2001, nummer 6

Jaargang

Nieuws

NHG-Standaard COPD en Astma bij Volwassenen: Diagnostiek
In de NHG-Standaard COPD en Astma bij Volwassenen: Diagnostiek (Huisarts Wet 2001;44(3):107-17) wordt terecht gesteld dat de gepresenteerde klachten van kortademigheid en een verminderde inspanningstolerantie doorgaans in geen verhouding staan tot de ernst van de longfunctiestoornis. Niet vermeld…
Interview met congresvoorzitter
‘Eigenlijk heeft de GGZ altijd wel mijn belangstelling gehad. Zo heb ik de eerste (experimentele) huisarts-supervisorenopleiding gevolgd en verzorgde ik in het basisonderwijs een blok psychoproblematiek. En in mijn eigen praktijk heb ik altijd veel aandacht besteed aan gespreksvoering. Wij…
In de geest van de tijd
Geestelijke gezondheidszorg is een essentieel deel van het werk van de huisarts. Toch is er relatief weinig aandacht voor de praktijkvoering en wetenschappelijk onderzoek waar het de GGZ betreft. De benodigde vaardigheden van de huisarts zijn op dit terrein niet duidelijk omschreven en blijken…
Euthanasie en ethiek
Euthanasie blijft de gemoederen bezighouden. Tussen alle publiciteit in de media over levensbeëindiging zou een meer reflecterend boek voor veel huisartsen aantrekkelijk kunnen zijn. De moraaltheoloog Jean-Pierre Wils, directeur van het Centrum voor Ethiek van de Nijmeegse universiteit (CEKUN),…
Tewerkstelling medisch studenten in Duitsland
Een bescheiden verslag van een moeilijke periode, zo valt het onderzoeksverslag van de oud-hoogleraar huisartsgeneeskunde Heert Dokter het best te beschrijven. Dokter, Verhage en Binneveld doen verslag van een vragenlijstonderzoek naar de ervaringen van 107 artsen die vanaf 1943 in Duitsland…
Behandeling van kanker
Dit boek is, blijkens het voorwoord, geschreven voor leken, paramedici en medici practici. De gevolgen blijven niet uit: sommige delen zijn te simpel voor artsen, andere te moeilijk voor patiënten. Het verschil in niveau (en de daarvoor vereiste voorkennis) van de hoofdstukken is groot. De…
Samenwerken
De eerste boodschap van dit boek luidt: samenwerken moet. Niet omdat dit een hoger moreel doel zou dienen, maar omdat patiënt en samenleving dit van de zorgsector vragen. Naast de belangen en inzichten van instellingen en professies, doemt steeds meer de vraag van de patiënt op als ordenende…
Kinder- en jeugdpsychiatrie
Dit boek is een degelijke informatiebron voor alle hulpverleners die met kinder- en jeugdpsychiatrische problematiek te maken hebben. Het begint met enkele inleidende hoofdstukken over de geschiedenis van het vakgebied en de principes van diagnostiek en classificatie; hierin worden ook het…
Kindergeneeskunde
Dit compendium, ooit begonnen als naslagklapper voor arts-assistenten in het Sophia Kinderziekenhuis, is inmiddels uitgegroeid tot een flink boekwerk, dat ook is bedoeld voor huisartsen. Het boek bestaat uit 49 hoofdstukken, verdeeld over vijf secties: algemene onderwerpen, spoedeisende problemen…
Reumatologie
Met dit boek kan de Nederlandse huisarts beschikken over een overzicht van zowel de weke-delenaandoeningen als de inflammatoire aandoeningen van het bewegingsapparaat. Het is systematisch opgezet en geeft bij de meeste hoofdstukken leesadviezen. Het inleidende hoofdstuk over de anamnese en het…
Joodse artsen en de holocaust
De schrijver van dit boek, Jacob Coppenhagen, geboren in Amsterdam in 1913, was een joodse onderwijzer die als enige van zijn familie de holocaust overleefde. Na de oorlog vertrok hij illegaal naar Israël, waar hij later in Jeruzalem het Bibliographic Institute beheerde. Hier was een groot aantal…
Zomer in Antwerpen
Een cursus kwalitatief onderzoek in de gezondheidszorg aan de Universiteit Antwerpen van 12 tot 14 juli 2001. De cursus besteedt aandacht aan het formuleren van vraagstellingen, het opzetten, het uitvoeren, de analyse en rapportering van kwalitatief onderzoek in de gezondheidszorg. Informatie e…
Nascholingsartikelen in Huisarts en Wetenschap
Een klinische les moet het klinisch redeneren blootleggen en heeft sterke gelijkenis met een goed hoorcollege: een meester legt de toehoorders uit hoe het zit. Er is met name aandacht voor een medische benaderingswijze of een algemeen principe, in het algemeen na presentatie van een of meer…
Toverballen
De hoofddoelstelling van het programma is ‘het ontwikkelen en toepassen van vernieuwende methoden en strategieën die gericht zijn op een aantoonbare stimulering van gezond leven. Dit is een ambitieuze doelstelling. Gezond leven is immers een kwalitatief en veelomvattend begrip, met een groot…
Evidence-based beslissen door de patiënt?
Evidence based medicine is geaccepteerd als basis voor de klinische praktijk, maar het is een uitvinding van dokters, zoals Meulenberg in het vorige H&W-nummer betoogde. Volgens Holmes-Rovner et al. zou evidence-based handelen van de dokter in de toekomst samen moeten gaan met ‘evidence based…
Hearts(t)ink
Knoflook zou voor alles goed zijn: het verlaagt de cholesterolspiegel, de tensie en verlengt de aggregatietijd van bloedplaatjes. Er zijn dan ook talloze knoflookbevattende preparaten op de markt. In een zeer uitgebreide meta-analyse werden de veronderstelde gunstige effecten van knoflook…
SSRI's
Heeringa et al. deden in H&W-nummer 4 verslag van anorexie als bijwerking van SSRI's. Minder eetlust is vervelend, maar heeft meestal geen ernstige gevolgen. SSRI's kunnen echter ook een hyponatriëmie geven, met soms ernstige neurologische gevolgen. De hyponatriëmenie kan asymptomatisch zijn,…
Trials, meta-analyses, bedrog
Het gaat in hun meta-analyse om een vergelijking tussen het nieuwe product fluconazol en het al langer bekende amfotericine B. Fluconazol wordt na orale toediening goed opgenomen, amfotericine B niet. Amfotericine B wordt dan ook bij voorkeur intraveneus toegediend. Het is een ‘polyeen’ en hoort…
Erelidmaatschap
Tijdens het 7e jaarlijkse congres van de Italian Academy of Family Physicians (Dipartimento Italiana di Medicina di Famiglia) in maart j.l. is prof.dr. Chris van Weel onderscheiden met het Honorary International Membership. De redenen voor deze onderscheiding zijn de inspanningen van Van Weel om…
Foto bij rugpijn maakt patiënten zieker
We wisten het allang: het laten maken van een röntgenfoto bij een patiënt met lage rugpijn als er geen verdenking is op ernstige pathologie, heeft geen zin. Allerlei ossale afwijkingen hebben geen klinische betekenis en relevante afwijkingen als een hernia nuclei pulposi zijn niet zichtbaar. Dat…
Implementeren
Hoewel Meulenberg hierboven stelt dat implementeren een modewoord is, houdt ZON op 1 en 2 november het eerste nationale congres over implementatie in de gezondheidszorg onder het motto ‘Kennis beter delen’. Volgens de aankondiging geschikt voor projectleiders, kwaliteitsfunctionarissen,…
Top-tien pillen
Voor de huisartsen die bezig zijn met hun jaarverslag (of dat al af hebben) de top-tien aan kosten van geneesmiddelen ter vergelijking. (tussen haakjes het aantal verstrekkingen × 1000): omeprazol (1.970) 445 miljoen simavastine (1.250) 202 miljoen atorvastine (640) 141 miljoen …
Richtlijnen voor auteurs
Richtlijnen voor auteurs zijn afgedrukt in de nummers 1, 2, 5 en 6 van deze jaargang; zij staan ook op internet: www.artsennet.nl/nhg

Wetenschap

De multidisciplinaire aanpak van chronische rugpijn in het Rug AdviesCentrum
Rugpijn is voor veel mensen een reden om een huisarts te raadplegen. Gemiddeld ziet de Nederlandse huisarts per week één tot twee nieuwe patiënten met rugpijn. Termen die in het verleden zijn gebruikt zoals ‘lumbago’, ‘ischialgie’ en ‘discopathie’ zijn misleidend als het gaat om rugpijn zónder…
Ontvangen
117 bladzijden. Promotie: 19 januari 2001, Rijksuniversiteit Groningen. Promovendus: M. Weeber (1971), psycholinguist en taalfilosoof. Promotores: prof.dr. R. Vos, prof.dr. L.T.W, de Jong-van den Berg. The impact of lifestyle and nutritional factors 164 bladzijden. ISBN 909-9014354-8…
Lage-rugpijn bij zwangerschap
Mens beschrijft in zijn dissertatie een aantal belangrijke aspecten van zwangerschapsgerelateerde lage rugpijn (PPPP = peripartum pelvic pain): lage-rugpijn of pijn elders in de bekkenregio (bijvoorbeeld de symphysis pubis) die voor het eerst ontstaat tijdens de zwangerschap of binnen drie weken…
Diagnostische criteria bij diabetes
De Hoorn-studie heeft al een groot aantal proefschriften opgeleverd. Voor diabetesonderzoekers is het cohort Hoornse inwoners (>50, volgens de WHO-criteria uit 1985, waarbij zowel een nuchtere glucose wordt geprikt als een 2-uursglucose na een standaardhoeveelheid glucose (diabetes bij n-bls =…
Perifere arteriële obstructieve aandoeningen
Dit proefschrift beschrijft het tweede deel van de Limburgse PAOD-studie naar perifere arteriële obstructieve aandoeningen. De belangrijkste vragen zijn hoe het natuurlijk beloop is van perifeer arterieel obstructief vaatlijden (PAV) in de huisartspraktijk en wat het effect is van aspirine op het…
Screening en behandeling met trommelvliesbuisjes van jonge kinderen met OME
Otitis Media met Effusie (OME), een van de meest voorkomende aandoeningen bij kinderen in de eerste vier levensjaren, gaat veelal gepaard met een matig gehoorverlies. De meest toegepaste behandeling voor OME is het plaatsen van trommelvliesbuisjes. In Nederland worden jaarlijk Zo'n 50.000…
It takes two to tango
Het ontbreken van een meetbaar effect van het onderwijs op het gebied van consultvoering bij de landelijke evaluatie van de huisartsopleiding, zou tot grote beroering binnenskamers hebben geleid. , Deze bevinding was echter ‘buitenskamers’ al tien jaar bekend. Ook bij studentenonderwijs…
Toetsing van huisartsopleiders
Het onderwijs dat in het laatste deel van de medische basisopleiding en in de vervolgopleidingen wordt gegeven, vindt voor een belangrijk deel plaats in een meester-gezel-situatie; vaak is dit de kern van het onderwijsproces. Ook tijdens de huisartsopleiding brengt de aanstaande huisarts (haio…

Praktijk

Het syndroom van Ehlers-Danlos
Patiënte A is een 26-jarige vrouw met al levenslang huidproblemen: kleine ongevallen veroorzaken grote wonden die moeilijk te hechten zijn en slecht genezen. Haar gewrichten luxeren bij relatief kleine bewegingen al gemakkelijk. Als zij 3 jaar oud, is wordt bij haar het syndroom van Ehlers…
Cahiers over communicatie en attitude
In dit cahier wordt ingegaan op de benodigde vaardigheden bij de communicatie met mensen die nare, ingrijpende of gewelddadige gebeurtenissen hebben meegemaakt. Tot welke klachten en problemen kunnen deze gebeurtenissen leiden en hoe worden deze op het spreekuur van de huisarts gepresenteerd?…
CWO-weekend 2001
Met het gedicht ‘Normale Verdeling’ van Marjolein Kool werd het programma geopend. ‘Schatten en Toetsen’ – wanneer alleen schatten en op welke wijze toetsen – werd gepresenteerd door W. van Geldrop. Hij leidde de deelnemers aan de hand van voorbeelden uit de dagelijkse praktijk door de beginselen…

NHG Forum

Visies, plannen, producten en mensen
De Commissie Tabaksblat spreekt over vijfhonderd huisartsen die ‘boven de markt zweven’ bij vijftig vacatures in huisartspraktijken. Er zou dus geen tekort aan huisartsen zijn, maar slechts een ‘mismatch’. De commissie kon op dat moment nog niet beschikken over de gegevens van het…
Het NHG kiest voor nieuw publicatiebeleid
Vorig jaar konden lezers van H&W in een aantal ‘focusgroepdiscussies’ hun mening geven over vorm en inhoud van het tijdschrift. De gesprekken werden gevoerd met een groep ‘opinieleiders’ (wetenschappers), een groep ‘nascholers’ en drie groepen praktiserende huisartsen. Een uitgebreid verslag…
Financieringsstructuur Huisartsenzorg
In april verscheen het rapport ‘Een gezonde spil in de zorg’ van de Commissie Toekomstige Financieringsstructuur Huisartenzorg (in de wandelgangen de commissie ‘Tabaksblat’ genoemd). Bij de formulering van het advies over inhoud en kwaliteit van de huisartsgeneeskunde koos de commissie onder…