Wetenschap

In 2022 publiceerde het Zorginstituut het Verbetersignalement Zinnige Zorg voor mensen met eczeem of psoriasis, gebaseerd op een systematische evaluatie van deze zorg. Hierbij werden de aanbevelingen uit richtlijnen en wetenschappelijke literatuur vergeleken met de dagelijkse praktijk. Dit rapport identificeert waar de zorg passender kan. De bevindingen zijn relevant en bevestigen obstakels die zorgverleners en patiënten in de praktijk tegenkomen bij de behandeling van eczeem. Recente initiatieven, zoals het Nationaal Constitutioneel Eczeem Project, bieden mogelijk oplossingen voor enkele van deze knelpunten, wat zowel patiënten als zorgverleners ten goede komt.

Scabiës is een hardnekkige en veelvoorkomende aandoening. De behandeling is intensief en betreft niet alleen de patiënt zelf, maar ook de mensen met wie de laatste 6 weken contact is geweest. Vera van Uem, aios infectieziektebestrijding bij de GGD en ex-huisarts, en dermatoloog Annemie Galimont hebben praktische tips voor de huisarts.

Op vrijwel alle Nederlandse huisartsenposten wordt bij telefonische triage de Nederlandse Triage Standaard (NTS) gebruikt als beslishulp. Voor de ingangsklacht kortademigheid blijkt de triage met de NTS niet erg veilig of efficiënt te zijn. De voorafkans op een potentieel levensbedreigende aandoening is bij bellers met kortademigheid bijna 17%. Wanneer de NTS een hoge urgentie (U1/U2) voorstelt, stijgt deze kans met slechts 5 procentpunt (achterafkans van 22%). De voorafkans daalt met slechts 4 procentpunt wanneer de NTS een lage urgentie (U3-U5) toewijst (achterafkans van 13%).

Volgens een pilotonderzoek zijn de omvang en kosten van vernietigde medicijnen in Nederland aanzienlijk hoger zijn dan eerder werd aangenomen. Uit gegevens van 78 openbare apotheken blijkt dat op 1 dag 30.221 tabletten en capsules werden geregistreerd, waarvan ruim de helft in onaangebroken verpakkingen. De totale waarde van deze medicijnen bedroeg € 14.975. Doorgerekend naar alle openbare apotheken zou het gaan om een jaarlijks verlies van € 95 miljoen, alleen aan tabletten en capsules. Van de teruggebrachte medicatie was tweederde nog niet over de vervaldatum heen. Kritische herziening van het medicatiebeleid is hard nodig, vooral gezien de toenemende medicijntekorten en milieubelasting. Huisartsen kunnen bijdragen door kritisch voor te schrijven en chronische medicatie te controleren.

Ongecompliceerde ribfracturen zijn veelvoorkomende letsels met vaak hevige pijnklachten. Pijnmedicatie is de enige symptomatische behandeloptie, maar kan de nodige bijwerkingen geven. Is daarnaast kinesiotape in te zetten voor betere pijnbestrijding? Uit enkele kleine RCT’s blijkt dat kinesiotaping, naast orale pijnstilling, mogelijk een groter pijnstillend effect te geven in de eerste dagen na het ontstaan van het letsel. Hoewel de bewijskracht zeer laag is, kan kinesiotape wegens de gemakkelijke toepasbaarheid en het minimale risico op bijwerkingen toch worden overwogen voor pijnbestrijding bij ribfracturen.

Op je spreekuur komt een 45-jarige patiënte die een aantal jaar geleden een idiopathische diepveneuze trombose van het been heeft gehad. Conform de op dat moment geldende richtlijnen heeft ze 6 maanden antistolling gebruikt. Momenteel gebruikt ze geen antistollingsmedicatie meer. Binnenkort gaat ze een lange vliegreis maken en ze vraagt of ze tromboseprofylaxe moet gebruiken. Welke wetenschappelijk onderbouwde adviezen kun je haar geven?

Iris Linden promoveerde op onderzoek over samen beslissen rond dementiediagnostiek in de huisartsenpraktijk. Ook ontwikkelde ze een keuzehulp; patiënten kunnen die gebruiken om zich te informeren over hun klachten en te bepalen of ze wel of niet naar de huisarts moeten gaan. Ze bereidt nu een implementatietraject voor, zodat huisartsen deze keuzehulp kunnen toepassen.

De NHG-Standaarden Diabetes mellitus type 2 (DM2) en Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) adviseren het gebruik van ACE-remmers of angiotensinereceptorblokkers (ARB’s) bij hypertensie met albuminurie. Bij normotensieve patiënten met DM2 en albuminurie worden enkel ACE-remmers aanbevolen. De richtlijn van de Nederlandse Internisten Vereniging stelt dat ARB’s bij gevorderde nefropathie de mate van albuminurie mogelijk sterker doen afnemen dan ACE-remmers. Wij vroegen ons af of er bewijs is om ARB’s te verkiezen boven ACE-remmers bij mensen met diabetes, ook gezien het gunstigere bijwerkingenprofiel.

Bij volwassenen met niet-traumatische knieklachten verschilt de verwijsdiagnose van huisartsen nogal eens van de diagnose die orthopeden stellen. Huisartsen blijken de diagnose artrose minder vaak te stellen bij de relatief jonge patiënt (45–55 jaar). Wanneer artrose niet herkend wordt, kunnen conservatieve behandelopties onderbenut blijven.

Meticillineresistente Staphylococcusaureus (MRSA) zou vooral een zieken­huisbacterie zijn, maar wordt ook geregeld buiten het ziekenhuis opgelopen (community-acquired (CA-)MRSA). In de afgelopen jaren vonden er meerdere aanzienlijke MRSA-uitbraken plaats in de samenleving. Een infectie met CA-MRSA kan ernstig verlopen, met onder andere abcesvorming of necrotiserende pneumonie. S. aureus blijkt geregeld resistent tegen fusidinezuur, de eerstekeusbehandeling bij impetigo, en inadequate behandeling leidt tot verdere verspreiding van MRSA. Huisartsen kunnen helpen om MRSA-uitbraken te signaleren en af te remmen.

De thuiszorg belt. ‘Onze zwakbegaafde COPD-patiënt kan absoluut niet puffen. Vernevelen kan wel, maar gaat moeizaam. In verband met frequente longaanvallen heeft hij er inhalatiecorticosteroïden (ICS) bij gekregen, maar weten we zeker dat het echt nodig is?’ Bepalen welke COPD-patiënten baat hebben bij ICS blijft een uitdaging. Wij zochten uit of bepaling van het eosinofielengehalte hierbij kan helpen en vonden: hoe hoger het aantal eosinofielen, hoe gunstiger het effect van ICS lijkt te zijn. Het beste afkappunt lijkt ≥ 200 cellen/μL.

Onychomycose (schimmelnagels) is de meest voorkomende nagelaandoening. Vaak wordt gedacht dat de diagnose gemakkelijk en correct gesteld kan worden op basis van de klinische presentatie. Volgens de NHG-Standaard Dermatomycosen is aanvullend onderzoek alleen nodig bij twijfel of als de behandeling niet aanslaat. Om te kijken hoe goed huisartsen deze diagnose stellen, vergeleken we bij 137 patiënten de klinische diagnoses van huisartsen met de uitslagen van aanvullend onderzoek. Het percentage correcte diagnosen (de positief voorspellende waarde) was 74,5%. Het percentage vals-positieve diagnosen was 25,5%. Deze bevindingen moeten worden meegenomen bij het overwegen van een behandeling.