Alle nummers
Archief tijdschrift

2020, nummer 6

Jaargang
63
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Psychotherapie is helpen verdragen

    In dit boek stelt Flip Jan van Oenen dat psychotherapie doorgaans niet leidt tot veranderingen in iemands persoonlijkheid. Helpen verdragen, dat is de essentie van psychotherapie. Zijn boek is lezenswaardig als achtergrondinformatie voor iedereen die belangstelling heeft voor de geestelijke gezondheidszorg.

  • Overzicht van deskundige urogynaecologische zorg

    Met dit boek willen de auteurs de huisarts ondersteunen in het bieden van deskundige eerstelijns urogynaecologische zorg en het verbreden van de kijk op dit vakgebied. Daarin zijn zij absoluut geslaagd.

  • Een groene herstart van patiënt aardbol? [Redactioneel]

    Klimaatverandering is de grootste bedreiging voor de volksgezondheid op aarde in de 21e eeuw. Zo luidt de conclusie van een internationale groep wetenschappers die onderzoek heeft gedaan naar de effecten van de klimaatverandering op de gezondheid van de wereldbevolking. Er zijn steeds meer voorbeelden dat klimaatverandering en gezondheid niet los van elkaar staan.

  • Deze maand in H&W nr. 6

    Is de COVID-19-pandemie een wake-upcall aan de mensheid om te stoppen met het overschrijden van de grenzen van de planeet? Deze vraag stelt redactielid Mirrian Hilbink in het redactioneel van H&W nummer 6. De hoogste tijd voor een groene herstart van patiënt aardbol, waarbij de huisarts door de ‘klimaatlens’ gaat kijken. Het interview met de Amerikaanse arts Renée Salas gaat hier verder op in. Daarnaast komen er ook weer diverse andere onderwerpen aan bod in dit juninummer van Huisarts en Wetenschap.

  • Wel of niet behandelen op geleide van B-type natriuretisch peptide

    Artsen gebruiken verschillende predictiemodellen om het risico op hart- en vaatziekten (HVZ) in te schatten bij mensen met cardiovasculaire risicofactoren zonder HVZ. Deze modellen zijn echter niet zo nauwkeurig in het schatten van het cardiovasculair risico. Biomarkers bieden hierbij mogelijk uitkomst. Zo zou behandeling op geleide van de hoogte van het (NT-pro)BNP een gunstig effect kunnen hebben op (cardiovasculaire) morbiditeit bij patiënten met cardiovasculaire risicofactoren zonder hartfalen. Dat is althans de conclusie van een recente cochranereview. Het bewijs daarvoor is echter nog te mager om deze interventie in de reguliere zorg te implementeren.

  • Gebruik van macroliden tijdens de zwangerschap blijft een afweging

    Macroliden antibiotica zijn geïndiceerd bij bacteriële huidinfecties, zijn het middel van tweede keus voor pneumonie bij zwangere vrouwen en zijn het alternatief bij een penicilline-allergie. Uit een eerdere grote meta-analyse bleek dat gebruik van macroliden in de zwangerschap leidde tot meer miskramen, maar er was geen duidelijkheid over het risico op aangeboren afwijkingen. Uit een retrospectief cohortonderzoek blijkt nu dat macroliden tijdens de zwangerschap de kans op met name cardiovasculaire aangeboren afwijkingen licht vergroot.

  • Worden adolescenten depressief van een zittend bestaan?

    Jonge adolescenten (12 tot 16 jaar) brengen steeds meer tijd zittend door. Deze leefstijl is geassocieerd met een vergrote kans op depressieve klachten op 18-jarige leeftijd. Uit Brits onderzoek blijkt dat lichte fysieke inspanning het risico op depressiviteit bij deze groep aanzienlijk kan verminderen.

  • Voorkeuren van patiënten bij behandeling hypertensie

    Britse onderzoekers bekeken met een ‘discrete choice experiment’ (DCE) de voorkeuren van patiënten bij de behandeling van hypertensie. De patiënten konden daarbij steeds kiezen uit twee scenario’s. Uit dit onderzoek bleek dat patiënten een voorkeur hadden voor scenario’s met door de huisarts gestuurde zorg in plaats van zelfmanagement en voor frequentere bloeddrukmetingen, lagere kosten en het laagste cardiovasculaire risico.

  • Is testosteronbehandeling zinvol en veilig?

    Is een testosteronbehandeling zinvol en veilig bij mannen zonder organische oorzaken van hypogonadisme? In opdracht van het American College of Physicians werd hiernaar een uitvoerig literatuuronderzoek gedaan. Daaruit bleek dat testosteron het subjectief seksueel functioneren enigszins zou kunnen verbeteren, maar de kwaliteit van het bewijs laat te wensen over.

  • Biologicals bij chronische rinosinusitis

    Veel Nederlanders hebben last van chronische rinitis of rinosinusitis: de prevalentie bedraagt 49 per 1000 patiënten (allergisch én niet-allergisch). Een aanzienlijk deel van hen bezoekt de huisarts vanwege de hinderlijke klachten. In een recente cochranereview bekeken onderzoekers de waarde van biologicals bij ernstige chronische rinosinusitis.

  • Tijd van diagnose tot opname en overlijden bij dementie

    Per jaar krijgen in Nederland meer dan 20.000 personen de diagnose dementie. Naarmate de ziekte vordert, worden veel patiënten opgenomen in een verpleeghuis. Eerder ontbraken betrouwbare schattingen over de duur vanaf de diagnose tot aan opname en tot aan overlijden. Een groot Nederlands onderzoek laat nu zien dat patiënten met dementie gemiddeld 3,9 jaar na de diagnose worden opgenomen in een verpleeghuis en na gemiddeld 5 jaar overlijden.

  • Het e-meedenkconsult levert veel op

    Velen vragen zich af hoe we de specialistische consultatie kunnen optimaliseren. Is een e-meedenkconsult interne geneeskunde via Zorgdomein misschien een efficiënte en effectieve mogelijkheid? Uit een Nederlands observationeel onderzoek hiernaar bleek dat huisartsen in 80% van de gevallen de zorg konden blijven leveren en er een kostenbesparing van 30% mogelijk was.

  • Behandeling idiopathische diepe veneuze trombose

    De NHG-Standaard Diepe veneuze trombose en longembolie adviseert bij idiopathische diepe veneuze trombose (iDVT) een behandelduur met antistolling van zes maanden, terwijl de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) drie maanden adviseert – met daarna een individuele afweging tussen recidief- en bloedingsrisico. De huidige literatuur wijst erop dat drie of zes maanden behandelen met vitamine K-antagonisten evenveel kans op recidief DVT geeft. Gezien het toegenomen bloedingsrisico tijdens de behandeling adviseren wij het advies van het NHG gelijk te trekken met dat van de NIV.

  • Meer oxycodon en fentanyl bij artrose

    De auteurs van een Nederlands populatiecohortonderzoek bekeken het voorschrijfgedrag van huisartsen wat betreft opioïden bij patiënten met artrose. Daaruit bleek dat het aantal voorschriften tussen 2008 en 2017 ongeveer gelijk bleef, maar dat sterkere opiaten (oxycodon en fentanyl) duidelijk in opkomst zijn en zwakkere opiaten (tramadol/paracetamol en paracetamol/codeïne) minder vaak worden voorgeschreven.

  • Intensieve behandeling diabetes heeft weinig effect op lange termijn

    In het multicenter-, internationale ADDITION-Europe onderzoek werd het effect bekeken van een intensieve behandeling die was gericht op meerdere risicofactoren bij patiënten met diabetes type 2. Na tien jaar bleek er geen significant verschil in cardiovasculaire events en mortaliteit tussen patiënten die de intensieve behandeling kregen en degenen die de gebruikelijke zorg ontvingen.

Wetenschap

  • Steun op het werk bij stoppen met roken

    Veel stoppen-met-rokeninterventies focussen op de individuele roker, maar familie, vrienden en (vooral) collega’s hebben grote invloed op stoppogingen. Het zou goed zijn in de spreekkamer ook het rookgedrag van belangrijke personen in de omgeving van de roker ter sprake te brengen en hen zo nodig te betrekken bij de stoppoging. De werkplek is een veelbelovende setting voor stoppen-met-rokeninterventies.

  • Invloed dalende eGFR op cardiovasculaire events

    Zorgverleners in de eerste lijn onderschatten vaak het hogere cardiovasculaire risico bij chronische nierschade. Bij een dalende geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) blijkt het risico op een cardiovasculair event groter dan bij een stabiele of stijgende eGFR. De eGFR-verandering in de tijd kan de cardiovasculaire gezondheid voorspellen, ongeacht de eGFR-waarde zelf. HIS’sen zouden de eGFR-veranderingen in de tijd moeten registreren en de huisarts moeten waarschuwen bij een daling van de eGFR in verband met een hoger risico op cardiovasculaire events.

  • Koorts op kinderdagverblijven

    Kinderen van 0 tot 4 jaar hebben vaak koorts, kinderen op kinderdagverblijven nog veel vaker. De infecties zijn vaak zelflimiterend, maar veel ouders gaan er toch mee naar de huisarts of huisartsenpost. Voor leidsters en ouders is inmiddels via Thuisarts.nl educatiemateriaal beschikbaar over hoe te handelen bij koorts.

Praktijk

  • Intermitterende torsio testis [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Intermitterende torsio testis: verdraaid belangrijk om te (h)erkennen

    Een torsio testis is voor huisartsen een bekende en waarschijnlijk ook beruchte diagnose. Minder bekend is de ‘reversibele’ variant hiervan, de zogenaamde intermitterende torsio testis (ITT). ITT is een klinisch zeer relevante diagnose, omdat ze een belangrijke voorspeller vormt voor het optreden van een (irreversibele) torsio testis in de toekomst. Wanneer huisartsen ITT tijdig herkennen, kunnen ze morbiditeit en verminderde vruchtbaarheid helpen voorkomen. Alleen zoeken veel patiënten met ITT geen medische hulp en onderkennen huisartsen het belang van deze aandoening niet altijd.

  • De e-sigaret: van de regen in de drup

    Voor rokers lijkt overstappen op e-sigaretten een goede manier om te stoppen. De meeste overstappers blijven echter doorgaan met ‘dampen’ en lopen zo alsnog risico op longschade en andere, nog onbekende langetermijneffecten. Wie echt wil stoppen, heeft meer baat bij nicotinevervangers.

  • Ecg-casus ‘Frequente dyspneu’

    De huisarts denkt aan ‘rechtsfalen’ bij COPD, danwel hartfalen door een andere, bijkomende oorzaak. Ze bepaalt het BNP en maakt een ecg. Beschrijf het ecg systematisch volgens ECG-10+. , Hoe luidt uw diagnose en welk beleid stelt u voor?

  • Een regionaal protocol voor wondbehandeling

    Artsen in de eerste en tweede lijn zien vaak patiënten met een wond. Voor de behandeling daarvan beschikken ze over allerlei dure wondbedekkers, waarvan het maar de vraag is of ze echt meerwaarde hebben. Om na te gaan of er een goedkoper en eenvoudiger alternatief is, is een regionaal multidisciplinair protocol met goedkope materialen samengesteld. Wij voerden een retrospectieve evaluatie uit in een huisartsenpraktijk, waaruit blijkt dat zowel acute, niet-acute als chronische wonden bij gebruik van het protocol snel genezen (gemiddeld een tot vier weken).

  • Renée Salas: “Voeg als artsen een klimaatcontext toe aan je patiëntenvoorlichting”

    Voor Renée Salas is klimaatverandering niet alleen iets waarover zij zich als privépersoon zorgen maakt. Het aha-moment dat er echt iets moet gebeuren om onze aarde leefbaar te houden, dat zij zeven jaar geleden beleefde, was ook een life changer voor haar. En het kan niet anders of het heeft ook gevolgen voor zorgprofessionals, vindt ze.

Richtlijn

  • Nieuwe NHG-ICT-leidraad Ziektespecifieke overzichten

    Voor het voeren van een goed gesprek met een chronisch zieke patiënt heeft de huisarts een totaalplaatje nodig van de stand van zaken. De nieuwe ICT-leidraad Ziektespecifieke overzichten van het NHG presenteert deze informatie op een overzichtelijke manier.

  • Herziening NHG-Standaard Anticonceptie

    De herziene NHG-Standaard Anticonceptie biedt onder andere door overzichtstabellen meer handvatten voor counseling bij de keuze voor een methode. Inhoudelijk zijn er enkele wijzigingen: er zijn nieuwe voorkeursmiddelen voor de pil, er is meer aandacht voor het beleid bij bijwerkingen, zoals spotting of stemmingsklachten, en het beleid bij het vergeten van de pil is aangepast. Ook zijn er enkele wijzigingen over de spiraal.

NHG Forum

  • Implanon® opgeschoven [Uitgelichte post HAweb Ledenforum]

    Annet Sollie is als huisarts werkzaam in Zuid-Frankrijk. Zij plaatst sinds een aantal jaren regelmatig een anticonceptiestaafje (Implanon®) in de bovenarm. “Dit gaat eigenlijk altijd goed. In oktober plaatste ik er eentje bij een 17-jarig meisje. Ik zag haar vier maanden later terug en toen vertelde ze dat het staafje was opgeschoven. Het was bijna 7 centimeter omhoog gemigreerd richting de oksel en goed palpabel vlak onder de huid.” Omdat Sollie dit nog nooit eerder gezien had, plaatste ze een oproep in de HAweb-rubriek Weer wat geleerd!

  • Nieuwe NHG-richtlijnenwebsite is online

    De NHG-Standaarden en NHG-Behandelrichtlijnen zijn voortaan te raadplegen op een nieuwe website: richtlijnen.nhg.org. De 90 NHG-Standaarden en 44 NHG-Behandelrichtlijnen die hier te vinden zijn, kregen vooraf een tekstuele opfrisbeurt om ze webproof te maken. De inhoud bleef daarbij ongemoeid en is nog steeds onafhankelijk en betrouwbaar. Programmaleider Ton Kuijpers is vanaf het prille begin bij dit project betrokken.

  • “Kaderhuisarts opent deuren”

    Kaderhuisarts Ouderengeneeskunde Fahima Ettaher-Lakbiach: “Een plaats in het verpleeghuis of juist meer thuiszorg, ik krijg het voor elkaar.” Wat leerde ze van de kaderopleiding?

  • Richtlijnen digitaal [Column]

    NHG-Standaarden worden hoog gewaardeerd vanwege hun betrouwbaarheid en hun aansluiting bij de dagelijkse praktijk. We maken richtlijnen altijd volgens de laatste (inter)nationale ontwikkelingen. Beoordelen en graderen van het bewijs gebeurt op basis van de GRADE-methode, waarden en voorkeuren van patiënten worden meegewogen en er is aandacht voor gedeelde besluitvorming. Omdat de meeste gebruikers de richtlijnen online raadplegen en de oude website technisch gezien niet meer voldeed, vonden we het tijd voor een speciale richtlijnenwebsite. Op 8 juni 2020 gaat Richtlijnen.nhg.org officieel ‘live’.