2009, nummer 13

Jaargang

Nieuws

Wetenschappelijk onderzoek bij ouderen
Onderzoekers op het terrein van de geriatrie stellen terecht dat er relatief weinig aandacht is (geweest) voor het ontstaan, het beloop en de behandeling van ziekten bij ouderen, met name in samenhang met andere aandoeningen. Dat geldt zeker voor de eerste lijn. In de tweede lijn en derde lijn…
Valkuil bij demente patiënt
Doelgroep Nederlands publiek. Inhoud Deze vlot geschreven roman behoort niet tot de vakliteratuur maar valt in de categorie ‘bellettrie’. Kooke beschrijft hoe bij zijn vader op 64-jarige leeftijd de ziekte van Alzheimer wordt vastgesteld. Zijn vader verandert van een zelfverzekerde,…
Geriatrieboek geen naslagwerk
Doelgroep Dit boek is geschreven om studenten geneeskunde de essentiële kenmerken van de medische zorg voor ouderen met complexe gezondheidszorgproblemen bij te brengen. De redactie denkt dat ook anderen veel relevante kennis uit het boek kunnen putten, zoals aios. Dat is ongetwijfeld waar,…
Krachttraining verbetert het fysiek functioneren van ouderen een beetje
Context Krachttraining heeft ook bij ouderen een bewezen effect op spierkracht, maar het is niet bekend of deze spierkracht ook positieve effecten heeft op het dagelijks functioneren en het verminderen van fysieke beperkingen. Een manier om de spierkracht te verbeteren is het twee- tot driemaal…
Later...?!
Als kleine jongen was ik een erg bezig baasje. Ik was misdienaar, zat op de padvinderij, spaarde postzegels en luciferdoosjes en zat op voetbal, waarvoor twee avonden in de week getraind moest worden. Ook had ik een groot duivenhok, waarin je kon staan, compleet met raampjes en een ingenieus…
‘De patiënt in een optimale uitgangspositie zetten’
Vormen ouderen wel zo’n groot probleem in de zorg? Westendorp antwoordt stellig. ‘Het is zeer goed te verdedigen dat er überhaupt geen probleem is. Iedereen heeft het maar over die dreigende vergrijzingsgolf. Maar mensen die er macro-economisch verstand van hebben, zeggen dat het allemaal…
Onderzoek geïntegreerde eerste lijn
ZonMW start een nieuw onderzoeksprogramma met de titel ‘Op één lijn’. Het budget bedraagt 18,5 miljoen euro en het programma beoogt een impuls te geven aan multidisciplinaire integrale zorg, dicht bij huis. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar diabetes, hartfalen, cardiovasculair…
Tiotropium schijnt daling van FEV1 af te remmen bij COPD
Voor het verminderen van de versnelde afname van de FEV1 bij mensen met COPD bleek tot op heden alleen het stoppen met roken een zinvolle interventie te zijn. Inhalatiecorticosteroïden, kortwerkende luchtwegverwijders en langwerkende beta-2-sympathicomimetica hebben geen klinisch relevant effect…
A chat about CHADS
Atriumfibrilleren komt vooral voor bij ouderen en is vaak gerelateerd aan andere cardiovasculaire aandoeningen, zoals hypertensie en hartfalen. De belangrijkste complicatie van atriumfibrilleren is het optreden van een TIA of CVA. Cumarinederivaten en trombocytenaggregatieremmers helpen dit te…
Diagnostische onderzoeken bij flauwgevallen ouderen
Niet zelden zien we op het spreekuur of tijdens een huisbezoek ouderen die een syncope hebben doorgemaakt. Deze patiënten komen daarnaast regelmatig op de huisartsenpost of eerste hulp. De kortdurende, vanzelf overgaande bewusteloosheid zorgt vaak voor veel onrust. De evaluatie van deze…
Zorg dat je een doel hebt in je leven!
Je kunt overlijden door allerlei factoren. Een aantal van die factoren is beïnvloedbaar en leidt tot aanpassing van leefstijl en gedrag. Dat geldt echter niet voor alle. Weet hebben van niet te beïnvloeden factoren maakt niet vrolijk en wellicht zelfs somber. Niet zo best, want van een depressie…
Fysiofitness in het verzorgingshuis?
De fysiotherapeut uit uw wijk of dorp komt u weleens tegen in het verzorgingshuis. Vaak is hij bezig met individuele patiënten die u naar hem verwezen heeft. Soms is hij bezig met een bewegingsprogramma met een groepje bejaarden. Enkele van hen hebben plezier in het bewegen, anderen zuchten en…
Eenzaam en alleen
Bij het woord eenzaam denkt 44% van de Nederlanders vooral aan de ouderen in onze samenleving. Deze beeldvorming verdient wel nuancering, maar eenzaamheid onder ouderen komt zeker veel voor. Eenzaamheid is een subjectieve, negatieve ervaring door een discrepantie tussen de relaties zoals men die…
Wat is het doel van ‘palliatieve’ anti-kankerbehandeling?
In huisartsenland verstaan we onder de term ‘palliatieve zorg’ behandelingen die gericht zijn op het verminderen van symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven. De behandelingen die kankerpatiënten krijgen via de oncoloog vallen echter regelmatig ook onder het kopje ‘palliatief’…

Wetenschap

Stapsgewijze preventie van angst en depressie bij ouderen
Depressieve en angstklachten bij ouderen zijn de belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van een depressie- of angststoornis. Met het behandelen van deze klachten, als men ze al signaleert, sorteert men over het algemeen weinig effect. Geïndiceerde stapsgewijze preventie…
De prognose van lageluchtweginfecties bij patiënten van 80 jaar en ouder
Lageluchtweginfecties horen tot de meest gestelde diagnosen in de huisartsenpraktijk. Met name bij patiënten van 80 jaar of ouder kan zo’n infectie ernstige gevolgen hebben. Tot nu toe was echter niet goed te voorspellen wanneer een pneumonie, acute bronchitis of exacerbatie COPD in deze…
Sterfte en lichaamsbeweging bij mannen van 50 jaar en ouder
Dit onderzoek laat zien dat extra lichaamsbeweging in de vrije tijd bijdraagt aan verlaging van het sterftecijfer bij mannen van 50 jaar en ouder. Deze verlaging is vergelijkbaar met de vermindering van de mortaliteit door te stoppen met roken. De huisarts moet sporten promoten bij mannen…
Voorspellen van cardiovasculaire mortaliteit bij oudste ouderen
De Framingham-risicoscore, die is gebaseerd op klassieke risicofactoren voor hart- en vaatziekten, gebruikt men vaak om het cardiovasculaire risico bij ouderen te schatten. De voorspellende waarde van deze klassieke risicofactoren, zoals hypercholesterolemie en systolische hypertensie,…
Suiker en antidepressiva
Depressie komt vaak voor in combinatie met chronische aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten, COPD en diabetes mellitus. Apotheker Jeroen Derijks deed onderzoek naar het effect van het gebruik van antidepressiva op de glucosehuishouding, naar aanleiding van een casus waarbij bleek dat het…
De rol van de huisarts bij kwetsbare ouderen
Huisartsen hebben in hun praktijk veel te maken met ouderen met complexe problematiek. Het NHG pleit voor proactieve identificatie van kwetsbaarheid en een ‘ouderenplan’ op praktijkniveau. Huisartsen delen de probleemanalyse van het NHG-Standpunt. Huisartsen hebben vooral…

Praktijk

NHG-Standaard Atriumfibrilleren
De enige ingang voor opsporing van atriumfibrilleren (AF) is het voelen van de pols bij de regulaire bloeddrukmeting, maar dat is matig betrouwbaar (de hoogste positief voorspellende waarde ligt rond 70%). Mogelijk zouden met een handmatige bloeddrukmeting de onregelmatige slagen eerder aan het…
Het Nationaal Programma Ouderenzorg
In 2008 is het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) van start gegaan. Ouderen kampen vaak met meerdere aandoeningen tegelijk, zoals vergeetachtigheid, hartproblemen, mobiliteitsstoornissen, eenzaamheid en depressie. Tegelijkertijd neemt hun kwetsbaarheid toe en kunnen kleine incidenten hun…
And the beat goes on… and on… and on…
Het begint geleidelijk, met aanvallen vooral tijdens en later ook na het sporten. Vervelend, vermoeiend en in zekere mate ook verontrustend. Maar tussen de aanvallen door is er niets aan de hand, dus zo erg is het nou ook weer niet. Omdat de frequentie van de aanvallen niet afneemt, stop ik met…
Begrip
Mensen met veel klachten zonder verklaring daarop reageren verschillend. Er zijn stille ploeteraars, er zijn demonstratieve lijders. Er zijn ook wanhopig zoekenden. Die willen een mooie diagnose. De klachten moeten medisch gezegend worden, het liefst in het Latijn. Ze gaan op zoek. Dat kan jaren…
Urine-incontinentie op oudere leeftijd
Urine-incontinentie komt bij ouderen veel voor, maar men gaat er niet snel mee naar de huisarts. Het is veelal goed mogelijk de urine-incontinentie te diagnosticeren en te behandelen, en dit kan de kwaliteit van leven aanmerkelijk verbeteren. Een effectieve aanpak vergt tijd van de…
Ouderen met onbegrepen klachten: vergeet het vergeten niet
Denk bij onbegrepen lichamelijke klachten bij ouderen ook altijd aan een verminderd cognitief functioneren als verklaring voor deze klachten. Dit kan onnodig medisch handelen voorkomen. Dubbele vergrijzing, het verschijnsel dat de leeftijdsopbouw van de bevolking verschuift in de…
Vallen bij ouderen
Ouderen vallen vaak. Meer dan 30% van de mensen van 65 jaar en ouder valt één keer per jaar en 15% valt vaker. De kans dat er een letsel ontstaat waarvoor medische hulp nodig is, ligt bij vallers in de orde van 5 tot 20%. Patiënten zijn zich er vaak niet van bewust dat vallen zonder letsel een…
Huidafwijkingen bij ouderen
Nieuw ontstane ongepigmenteerde huidlaesies bij ouderen zijn – vooral op aan zonlicht blootgestelde delen – vaak (pre)maligne. Een juiste diagnose is van groot belang voor de behandeling en prognose, maar de klinische beelden kunnen veel op elkaar lijken. Huidkanker wordt in Nederland…