Gea Holtman

Dr. G.A. Holtman is klinisch epidemioloog aan het UMCG, afdeling Huisartsgeneeskunde te Groningen

Artikelen

Behandeling van kinderen met chronische buikklachten

Beschouwing

Huisartsen zien regelmatig kinderen met chronische buikklachten. Huisartsen kunnen de meeste van deze kinderen heel goed onderzoeken en behandelen. Ze moeten dan wel in staat zijn ernstige organische aandoeningen tijdig te herkennen zonder het kind te belasten met onnodig aanvullend onderzoek. Hoe dat kan, laten we zien aan de hand van nieuwe inzichten uit de literatuur in aanvulling op de NHG-Standaard. De 4 hoekstenen van de eerstelijnszorg aan kinderen met functionele buikklachten zijn: neem de tijd, geef uitleg op maat, behandel symptomatisch en bied goede follow-up.
De meerwaarde van de CRP-test bij kinderen met appendicitis

Onderzoek

Op basis van alleen het klinische beeld is appendicitis bij kinderen moeilijk te herkennen. Vaak laten huisartsen daarom het C-reactief proteïne (CRP) bepalen, ook al adviseert de NHG-Standaard dit niet te doen. Dit retrospectieve cohortonderzoek laat zien dat die bepaling in bepaalde gevallen toch zinvol kan zijn. De CRP-test kan een appendicitis niet uitsluiten, maar heeft wel toegevoegde waarde bij diagnostische onzekerheid. Als de klinische kans op appendicitis al heel groot of juist heel klein is, voegt de test weinig toe.
Hypnotherapie bij kinderen met functionele buikpijn

Beschouwing

Er bestaat onder huisartsen veel controverse rond hypnotherapie. Sommigen zien hypnotherapie als kwakzalverij, terwijl anderen verwijzen met een gerichte vraag voor hypnotherapie. In het ziekenhuis is hypnotherapie een effectieve behandeling bij kinderen met functionele buikpijn. Deze nascholing wil de controverse verminderen door kennis te vergroten over hypnotherapie bij kinderen met functionele buikpijn. Bovendien geven we een antwoord op de vraag of hypnotherapie geschikt is om in te zetten in de huisartsenpraktijk.
Diagnostiek van appendicitis bij kinderen met acute buikpijn

Onderzoek

Voor huisartsen is het een uitdaging om acute buikpijn bij kinderen te beoordelen. In dit retrospectieve cohortonderzoek is gekeken naar hun handelen en naar de diagnostische waarde van de (alarm)symptomen die bij anamnese en lichamelijk onderzoek kunnen worden gevonden. De auteurs includeerden 5691 kinderen van 4 tot 18 jaar die in de periode 2010–2016 bij de huisarts waren geweest met acute buikpijn (≤ 7 dagen). Van de kinderen die waren verwezen (16,6%) had een derde (5,1%) appendicitis. Vooral het lichamelijk onderzoek is belangrijk om appendicitis meer of minder waarschijnlijk te maken: loslaatpijn (32,1%) en défense musculaire (35,8%) vergroten die kans, afwezigheid van drukpijn in de rechter onderbuik (0,6…%) maakt de kans kleiner.
Eenmalige gift ondansetron is (kosten)effectief bij kinderen met acute gastro-enteritis

Onderzoek

Bijna elk kind onder de 5 jaar krijgt een keer acute gastro-enteritis. Omdat deze kinderen vaak braken wordt de standaardbehandeling, orale rehydratietherapie, inefficiënt. In de tweede lijn blijkt ondansetron effectief in het verminderen van braken. Uit ons onderzoek blijkt nu dat dit middel ook (kosten)effectief is in de eerste lijn. Kinderen die door acute gastro-enteritis veelvuldig braken, kunnen op de huisartsenpost eenmalig ondansetron krijgen. Daardoor stoppen ze eerder met braken, hoeven hun ouders minder van hun werk te verzuimen en is een nieuw bezoek aan de eigen huisarts minder vaak nodig. Daardoor dalen ook de kosten voor de zorg en de samenleving.
Probiotica tegen diarree bij antibiotica

Nieuws

Patiënten die antibiotica gebruiken kunnen last krijgen van diarree. Wanneer zij behalve antibiotica ook probiotica krijgen, kan het risico op diarree met 60% verminderen. Maar omdat het risico laag is, moeten om één geval van diarree bij antibioticagebruik te voorkomen 42 mensen probiotica gebruiken. Dat ontdekten de auteurs van een Cochrane-review, maar de kwaliteit van het bewijs is zeer laag tot matig en er zijn geen onderzoeken uitgevoerd bij patiënten in de eerste lijn.
Calprotectinetest kan inflammatoire darmziekte veilig uitsluiten

Beschouwing

Voor de huisarts is het niet altijd eenvoudig om onderscheid te maken tussen functionele of organische buikpijn. Wij onderzochten of het bepalen van de hoeveelheid calprotectine in de ontlasting voor de huisarts diagnostische meerwaarde heeft wanneer een kind zich meldt met chronische buikpijn of diarree. Met de fecaal-calprotectinetest blijken huisartsen een inflammatoire darmziekte (IBD) veilig te kunnen uitsluiten bij kinderen die alarmsymptomen hebben. Met deze test zijn we zelfs beter in staat te bepalen of er al dan niet een IBD aanwezig is dan met bloedonderzoek. In theorie kan de calprotectinetest onnodige verwijzingen naar het ziekenhuis voorkomen.
Dieet voor kinderen met functionele buikpijn

Nieuws

Er is beperkt bewijs dat het voorschrijven van probiotica aan kinderen met functionele buikpijn effectief is. Het voorschrijven van extra vezels of medicatie heeft geen zin. Dat zijn de conclusies van twee recente Cochrane-reviews.
Echografie bij kinderen met buikpijn

Nascholing

De huisarts kan zelf een abdominale echo uitvoeren en zal dit steeds vaker gaan doen. Echografie is bij kinderen met buikpijn zelden geïndiceerd. Bij minder dan 1%…
De ROC-curve

Praktijk

Diagnostiek en prognostiek zijn kernactiviteiten van elke huisarts en er zijn steeds meer laboratoriumtests om hem hierbij te ondersteunen. Voor goede, doelmatige zorg moet de klinische waarde van deze tests wetenschappelijk zijn aangetoond. Zo kan een huisarts zich…
Kind met buikpijn en rectaal bloedverlies

Praktijk

De aarsmade, Enterobius vermicularis , is meestal onschuldig maar kan bij uitzondering ook ernstigere klachten veroorzaken, waaronder rectaal bloedverlies. Als alle veelvoorkomende oorzaken van rectaal bloedverlies zijn uitgesloten, moet de huisarts ook de diagnose E. vermicularis …
Kinderen met chronische gastro-intestinale klachten

Opinie

Huisartsen zien regelmatig kinderen met chronische buikklachten. Ze komen op het spreekuur met klachten over buikpijn en/of diarree. De differentiaaldiagnose is breed. Toch wordt bij meer dan tweederde van deze kinderen geen onderliggende oorzaak gevonden. We spreken dan van een functionele…