaan uit de…
Gezondheidsraad adviseert over Europese primary care
Het advies van de Gezondheidsraad over Europese primary care bevat weinig nieuws, maar is wel een gedegen onderbouwing van een pleidooi voor het versterken van de eerstelijns gezondheidszorg, niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Op verzoek van de minister van VWS heeft de…
Franse LINH-website
De huisartsgeneeskunde stopt niet aan de grens. Goed inzicht in wat huisartsen de hele tijd doen is van belang voor een sterke positie van de huisarts. In Frankrijk hebben ze dat nu ook begrepen. De Société Française de Médecine Générale heeft sinds kort een website met morbiditeitsgegevens uit…
Onnodig gebruik van huisartsenzorg eerder af- dan toegenomen
Nu de zorg onbetaalbaar wordt, suggereert het Ministerie van VWS dat er sprake zou zijn van onnodig gebruik van huisartsenzorg en dat dit steeds vaker gebeurt. Op basis van gegevens uit de Tweede Nationale Studie lijkt de omvang van het onnodig gebruik van huisartsenzorg zeker niet toegenomen in…
Website
De website van de Integrale Kankercentra is vernieuwd (www.ikcnet.nl). De centra presenteren zich nu als kennisnetwerk. Behalve informatie over kanker is er ook veel informatie over palliatieve zorg. Het werkt nog niet allemaal vlekkeloos, maar het is toch de moeite waard. (JZ)
Fluconazol en lactobacillen bij vaginale candida
Negentig procent van de vrouwen met frequente vulvovaginale candidiasis blijft gedurende 6 maanden recidiefvrij met wekelijks een tabletje fluconazol (150 mg). Zonder werkzaam tablet kreeg in de placebogroep slechts 36% geen recidief. Na het stoppen van de onderhoudsbehandeling nam het aantal…
Onderzoeksprioriteiten
In deze H&W besteden we veel aandacht aan onderzoek en artikelen over onderzoek; bij het doen van onderzoek hoort het stellen van prioriteiten. De European General Practice Research Workshop (EGPRW) publiceerde in oktober een Europese onderzoeksagenda. De aandacht zou uit moeten gaan naar…
Geen betere instelling met insuline glargine, maar gebruik stijgt
Insuline glargine (Lantus ® ) geeft volgens een recent Canadees Health Technology Assessment rapport geen betere glykemische instelling dan gewone insuline. De onderzoekers vonden 8 RCT's, die geen van alle blind waren omdat insuline glargine helder is en gewone insuline troebel. Primaire…
Iedereen een meetlint, screenen op diabetes
Half september bracht de Gezondheidsraad een advies uit aan de minister van VWS over het nut van screenen op diabetes. Er is volgens de GR wel gezondheidswinst bij vroeg behandelen, maar het is zeker te vroeg voor een grootscheepse screening. De GR bepleit verder onderzoek en doet daar zelfs –…
In de VS heeft 17 procent van de ouderen geen geld voor pillen
Deze maand wordt de begroting van VWS in de Tweede Kamer besproken. De discussie zal ongetwijfeld gaan over de no-claimkorting en de toename van de marktwerking. Dit bericht is dus speciaal voor de beleidsmakers. In een representatief patiëntenpanel bleken 672 van de 4079 ouderen het afgelopen…
Trialregistratie verplicht voor publicatie in tijdschriften
Tijdschriften als de Lancet , de New England Journal of Medicine maar ook het NTvG gaan vanaf half september 2005 eisen dat onderzoekers hun trial aanmelden bij een openbaar trialregister. Dat geldt ook voor trials die op dat moment al patiënten hebben ingesloten. Voor trials die beginnen na…
Nieuwe grenswaarden gewicht kinderen
Het Kenniscentrum Eetstoornissen Nederland heeft een handig model om het gezond gewicht bij kinderen te bepalen. De BMI bij kinderen is afhankelijk van de leeftijd, dus het simpele ‘>25 is niet goed’ gaat niet op. Met een draaischijfje is het gezonde gewicht nu ook voor kinderen makkelijk vast te…
Subjectiviteit in richtlijnen
Hoewel richtlijnmakers, verzekeraars, politici en soms hulpverleners zelf aan richtlijnen een bijna onaantastbaar, religieus aureool toedichten, is de werkelijkheid anders. Het maken – en beoordelen van richtlijnen (zie pag 603 – is mensenwerk. Lang niet alle aanbevelingen berusten op bewijs,…

Wetenschap

Wie onderzoekt wat?
Iedereen is overtuigd van het nut van medisch wetenschappelijk onderzoek. Resultaten van dergelijk onderzoek vormen tenslotte de basis van de kennis van de medicus. Dit geldt uiteraard ook voor het onderzoek dat kennis levert aan de huisarts. Veel van wat de huisarts in de dagelijkse praktijk…
Achter de spiegel
Henriëtte van der Horst riep in haar artikel vorige maand over Het pijncontinuüm van Harold Brodkey artsen op om patiënten nadrukkelijker uit te nodigen om over hun pijn te vertellen (H&W 2004;47;527-30). Maar schuilt er wel in iedere patiënt een Brodkey? Hoe goed is pijn onder woorden te…
Analyse van kwalitatief onderzoeksmateriaal
Dit artikel is het derde uit een serie van vier over de methoden van kwalitatief onderzoek. H&W publiceert steeds meer kwalitatief onderzoek. Een heldere beschrijving van de methodologie kan ook gewone lezers helpen om de waarde van dergelijk onderzoek beter in te schatten. In september verscheen…
De behandeling van perniones
Winterhanden, wintertenen en winterdijen, samen bekend onder de term pernio of perniones, bestaan als acuut en als chronisch beeld. Chronische pernio ontstaat bij personen die daarvoor gevoelig zijn nadat hun huid meerdere malen aan kou is blootgesteld. Het is een vervelende, pijnlijke klacht…
Effectiviteit van drie in de huisartsenpraktijk gebruikelijke behandelingen van acute otitis externa: een gecontroleerde, gerandomiseerde trial
Acute otitis externa, een infectie van de buitenste gehoorgang, komt regelmatig in de huisartsenpraktijk voor. Van de vaak genoemde risicofactoren is alleen van zwemmen bewezen dat het een invloed heeft op het ontstaan van acute otitis externa. Pathogene micro-organismen die gewoonlijk bij…

Praktijk

De kinderziekten van de huisartsenposten: Wat doet het NHG voor de huisarts?
In mei publiceerde de Inspectie voor de Gezondheidszorg haar rapport ‘Huisartsenposten in Nederland. Nieuwe structuren met veel kinderziekten’. Het NHG gaf een reactie op het rapport voor het op 3 juni besproken werd in de Tweede Kamer. Bovendien zijn er activiteiten ontwikkeld om de…
Bij de casus over cholesterolverlagende therapie: Weet wat je doet!
In de kennistoets stelt de huisarts bij de heer De Zwart, 63 jaar, de diagnose perifeer arterieel vaatlijden. Zij vertelt de heer De Zwart dat er een indicatie is voor cholesterolverlagende medicatie en geeft hem informatie over het risico op een hartaandoening en over het nut van…
Lezing Jeff Gaspersz over veranderingsprocessen: ‘Verbeeldingskracht is belangrijker dan kennis’
Elk jaar buigen de stafleden van het NHG zich een middag lang over een inhoudelijk thema. Omdat het NHG zoekt naar oplossingen voor een toekomst zonder overheidssubsidie, werd dit jaar het gehele personeel op deze ‘stafdag’ uitgenodigd om te praten over ‘inspiratie tot innovatie’. Jeff Gaspersz…
Accreditering van de huisartsenpraktijk: Dokter Bob laat zich keuren!
Over zijn leesbril heen kijkt dokter Bob van zijn computer naar de hoogblonde mevrouw Clarijn tegenover zich. Met enige ontzetting realiseert hij zich dat zij in de afgelopen maanden steeds om de twee weken een herhalingsrecept voor slaapmiddelen is komen halen. Loom slaat mevrouw Clarijn haar…
Ferry Bastiaans over de VU-huisartsenpraktijk: ‘De patiëntenzorg blijft het belangrijkst’
Sinds februari van dit jaar draait de ‘universiteitspraktijk’ van de Vrije Universiteit te Amsterdam. De directe lijnen met het VUmc en met de afdeling Huisartsgeneeskunde moeten er zorgen voor een optimale patiëntenzorg, en een voedingsbodem voor onderzoek, onderwijs en zorginnovatie. Ferry…
Over gewicht
Stiekem dik zijn is lastig. Het dikke lijf is namelijk een ‘openbaar’ lichaam. Toch geeft dat lichaam ook niet meteen alle geheimen prijs. Sommige vrouwen zijn zo dik dat je óf niet kunt zien dat ze zwanger zijn, óf juist denkt dat ze zwanger zijn terwijl ze het niet zijn. En soms zijn ze zo dik…
Perniones
Perniones, paarsblauw verkleurde handen, voeten of dijen, vaak met zwelling en soms met blaren of zweren, veroorzaken veel klachten terwijl huisartsen het als een triviale aandoening zien. Tijdens de opleiding leren huisartsen er weinig over. Wij willen u laten zien dat perniones een…
Een staalkaart van Nederlands onderzoek
Onderzoekers toonden hun al dan niet voorlopige resultaten op de jaarlijkse NHG-Wetenschapsdag op 5 november in Leiden. Meer dan 100 abstracts werden er ingediend, waarvan er 47 onderzoeken werden gepresenteerd. Voor deze waaier over onderzoek in Nederland selecteerden we er 24. We kozen voor…