2009, nummer 10

Jaargang

Nieuws

Hulp voor de huisarts?
Huisartsen werken van oudsher klachtgericht en doen dat goed. Bij de overgrote meerderheid van medische problemen zijn ze in staat om binnen tien minuten een oplossing aan te dragen, en informeren dan vaak en passant ook nog even naar het gezin, het werk of andere actuele zaken. Tussendoor gaat…
Het geneeskundig proces, een uitnodiging tot zelfreflectie
Doelgroep Studenten in het basiscurriculum geneeskunde. Inhoud Dit boek beschrijft in de acht hoofdstukken van deel I de verschillende stappen van het geneeskundig proces: van een ervaren klacht naar een bij de huisarts gepresenteerde klacht, via een uitgebreide diagnostische fase naar…
Omgaan met de overgang
Doelgroep Dit boekje verschijnt in een nieuwe reeks van voorlichtingsboekjes voor patiënten over ziekten en kwalen. De doelstelling van deze reeks is om, naast het informeren over de aandoening, vooral ook duidelijk te maken wat de lezers zelf kunnen doen om de klachten te beïnvloeden. Inhoud …
Screenen op osteoporose?
Met stijgende verbazing lazen wij de aflevering van Huisartsenzorg in cijfers ‘Voorgeschiedenis van een heupfractuur’. Wat is de relevantie van de grafiek waaruit het verband blijkt tussen een ICPC-hoofdstuk van de klachten waarmee een patiënt zijn huisarts bezoekt en het daarna krijgen van een…
Hoort diabeteszorg nieuwe stijl ook in de huisartsenopleiding?
Houweling e.a. stellen zich bovenstaande vraag in Huisarts Wet 2009;52:137-8 en beantwoorden deze meteen met ‘Ja’. Terecht. De uitkomst van hun enquête over diabetesonderwijs onder huisartsen in opleiding (aios) is reden tot zorg. De respondenten gaven aan dat ze onvoldoende diabetespatiënten…
Waarom gaan patiënten met kanker niet meer naar hun huisarts?
De meerderheid van de patiënten met kanker in het terminale stadium wil thuis sterven. Betrokkenheid van de huisarts vergroot de kans om die wens te realiseren. Echter, wanneer de diagnose kanker eenmaal is gesteld, lijkt het contact tussen patiënt en huisarts te verminderen. De reden daarvoor is…
Depressief na verlies van een ouder
Kinderen die een van hun ouders verliezen, hebben vaker last van psychische klachten dan andere kinderen. Dat is in verschillende onderzoeken bevestigd. Over de voorspellende factoren van deze problemen is echter weinig bekend. Brent et al. onderzochten de psychische problemen en de voorspellers…
Wat had u gehad willen hebben?
Mijn moeder zou binnenkort 100 zijn geworden, ware het niet dat zij het, bij het aanbreken van deze eeuw, wel genoeg vond. ‘Ik houd ermee op, het is mooi geweest’, zei ze tijdens mijn tweewekelijkse bezoek. Een week later was ze dood. Altijd een kordate dame geweest. Een actieve ook, want ze…
De huisarts: 24/7?
De huisarts die 24 uur per dag en 7 dagen per week voor zijn patiënten beschikbaar is, bestaat al lang niet meer. De huisarts is alleen beschikbaar tijdens kantooruren. Wat vinden mensen hiervan? Veel mensen juichen de verruimde openingstijden van allerlei voorzieningen toe. Zou er ook behoefte…
Sportgeneeskunde
Doelgroep Huisartsen, praktijkondersteuners. Inhoud Het boek bestaat uit vijf delen. Na de inleiding bespreken de auteurs de positieve en negatieve aspecten van sportbeoefening, komt kort de epidemiologie aan bod en is er ruim aandacht voor de resultaten uit het proefschrift van een van de…
Pay-for-performance slecht voor continuïteit van zorg
Het Verenigd Koninkrijk voerde in 2004 het Quality and Outcomes Framework (QOF) in. Binnen dit systeem hanteert men het pay for performance -principe: huisartsen worden jaarlijks beoordeeld op 136 kwaliteitsindicatoren op het terrein van chronische ziekte, praktijkorganisatie en…
Een partner die beschermt tegen vergeetachtigheid
Niemand is graag alleen. Finse onderzoekers geven nu nog een extra reden om liever met een partner te (blijven) leven. In een prospectief onderzoek volgden zij 1449 Finnen met een gemiddelde leeftijd van 50 jaar gedurende gemiddeld 21 jaar. Zij onderzochten de invloed van de huwelijkse status op…
Helpt handen wassen echt tegen overdracht van griep?
In de hele wereld neemt men maatregelen om verspreiding van het griepvirus tegen te gaan. Behalve uit vaccinatie (bewezen effectief) en vroege behandeling met virusremmers bestaan die maatregelen vooral uit het opwerpen van sociale en fysieke barrières: handen wassen, mondmaskertjes, quarantaine,…
Richtlijn endocarditisprofylaxe herzien
Onlangs is de richtlijn ‘Preventie bacteriële endocarditis’ herzien. Volgens de beschikbare gegevens lijkt het risico op endocarditis ten gevolge van ingrepen (zoals mondhygiënische behandelingen waarbij het tandvlees wordt gemanipuleerd en incisie van huidabcessen) zeer klein. Daarnaast…
Bewegen op recept?
We weten allemaal dat regelmatig intensief bewegen een positief effect heeft op de gezondheid en het algemeen functioneren. Maar ook dat een groot aantal van ons te weinig beweegt. In Spanje is een grootschalig onderzoek gedaan naar de invloed van het voorschrijven van lichamelijke activiteit…
Inhalatiecorticosteroïden bij COPD: pro en contra, wikken en wegen
Longarts Dirkje Postma (Groningen, pro) en allesweter op longgebied Peter Barnes (Londen, contra) kruisten in de European Respiratory Journal de degens over evidence based gebruik van inhalatiecorticosteroïden (ICS) bij COPD. In de tachtiger jaren werden ICS op ‘niet-orthodoxe wijze’…

Wetenschap

De diagnostische opbrengst van bloedonderzoek bij onbegrepen klachten
Vaak vragen huisartsen bij patiënten met onbegrepen klachten direct uitgebreid bloedonderzoek aan. Het is meestal echter beter om eerst af te wachten en vervolgens een beperkt bloedonderzoek te laten doen. Direct uitgebreid bloedonderzoek aanvragen bij onbegrepen moeheid levert veel fout…
Diagnostiek en tweedelijns beleid bij postmenopauzaal bloedverlies
In de recentelijk herziene NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies staan de diagnostiek en het verwijsbeleid bij postmenopauzaal bloedverlies (PMB) helder beschreven. Ook bevat de standaard een duidelijk advies over verwijzing naar de tweede lijn bij recidiverend bloedverlies. Gynaecoloog Anne…
Vallen en opstaan, en het gebruik van een alarmsysteem
Alleen al in Nederland worden jaarlijks 89.000 ouderen na een val behandeld op de afdeling spoedeisende eerste hulp (SEH). Bij 90-plussers zijn de cijfers relatief het hoogst. In dit onderzoek ging men na waarom 90-plussers vaak niet kunnen opstaan na een val en soms langer dan een uur op…
De huisarts kan zelf diepe veneuze trombose veilig uitsluiten
Gemiddeld ziet de huisarts eens in de twee maanden een patiënt die mogelijk een trombosebeen heeft. Huisartsen vragen vaak nadere diagnostiek aan voor patiënten bij wie zij een trombosebeen vermoeden. Na echografisch onderzoek blijkt echter slechts de helft van deze patiënten daadwerkelijk…
Het effect van elektronische herinneringen bij de behandeling van dislipidemie
Elektronische systemen ter ondersteuning van klinische besluitvorming (Clinical Decision Support Systems) moeten de klinische besluitvorming van artsen optimaliseren. Systemen die de gebruiker automatisch herinneren aan of attenderen op acties lijken effectiever dan systemen die pas…
‘Uitstel van bloedonderzoek is verantwoord, maar onbegrepen klachten zijn daarmee niet over’
Hun laatste coschappen deden Van Bokhoven en Koch op de Filippijnen en hun vriendschap werd in de soms barre omstandigheden die ze daar aantroffen alleen maar hechter. Het was voor hen dan ook ideaal om samen een promotieonderzoek te doen. Uniek was dat wel: Koch opereerde vanuit de UvA en…
Bloedonderzoek bij onbegrepen klachten: wat vindt de patiënt van uitstel?
Het is niet nodig direct bloedonderzoek aan te vragen als een patiënt met onbegrepen klachten op het spreekuur komt. Patiënten worden er niet ontevredener of ongeruster van als de huisarts eerst vier weken afwacht. Belangrijk is wel dat de huisarts bij onbegrepen klachten exploreert welke…

Praktijk

Ongericht aanvragen bloedonderzoek
Het onderzoek van Koch en Van Bokhoven bevestigt dat het ongericht aanvragen van bloedonderzoek bij onverklaarde klachten, en dan vooral bij moeheid, weinig oplevert en vooral veel fout-positieve uitkomsten tot gevolg heeft. De kans op een fout-positieve uitslag is veel hoger dan op een terecht…
Herinneringen tijdens het spreekuur
Met de veelheid van richtlijnen en protocollen en indicatoren die de kwaliteit van het medisch handelen moeten borgen, is het onontkoombaar dat bij een bepaalde patiënt niet alle aangewezen handelingen worden verricht. Een herinnering van nog niet verrichte handelingen voor een patiënt tijdens…
Amyotrof lateraal sclerose (ALS)
Heesheid en een verstopte neus komen in de huisartsenpraktijk veel voor. Deze klachten leiden doorgaans niet tot ongerustheid. De huisarts geeft meestal adviezen en voert verder een afwachtend beleid. Bij aanhoudende klachten en/of een vermoeden van een allergische component schrijft hij voor…
Letterlijk
Als u achter me staat en zegt ‘Ga eens opzij’, dan stap ik vriendelijk opzij, ook in de rij voor de kassa. Ik ben een letterlijk denkend mens. Anderen zullen geen voet verzetten, maar verontwaardigd omkijken. De toon bevalt hen niet. Maar wij letterlijken begrijpen weinig van toon. We zijn…