Nieuws

Een ongezonde leefstijl is vaak de oorzaak van chronische ziekten. De overheid zet daarom in op preventie en daarbij kan de eerste lijn een belangrijke rol spelen. Huisartsen denken echter verschillend over hun betrokkenheid bij preventie en het verwijzen van patiënten naar gecombineerde leefstijlinterventies (GLI’s). Zij richten zich eerder op patiënten die al een aandoening hebben dan op primaire preventie. Dat blijkt uit een onderzoek dat in 2021 verscheen in Huisarts & Wetenschap. Januari, maand van de goede voornemens, is een mooie aanleiding om dit onderzoek er nog eens bij te pakken.

Wie zijn de mensen die Huisarts en Wetenschap maken? Die elke 2 weken bij elkaar komen om artikelen te bespreken, te discussiëren over de ontwikkelingen in het huisartsenvak en te brainstormen over themanummers? In de serie Redactie in beeld stellen ze zich voor. Huisarts en epidemioloog Ariëtte Sanders-van Lennep trad 1 oktober 2020 toe tot de H&W-redactie.

Bij Blue Monday denk je misschien niet als eerste aan het afbouwen van antidepressiva, maar het is wel een goed voornemen. Steeds meer mensen gebruiken langdurig antidepressiva, hoewel alle richtlijnen dat afraden. Zowel patiënten als huisartsen lijken te aarzelen hierover een gesprek te voeren. Huisarts & Wetenschap publiceerde in 2020 een onderzoek over deze kwestie. De onderzoekers inventariseerden de belangrijkste onderwerpen voor een gesprek over afbouwen en ontwikkelden een keuzehulp voor gezamenlijke besluitvorming. Die keuzehulp is nog altijd springlevend, ook op Blue Monday.

Medicamenteuze bloeddrukverlaging vermindert het risico op cardiovasculaire aandoeningen. Internationaal is er echter discussie over de optimale streefwaarde en het nut van antihypertensiva als primaire preventie bij lichte en matige hypertensie. In een recente meta-analyse bleek verlaging van de systolische bloeddruk (SBD) met 5 mmHg het risico op een cardiovasculair event (CVE) met 10% te verminderen, ongeacht het niveau van beginbloeddruk, cardiovasculaire voorgeschiedenis (CVG) en leeftijd. Het cardiovasculaire risico van het individu zou dus leidend moeten zijn bij beslissingen over medicamenteuze bloeddrukverlaging.

Op rijksoverheid.nl is de tekst herzien over gebruik van morfine, dexamfetamine en medicinale cannabis bij verkeersdeelname. Rijksoverheid.nl beschrijft wat gebruikers daarbij volgens de wet wel en niet mogen. Dit jongste advies wijkt af van het eerdere advies hierover van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP). Als huisarts kunt u patiënten op het nieuwe advies wijzen wanneer u de behandelingsmogelijkheden bespreekt. Daarbij is ook nieuw voorlichtingsmateriaal beschikbaar.

Recent is er een nieuwe combinatiepil met estetrol toegelaten op de Europese markt. De betrouwbaarheid van deze nieuwe pil ten opzichte van de pil met levonorgestrel – de combinatiepil van eerste keuze in de NHG-Standaard Anticonceptie – is nog niet onderzocht. Wel lijkt de combinatiepil met estetrol minder effect te hebben op biomarkers die samenhangen met het risico op trombose. Er is op dit moment nog te weinig zekerheid om deze nieuwe anticonceptiepil in te zetten als alternatief voor bestaande combinatiepillen.

Meer dan de helft van de patiënten met cholecystolithiasis keert na verwijzing naar de tweede lijn terug bij de huisarts vanwege persisterende buikklachten, onafhankelijk van de cholecystectomie. Pre-existente buikklachten zijn daarvoor een belangrijke voorspeller. Dat blijkt uit onderzoek bij 17 Nederlandse huisartsenpraktijken die zijn gelieerd aan het Radboudumc Academisch Huisartsen Netwerk.

Adequate medicamenteuze behandeling van patiënten met hartfalen vermindert de mortaliteit en de kans op ziekenhuisopname en verbetert de kwaliteit van leven, maar doet een groot beroep op de therapietrouw. Intensieve zorg door apothekers zou deze therapietrouw kunnen verhogen. Een systematisch literatuuronderzoek toont aan dat apothekerszorg de therapietrouw van deze patiënten weliswaar verbetert, maar geen effect heeft op de kwaliteit van leven, het aantal ziekenhuisopnames of de mortaliteit.

In 2022 bestaat H&W 65 jaar. Hoe toepasselijk: in het eerste nummer van dit jaar gaat het onder meer over ouderenzorg. De effecten van de hervorming van de ouderenzorg komen aan bod, persoonsgerichte integrale zorg voor oudere patiënten in de ketenzorg en medicatie op rol voor de thuiswonende oudere patiënt. Hoofdredacteur Gijs Baaten koppelt in zijn redactioneel het ouder worden aan het maakbaarheidsdenken, waarbij we tegen de grenzen aanlopen van het ideaal om mooi en vitaal te blijven.

Een koolmonoxidevergiftiging lijkt een beeld uit een grijs verleden, maar is nog altijd een reëel gevaar. De risicofactoren zijn gaskachels, geisers en cv-ketels in combinatie met onvoldoende ventilatie, maar bijvoorbeeld ook het roken van een waterpijp. Vergiftigingen door koolmonoxide (CO) zijn een onderschat probleem. Kent u de symptomen?

‘Big data’ worden nog onvoldoende gebruikt om de zorg beter te maken. Terwijl er in de zorg enorme hoeveelheden data gegenereerd worden. Met name huisartsen zitten op een goudmijn, aldus hoogleraar Robert Verheij. Tessa Dijksman gaat met hem in gesprek over het datalandschap van de huisarts.

2022 is de 65e jaargang van H&W. In dat kader vroegen we enkele hoofdredacteuren naar de opvallendste artikelen uit hun tijd als hoofdredacteur. Ivo Smeele bijt het spits af.