Wetenschap

Onychomycose (schimmelnagels) is de meest voorkomende nagelaandoening. Vaak wordt gedacht dat de diagnose gemakkelijk en correct gesteld kan worden op basis van de klinische presentatie. Volgens de NHG-Standaard Dermatomycosen is aanvullend onderzoek alleen nodig bij twijfel of als de behandeling niet aanslaat. Om te kijken hoe goed huisartsen deze diagnose stellen, vergeleken we bij 137 patiënten de klinische diagnoses van huisartsen met de uitslagen van aanvullend onderzoek. Het percentage correcte diagnosen (de positief voorspellende waarde) was 74,5%. Het percentage vals-positieve diagnosen was 25,5%. Deze bevindingen moeten worden meegenomen bij het overwegen van een behandeling.

In haar inaugurele rede bij haar benoeming tot hoogleraar zette Loes van Bokhoven het belang van interprofessioneel samenwerken in de eerstelijnsgezondheidszorg in de schijnwerpers. Ze betoogt dat het vanzelfsprekend is dat de huisarts als primus inter pares hierin het voortouw neemt. Als de huisarts zich bewust is van diens persoonlijke leiderschap en ook op basis daarvan handelt, liggen er mooie kansen voor samenwerking met collega’s in de wijk.

Huisartsen kunnen digitale interventies inzetten als eerste stap in het herstelproces bij eetstoornissen of om steun aan patiënten te bieden tijdens het doorverwijzingsproces. Dit onderzoek evalueerde de (kosten)effectiviteit van Featback, een digitale zelfhulpinterventie. Resultaten toonden aan dat Featback effectief was in het verminderen van eetstoornissymptomen vergeleken met de gebruikelijke zorg.

Ontwikkelingen in de geneeskunde gaan steeds sneller. Medische, reguliereen socialemedia pikken deze berichten op en maken deze meteen beschikbaar voor een breed publiek. Patiënten komen hier vervolgens mee naar de huisarts. Voor het NHG groeit daarom de behoefte om eerder duiding te geven aan deze ontwikkelingen. Hoe krijgen we zo snel mogelijk betrouwbare aanbevelingen in de spreekkamer van de huisarts? In deze beschouwing delen wij de resultaten van een nieuwe werkwijze.

Kwetsbare ouderen krijgen geregeld antibiotica bij een vermoeden van een urineweginfectie. Vaak gebeurt dit op basis van alleen aspecifieke symptomen, met als gevolg een onterechte behandeling. De relevante richtlijnen adviseren terughoudendheid als specifieke symptomen van de urinewegen ontbreken. Wij toonden aan dat een veelzijdige interventie met actieve implementatie van de richtlijn het aantal antibioticavoorschriften voor mogelijke urineweginfecties met de helft vermindert. Dit vraagt wel om een gedragsverandering van zorgverleners.

Werkdruk is de belangrijkste risicofactor voor huisartsen om een burn-out te ontwikkelen, concludeert oud-huisarts Nico Verhoef in zijn promotieonderzoek. Het gaat om zowel generieke als beroepsspecifieke werk­eisen, zoals indirecte patiëntenzorg waar bijvoorbeeld administratie onder valt. Ook nam het aantal burn-outs over het aantal jaren toe.

Bij de indicatiestelling, aanvraag, interpretatie en opvolging van laboratoriumdiagnostiek kunnen processen mislopen, wat nadelige gevolgen voor de patiënt kan hebben. Soms resulteert dit in een klacht bij een van de Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg. Een systematische analyse van deze rechtspraak kan inzicht geven in de tuchtrechtelijke aansprakelijkheid en verantwoordelijkheden. Dit artikel analyseert de tuchtrechtspraak over de verantwoordelijkheden bij indicatiestelling, aanvraag, interpretatie en opvolging van laboratoriumdiagnostiek in de huisartsenpraktijk. We formuleren ook enkele leerpunten.

De ontwikkelingen op het gebied van artificiële intelligentie (AI) gaan razendsnel. Steeds meer apps hebben een lerend vermogen en verbeteren zichzelf in de loop der tijd. De validiteit is daarmee echter nog niet gegarandeerd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zelfdiagnostiek naar huidkanker via een applicatie op de smartphone. Patiënten gebruiken steeds meer AI, bijvoorbeeld bij de besluitvorming om naar de dokter te gaan. Ook wij als huisartsen zetten AI steeds meer in bij ons werk. Is dat een positieve ontwikkeling of eerder een bedreiging?

Marloes Dankers, apotheker bij het Instituut Verantwoord Medicijngebruik, promoveerde eind vorig jaar op onderzoek naar het voorschrijfgedrag in de eerste lijn bij nieuwe geneesmiddelen. Haar onderzoek belicht de complexe afwegingen die huisartsen moeten maken bij het kiezen van nieuwe medicijnen.

Het handhaven van een correcte inhalatietechniek is niet eenvoudig voor mensen met COPD. Ons real-world evidence-onderzoek laat zien dat 8 op de 10 COPD-patiënten een of meer ‘kritieke’ fouten maken bij het gebruik van een droogpoederinhalator. Deze fouten kunnen leiden tot een verminderde longdepositie en beïnvloeden de klinische uitkomsten. Patiënten kunnen mogelijk veel gezondheidswinst behalen wanneer zorgverleners hun inhalatietechniek geregeld monitoren en fouten corrigeren.

Hypertensie komt vaak voor bij ouderen en een zoutbeperkt dieet kan helpen, maar is lastig vol te houden. Literatuuronderzoek wijst uit dat zoutvervanging een goed alternatief kan zijn vanwege het lagere risico op cardiovasculaire events. Gezien de beperkte bloeddrukdalingen, de korte levensverwachting van veel ouderen en de risico’s van hyperkaliëmie, is het belangrijk om per patiënt een zorgvuldige afweging te maken.

Veel mensen ervaren tijdens en na de behandeling van kanker lichamelijke en psychosociale klachten. Hoewel is gebleken dat bewegen deze klachten helpt te verminderen, krijgen mensen met kanker niet standaard het advies om te gaan bewegen. In deze beschouwing bespreken we de wetenschappelijke onderbouwing van bewegen en de rol die de huisarts kan spelen door de patiënt te stimuleren om te gaan bewegen of door te verwijzen naar een gesuperviseerd beweegprogramma.