Willem Assendelft

Bij de monitoring van patiënten met astma wordt momenteel vooral gekeken naar symptomen en de longfunctie, en niet naar de ernst van de onderliggende inflammatie. Toch kan het meten van de ontsteking nuttig zijn voor een subgroep van astmapatiënten. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van gegevens uit de ACCURATE-trial. Regelmatige inzet van fractional exhaled nitric oxide (FeNO)-meting bij eerstelijnsastmapatiënten met weinig inflammatie leidt namelijk tot significant minder medicatiegebruik. De ernst van de symptomen, astma-aanvallen en kwaliteit van leven blijven gelijk.

Huisartsen spelen een belangrijke rol bij de zorg voor patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Veel huisartsen vinden SOLK-consulten uitdagend en ervaren problemen in de communicatie met patiënten met SOLK. Om te kijken waar huisartsen tegenaan lopen maakten we gebruik van stimulated recall. We filmden consulten, lieten dit aan zowel huisartsen als patiënten zien en interviewden ze.

Huisartsen interpreteren symptomen al vroeg in het consult als somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Signalen die op SOLK kunnen wijzen zijn de manier waarop de patiënt de symptomen presenteert, symptomen die niet in een specifiek patroon passen en symptoomattributie door de patiënt zelf. De snelheid waarmee huisartsen symptomen als SOLK duiden suggereert dat de niet-analytische redeneerwijze een centrale rol speelt in het denkproces.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat ongeveer 60% van de patiënten die medicatie gebruiken voor primaire preventie van hart- en vaatziekten (HVZ), een laag berekend tienjaars-HVZ-risico heeft volgens de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement (CVRM). Strikt genomen hadden deze patiënten volgens de huidige richtlijnen niet hoeven starten met antihypertensiva en/of lipideverlagende medicatie. Ze waren bijvoorbeeld ooit gestart met medicatie na hypertensie in de zwangerschap, bij pre-operatieve hypertensie of bij hypertensie gemeten bij klachten van hoofdpijn. In de praktijk leidt dit nogal eens tot de vraag of deze medicatie inderdaad overbodig is en/of de patiënt veilig zou kunnen stoppen. Hoewel veel artsen zich ervan bewust zijn dat medicatiegebruik bij laagrisicopatiënten geen meerwaarde heeft, weerhouden angst voor de negatieve effecten van het staken en het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing hen ervan om een stoppoging te ondernemen.

Huisartsen moeten alarmsymptomen voor kanker niet alleen kunnen herkennen, maar ook kunnen inschatten hoe groot de kans is dat het echt om kanker gaat.