Alle nummers
Archief tijdschrift

2023, nummer 4

Jaargang
66
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: april 2023

    In 2040 zal artrose de meest voorkomende chronische aandoening in Nederland zijn. De hoogste tijd dus voor preventie. Laat je in 30 minuten bijpraten hoe obesitas tot knieartrose leidt.

  • Knelpunten in de Nederlandse huisartsenzorg in 2021

    Sinds 2018 monitort het Nivel welke knelpunten er zijn op de arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg en welke maatregelen huisartsenpraktijken inzetten om knelpunten op te lossen. Ook is er aandacht voor regionale verschillen. Deze infographic is een samenvatting van het Nivel-rapport ‘De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2021’.

  • Buiten is beter

    Daar zit ze, heel trots, iets meer dan een meter boven de grond. Haar witte, broze haren wapperen in de wind, weerkaatsen het zonlicht dat schittert tussen het groen. Haar beentjes bungelen onder haar kromme romp. Stevig klampt ze zich vast aan een dikke, knoestige tak. Ze giechelt als een meisje, waardoor haar rimpels dieper worden. Ze heeft het gehaald! Helemaal op eigen kracht is ze in deze boom geklommen.

  • Het gras bij de buren

    ‘Ik wil NU de dokter spreken!’ Meneer Clemens neemt spoedeisend iets te letterlijk. Hij had al 2 keer naar de spoedlijn gebeld en gevraagd om een spoedvisite voor een corticosteroïdinjectie tegen zijn knieartrose, maar de triagewijzer en mijn volle spreekuur zaten hem niet mee. Daarom legde hij nu bij ons een ‘spoedvisite’ af om verhaal en een injectie te halen. Eenmaal bij onze balie was het niet alleen de knieartrose die opvlamde.

  • Ervaren huisarts interpreteert hartgeruis het best

    Hoe goed zijn huisartsen eigenlijk in het beoordelen van hartgeruis? Recent onderzoek geeft hierover uitsluitsel. De onderzoekers testten Noorse en Nederlandse huisartsen en vergeleken de uitkomsten van de test met die van cardiologen en medisch studenten. Huisartsen deden het niet slecht, zo bleek. Vooral ervaring in het beluisteren van hartgeruis was daarbij van belang. De praktische waarde van deze bevinding is echter beperkt.

  • Suppletie van vitamine D vermindert fracturen niet

    Fracturen gaan gepaard gaan met hoge mortaliteit, hoge morbiditeit en hoge kosten. Daarom wordt vitamine D-suppletie breed aanbevolen om botbreuken te voorkomen. Uit een Amerikaanse RCT blijkt echter dat vitamine D-suppletie bij gezonde 50-plussers het aantal fracturen niet vermindert. Evaluatie van het suppletieadvies van de Gezondheidsraad lijkt op zijn plaats.

  • Striktere bloeddrukregulatie bij hart- en vaatpatiënten verlaagt mortaliteit niet

    Adequate bloeddrukregulatie bij mensen met hypertensie zonder hart- en vaatziekten verlaagt het risico op morbiditeit en mortaliteit aanzienlijk. Het lijkt daarom logisch dat een strakkere grens (< 135/85 mmHg) bij mensen met hart- en vaatziekten hun mortaliteitsrisico verder verlaagt ten opzichte van een hogere drempelwaarde. Dat is echter niet het geval, zo blijkt uit een recente cochranereview.

  • Nieuw onderzoek naar arbeidsparticipatie en kanker

    Voor veel (ex-)kankerpatiënten is het financieel noodzakelijk om te werken. Daarnaast vormt een baan voor hen een sociale verbinder en bevordert gevoelens van normaliteit, identiteit en zingeving. Werkgerelateerde ondersteuning is voor deze patiënten dus van belang. STEPS is een nieuw onderzoek naar arbeidsparticipatiebegeleiding, die vroegtijdig vanuit de ziekenhuissetting wordt aangeboden.

  • Werkt oxybutynine tegen opvliegers?

    Sommige vrouwen met overgangsklachten vragen om niet-hormonale medicamenteuze behandeling. We onderzochten welk effect oxybutynine heeft op opvliegers, nachtrust, kwaliteit van leven en bijwerkingen bij gezonde vrouwen. Uit 2 trials met een hoog risico op bias blijkt dat oxybutynine een effectieve en veilige optie kan zijn.

  • Slapen op linkerzij helpt tegen nachtelijke reflux

    Bij nachtelijke refluxklachten werken maagzuurremmers minder goed dan bij refluxklachten overdag. Slapen op de linkerzij kan echter wel helpen om ernstige nachtelijke reflux te verminderen. Dat blijkt uit diverse onderzoeken, waaronder een promotieonderzoek bij het AMC.

  • Denk aan vitaminesuppletie na bariatrische chirurgie

    Mogelijke langetermijncomplicaties na bariatrische chirurgie zijn deficiënties van met name ijzer, calcium, vitamine D, B1, B12 en eiwit. Multivitaminesupplementen zijn effectief in het voorkomen hiervan. Uit Nederlands tweedelijns onderzoek blijkt dat het veel patiënten echter niet lukt om levenslang multivitaminen te slikken. Goed om hier rekening mee te houden.

  • CRP-sneltest voorspelt niet eenduidig ernstige infecties bij kinderen

    Een CRP-sneltest (point-of-care CRP) lijkt ernstige infecties bij kinderen onvoldoende te onderscheiden van niet-ernstige infecties. Dat bleek uit een Vlaamse observationele cohortstudie bij kinderen met symptomen van een infectie. Het onderzoek vond plaats in de eerste en tweede lijn. Kinderen met ernstige infecties hadden gemiddeld iets hogere CRP-waardes. Maar een laag CRP sloot een ernstige infectie niet uit.

Wetenschap

  • Obesitas leidt tot knieartrose: tijd voor preventie!

    In 2040 zal artrose de meest voorkomende chronische aandoening in Nederland zijn. Vergrijzing, overgewicht en obesitas zijn de voornaamste oorzaken, fysieke achteruitgang, hoge zorgkosten, ziekteverzuim en voortijdige uitval van werknemers zijn te vrezen gevolgen. Aangezien artrose ongeneeslijk is, moet preventie het motto zijn. Onderzoek laat zien dat bewegen en afvallen, hoe klein hun effect op het overgewicht ook is, toch kan helpen voorkomen dat knieartrose ontstaat of erger wordt.

  • Wat kunnen we leren van ANW-zorg in het buitenland?

    ANW-zorg levert in Nederland stof tot discussie over bijvoorbeeld de grenzen van spoedzorg, werkdruk, nachtdiensten, waarneemtarieven en de positie van praktijkhouders en waarnemers. Ook over de ketensamenwerking tussen HAP, SEH en ambulancezorg is discussie: wat zijn ieders taken en hoe kan het schaarse personeel optimaal ­worden ingezet? Het kan geen kwaad om eens buiten de eigen grenzen te kijken en onszelf een ‘Europese spiegel’ voor te houden: hoe staat de ANW-zorg in andere Europese landen ervoor?

  • Patiëntveiligheid verbeteren met spiegelinformatie

    Op het gebied van patiëntveiligheid zijn er flinke verschillen tussen huisartsenpraktijken. Dit onderzoek signaleert een aantal verbeterpunten: 1) consequentere controle op nierschade bij ouderen, meer aandacht voor het gebruik van 2) NSAID’s en 3) salicylaten door patiënten met een verminderde creatinineklaring en patiënten met 4) hartfalen, 5) chronisch gebruik van maagzuurremmers tegengaan en 6) voorzichtig zijn met het voorschrijven van benzodiazepinen aan ouderen.

  • De meerwaarde van de CRP-test bij kinderen met appendicitis

    Op basis van alleen het klinische beeld is appendicitis bij kinderen moeilijk te herkennen. Vaak laten huisartsen daarom het C-reactief proteïne (CRP) bepalen, ook al adviseert de NHG-Standaard dit niet te doen. Dit retrospectieve cohortonderzoek laat zien dat die bepaling in bepaalde gevallen toch zinvol kan zijn. De CRP-test kan een appendicitis niet uitsluiten, maar heeft wel toegevoegde waarde bij diagnostische onzekerheid. Als de klinische kans op appendicitis al heel groot of juist heel klein is, voegt de test weinig toe.

Praktijk

  • Wat is het beleid bij extra vingers of tenen?

    Er zijn veel vormen van polydactylie: van een stompvormig aanhangsel zonder bot tot een hele extra vinger of teen. De congenitale afwijking valt al bij de geboorte op en kan geïsoleerd voorkomen, maar kan ook onderdeel zijn van een erfelijk syndroom. Erfelijkheidsadvies is geïndiceerd bij complexe vormen van polydactylie, bij bijkomende congenitale afwijkingen en bij een negatieve familieanamnese.

  • Sepsis door dierenbeet [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Subcutane atrofie na triamcinolonacetonide-injecties

    Een relatief eenvoudige medische verrichting kan voor de patiënt zeer vervelende en ontsierende gevolgen hebben. Bij toediening van triamcinolonacetonide kan subcutane atrofie optreden, een lokale bijwerking in de vorm van een zichtbare ‘deuk’ op de injectieplaats. We gaan in op de meldingen die Bijwerkingencentrum Lareb over dit cosmetische effect in de loop der jaren heeft ontvangen en bespreken de rol van de injectietechniek en -plaats.

  • Ecg-casus ‘Op de bank slapen’

    Patiënt: Een 59-jarige man staat al om 7:30 uur voor de deur van de praktijk met een jampotje vol urine. Hij vertelt de doktersassistente dat hij ’s nachts zo veel plast. Zijn baas had hem op een mogelijke blaasontsteking geattendeerd. De doktersassistente vindt dat hij er slecht uitziet en…

  • Ecg-casus ‘Op de bank slapen’ [Antwoord]

    Frequentie en regelmaat | In de 10 seconden hartactiviteit van het ecg zijn er van links naar rechts 12 complexen te zien, de frequentie is 72/min. Er is een geleidelijk verkortend RR-interval, wat past bij het effect van de ademhaling. Er is 1 afwijkende slag. Het ritme is dus voornamelijk…

  • Fatale sepsis als gevolg van een hondenbeet

    Vroegtijdige herkenning van sepsis in de eerste lijn vormt een uitdaging, maar is cruciaal om morbiditeit en complicaties te voorkomen. Een zeldzame oorzaak van sepsis is een infectie met Capnocytophaga canimorsus als gevolg van een hondenbeet. Vooral immuungecompromitteerde patiënten lopen hierbij een verhoogd risico. De huisarts speelt een belangrijke rol bij het profylactisch behandelen en vroegtijdig insturen van deze patiëntengroep. Het uitvragen van diercontact kan richting geven bij een onbegrepen acuut ziektebeeld.

  • Effectief rookstopprogramma in Almere

    Huisartsen kennen de gevaren van roken, maar geven in de spreekkamer nog lang niet altijd een stoppen-met-rokenadvies. Daarbij komt dat de resultaten van stoppen-met-rokenbegeleiding soms tegenvallen. In 2019 zijn 14 huisartsenpraktijken in Almere begonnen met een intensief rookstopprogramma en behaalden daarmee stoppercenta­ges tot 40% na 12 maanden. Innovatieve aspecten zijn de actieve voorbereiding, de sterke focus op het verslavings­aspect, de multidisciplinaire aanpak en de nazorg tot 1 jaar. Dit succes benadrukt het belang van consequente stoppen-met-rokenadviezen, zodat nog meer patiënten instromen.

NHG Forum

  • Terugblik Thuisarts.nl 2022

    In 2022 vierde Thuisarts.nl het 10-jarig bestaan, werd de website 80 miljoen keer bezocht en was corona het meest bezochte onderwerp. Deze en andere highlights en cijfers uit 2022 zijn te vinden in de infographic.