In de NHG-Standaard COPD en Astma bij Volwassenen: Diagnostiek (Huisarts Wet 2001;44(3):107-17) wordt terecht gesteld dat de gepresenteerde klachten van kortademigheid en een verminderde inspanningstolerantie doorgaans in geen verhouding staan tot de ernst van de longfunctiestoornis. Niet vermeld wordt dat deze klinische bevindingen wel samenhangen met extrapulmonale manifestaties van de ziekte, zoals skeletspierzwakte en verlies van lichaamsgewicht. 1,2 Bovendien is het relatieve risico op sterfte significant verhoogd bij gewichtsverlies en ondergewicht, zowel bij milde alsook ernstige vormen van COPD. 3 De Standaard behoeft naar ons oordeel dan ook enige aanvulling:
- Bij de anamnese is navraag naar het verloop van het lichaamsgewicht in de tijd op zijn plaats.
- Bij het lichamelijk onderzoek is, naast het letten op de voedingstoestand, ook het wegen van de patiënt van belang.
- Bij consultatie of verwijzing dient de indicatie: aanwezigheid van extrapulmonale manifestaties als ongewild gewichtsverlies, spierzwakte en cachexie te worden opgenomen.
Naschrift
Van Binsbergen & Schols stellen terecht dat bij COPD niet alleen aan de longen aandacht besteed moet worden, maar ook aan de voedingstoestand en de (spier)conditie. Deze punten komen uitgebreid aan bod in de NHG-Standaard COPD: Behandeling, en de Landelijke Transmurale Afspraak COPD, die beide inmiddels zijn verschenen (Huisarts Wet 2001;44(5):207-25). Bij controles van patiënten met COPD wordt de voedingstoestand gecontroleerd en zo nodig het gewicht. Onbedoelde gewichtsvermindering (5% of meer binnen 1 maand of 10% of meer binnen 1 jaar) is reden te verwijzen; dit kan een gevolg zijn van (ernstig) COPD maar ook van een (long)carcinoom. Helaas is niet gebleken dat voedingssuppletie als mono-interventie zinvol is. 1 Longrevalidatie, waarbij onder andere aandacht besteed wordt aan het geven van niet-medicamenteuze adviezen en inhalatie-instructie, begeleiding van stoppen met roken, verbetering van de algemene lichamelijke conditie, het versterken van de ademhalingsspieren en zo nodig voedingssuppletie, is wel bewezen zinvol. 2 R.M.M. Geijer
Literatuur
- 1.↲↲Casaburi R, Gosselink R, Decramer M, et al. Skeletal muscle dysfunction in chronic obstructive pulmonary disease. A statement of the American Thoracic Society and European Respiratory Society. Am J Respir Crit Care Med 1999;159:S140.
- 2.↲↲Landbo C, Prescott E, Lange P, et al. Prognostic value of nutritional status in chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1999;160:1856-61.
- 3.↲Schols AMWJ, Slangen J, Volovics L, Wouters EF. Weight loss is a reversible factor in the prognoses of chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1998;157:1791-7.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
