Eenzaam en alleen

Bij het woord eenzaam denkt 44% van de Nederlanders vooral aan de ouderen in onze samenleving. Deze beeldvorming verdient wel nuancering, maar eenzaamheid onder ouderen komt zeker veel voor. Eenzaamheid is een subjectieve, negatieve ervaring door een discrepantie tussen de relaties zoals men die wenst en de gerealiseerde relaties, zowel kwalitatief als kwantitatief. Uit een onderzoek onder bijna 9000 Amerikaanse 65-plussers bleek dat de prevalentie van eenzaamheid 19,3% was. Een slechte gezondheidstatus, chronische ziekte(n) en alleen wonen waren enkele van de onafhankelijke voorspellers van eenzaamheid, terwijl leeftijd en geslacht niet als voorspeller werden gevonden. We weten dat eenzame mensen een groter beroep doen op de gezondheidszorg en dus vaker in onze spreekkamer zitten. Maar wat doet u als u vermoedt dat uw patiënt kampt met eenzaamheidsproblematiek? Maastrichtse onderzoekers interviewden twintig reguliere huisartsen en twintig complementair werkende huisartsen en exploreerden hun ervaringen met eenzame patiënten. De huisartsen gaven aan dat het relevant is om aandacht te geven aan eenzaamheid, maar tevens dat het erg moeilijk is om eenzaamheid bespreken. Meestal kaartten ze eenzaamheid indirect aan. Verder gaven ze aan dat het lastig is om de eenzaamheid adequaat aan te pakken en dat dit kan leiden tot gevoelens van frustratie en onmacht. De huisartsen hadden deze gevoelens het meest bij patiënten met langdurige eenzaamheid en ze beschreven deze groep vaker als claimend, waarbij falende copingstrategieën volgens hen mogelijk een rol spelen. Kortdurende eenzaamheid, zoals na een verliesmoment, vonden huisartsen minder problematisch om te bespreken. De ervaringen van de complementair en regulier werkende huisartsen kwamen grotendeels overeen. Hun citaten maken de artikelen het lezen meer dan waard. Overigens richtte men begin dit jaar een nationaal samenwerkingsverband op om eenzaamheid in Nederland aan te pakken (Coalitie Erbij, www.coalitieerbij.nl). (Jochen Cals)