Alle nummers
Archief tijdschrift

2023, nummer 1

Jaargang
66

Nieuws

  • Kijk op het kind [Redactioneel]

    Daar zat ik dan in de spreekkamer, met tegenover mij een 10-jarig meisje en haar moeder, en ik dacht: zal ik het onderwerp aansnijden? Ze had duidelijk overgewicht, maar daar kwam zij niet voor. Ze kwam voor iets heel anders: een cystitis waarvoor antibiotica nodig waren. Een uitgelezen kans voor mij? Dit was hét moment om haar te vragen op de weegschaal te gaan staan om de juiste dosering antibiotica te berekenen.

  • Wiegendood – een geactualiseerd naslagwerk over plotseling onverwacht overlijden van baby’s

    Wiegendood is van alle tijden. Al in de 7e eeuw bestond er een verbod om samen met een pasgeboren baby te slapen om ‘doodliggen’ te voorkomen.

  • Januari: themanummer H&W ‘Kijk op het kind’

    ‘Als we een samenleving willen die gezond opgroeit, dan zullen we aandacht moeten besteden aan de kinderen in onze praktijk,’ schrijft Rosalin van Schie in het redactioneel van het themanummer ‘Kijk op het kind’. Zij doelt daarmee op de diversiteit aan kindgerelateerde onderwerpen die het themanummer biedt en of dit allemaal wel ‘des huisarts’ is. De myopie-epidemie, hypnose bij functionele buikpijn, sociale media en seksualiteit. Oordeelt u zelf…

  • Podcasttip: Zwarte muisjes

    Hoezo roze of blauwe muisjes? Een op de 10 vrouwen krijgt langdurige psychische problemen rond de zwangerschap, zoals een post-partumdepressie, angststoornis, psychose of posttraumatische stressstoornis. Hoe doorsta je zo’n probleem, hoe kunnen naasten en professionals het herkennen en wat kan er aan gedaan worden? In deze taboedoorbrekende podcastserie over psychische problemen rond de zwangerschap komen ervaringsdeskundigen en professionals aan het woord.

  • Webtip: Cyberpoli.nl

    De combinatie van puur medische informatie en echte ervaringskennis, dat is wat deze website zo aantrekkelijk maakt. Cyberpoli is bedoeld als een digitale ontmoetingsplaats voor jongeren van 13 tot en met 26 jaar met een chronische aandoening. Ook hun ouders zijn welkom.

  • Voorkomt vroege start met gluten coeliakie?

    Is een vroege introductie van gluten wel of niet verstandig als je coeliakie wilt voorkomen? Richtlijnen raden het af, maar de resultaten uit de onderliggende onderzoeken zijn wisselend. Nu is er een nieuw, Brits, tweedelijns RCT waarin wordt gesuggereerd dat starten met hoge dosis gluten voor de leeftijd van 6 maanden coeliakie kan voorkomen tot de leeftijd van 3 jaar.

  • Nieuw onderzoek naar pepermuntolie tegen chronische buikpijn bij kinderen

    Het prikkelbaredarmsyndroom en functionele buikpijn behoren tot de meest voorkomende aandoeningen onder kinderen. De medicamenteuze behandeling van deze aandoeningen bij kinderen is nog weinig onderzocht. In de MINT-studie gaat het om de werking van pepermuntolie bij kinderen met chronische buikpijn.

  • Overtuigend bewijs voor werking HPV-vaccinatie

    Vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV) is zeer effectief in het voorkomen van baarmoederhalskanker en cervicale intra-epitheliale neoplasie graad 3 (CIN3) bij jonge vrouwen. Dat geldt vooral als zij op jonge leeftijd zijn gevaccineerd (12-13 jaar). Dat blijkt uit een groot observationeel Brits onderzoek uit 2021 dat werd gepubliceerd in the Lancet.

  • Protonpompremmer bij zuigelingen baat niet en schaadt mogelijk wel

    Reflux bij zuigelingen is een fysiologisch verschijnsel dat soms gepaard gaat met huilen of onrust. Protonpompremmers (PPI’s) helpen daar niet tegen, terwijl er wel aanwijzingen zijn dat ze schadelijk zijn. Uit 2 recente artikelen blijkt dat zuigelingen een significant verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van astma en een voedselallergie bij het gebruik van een PPI.

  • Groeiachterstand van tweelingen in de baarmoeder heeft ook later effect

    Een placenta bij eeneiïge tweelingen die ongelijk is verdeeld, kan een selectieve groeirestrictie geven. In dat geval heeft de kleinste ook later in het leven een verhoogde kans op een psychomotorische ontwikkelingsachterstand. Uit recent Leids onderzoek blijkt dat de kleinste maar liefst 3 keer zo vaak een milde ontwikkelingsachterstand heeft als de grotere broer of zus. De kleinste van een tweeling is dus niet altijd met de andere helft te vergelijken.

  • Beperking schermtijd bevordert herstel hersenschudding

    Jongeren met een hersenschudding kunnen beter even niet naar een beeldscherm kijken. Twee dagen geen schermtijd zorgt ervoor dat zij gemiddeld 4,5 dag sneller herstellen dan jongeren die onbeperkt naar beeldschermen kijken. Dat blijkt uit een recente, Amerikaanse RCT.

Wetenschap

  • Samen beslissen met kind en ouders

    Door medische beslissingen samen met patiënten te nemen kunnen huisartsen bijdragen aan de juiste zorg op de juiste plek. De meeste artsen willen graag samen beslissen, maar doen daar minder aan dan zij zelf denken en dan hun pa­tiënten willen. Samen beslissen is complex, zeker wanneer de patiënt een kind is. In dit artikel bespreken we hoe dat er in de praktijk uit kan zien en wat het kan opleveren.

  • Seksuele voorlichting bij een verstandelijke beperking

    Ouders van kinderen met een verstandelijke beperking kunnen tijdens het spreekuur hun zorgen uiten over de seksuele ontwikkeling van hun kind. Dankzij vroegtijdige seksuele voorlichting die aansluit op de belevingswereld van het kind, zullen ook kinderen met een verstandelijke beperking weerbaarder zijn en gezonde keuzen kunnen maken met betrekking tot seksualiteit.

  • ‘Neem ouders van een huilbaby serieus’

    Een excessief huilende zuigeling kan ouders tot wanhoop drijven en is een veelvoorkomende reden om jeugdarts, huisarts of kinderarts te raadplegen. Kinder­arts Ineke de Kruijff en huisarts Milou Croes deden beiden onderzoek naar huilbaby’s. Welke oorzaken van het excessief huilen zijn bewezen? Wat is de invloed van psychische problemen bij ouders? En vooral: hoe kunnen ouders met een huilbaby het beste geholpen worden?

  • Hypnotherapie bij kinderen met functionele buikpijn

    Er bestaat onder huisartsen veel controverse rond hypnotherapie. Sommigen zien hypnotherapie als kwakzalverij, terwijl anderen verwijzen met een gerichte vraag voor hypnotherapie. In het ziekenhuis is hypnotherapie een effectieve behandeling bij kinderen met functionele buikpijn. Deze nascholing wil de controverse verminderen door kennis te vergroten over hypnotherapie bij kinderen met functionele buikpijn. Bovendien geven we een antwoord op de vraag of hypnotherapie geschikt is om in te zetten in de huisartsenpraktijk.

  • Rust houden is moeilijk voor kinderen met Osgood-Schlatter

    De ziekte van Osgood-Schlatter komt veel voor bij fysiek actieve kinderen en adolescenten. Ze krijgen pijn in een knie tijdens of na het sporten. Dat kan op die leeftijd grote invloed hebben op de lichamelijke en psychische gesteldheid. De klachten verdwijnen meestal vanzelf als de patiënt rust houdt en de knie belast op geleide van de pijn, maar huisartsen verwijzen toch nog vaak naar de radioloog of orthopedisch chirurg. Misschien kan een gepersonaliseerd oefenprogramma soelaas bieden.

  • De myopie-epidemie: voorkomen is beter dan genezen

    Myopie lijkt een onschuldige oogafwijking die ontstaat op kinder- of jongvolwassen leeftijd en die gecorrigeerd kan worden met een bril of contactlenzen. Dat myopie op oudere leeftijd negatieve gevolgen kan hebben, is echter nog lang niet bij iedereen bekend en daardoor is er te weinig aandacht voor op de kinderleeftijd. Momenteel is bijna een kwart van alle 13-jarigen in Nederland bijziend en dat loopt hoogstwaarschijnlijk op tot bijna de helft op jongvolwassen leeftijd.

  • Hoe signaleer en begeleid je kinderen met overgewicht?

    Overgewicht op jonge leeftijd is een risicofactor voor overgewicht en chronische ziekten op latere leeftijd. Voor huisartsen is er alle reden om hun signalerende rol bij kinderen met overgewicht beter te gaan invullen. Huisartsen zelf vinden dat, en de ouders van deze kinderen verwachten het. Vaker lengte en gewicht meten, het overgewicht bespreekbaar maken en een gerichte netwerkaanpak in wijk, dorp of stad zijn de eerste stappen in een proactiever beleid.

Praktijk

  • De piepende peuter [Kennistoets]

    Toets uw kennis over episodisch expiratoir piepen bij jonge kinderen.

  • Wanneer zijn vroege puberteitskenmerken afwijkend?

    Bij pubertas praecox treden puberteitskenmerken op voor de leeftijd van 8 jaar bij meisjes en 9 jaar bij jongens. Het is een relatief zeldzaam fenomeen in de huisartsenpraktijk, dat potentieel grote consequenties voor de ontwikkeling heeft. Wij geven de huisarts handvatten om met kennis over de normale puberteitsontwikkeling en bijbehorende lichamelijke kenmerken pubertas praecox te kunnen herkennen en deze te onderscheiden van normale variaties. Vroegtijdige herkenning is van belang om onderliggende pathologie uit te sluiten en zo nodig tijdig te kunnen starten met hormoonremming.

  • Games en sociale media in de spreekkamer

    In het leven van jongeren zijn games en sociale media enorm belangrijk. Wees daarom altijd bedacht op (overmatig) gamen, gebruik van sociale media, cyberpesten of grooming als een kind of jongere aanhoudend vermoeid is of lichamelijke klachten heeft. Het kan helpen om als huisarts globaal te weten wat er gebeurt op veelgebruikte gamingplatforms en sociale media, en wat daarvan de implicaties kunnen zijn.

  • Wat te doen bij piepende peuters?

    Benauwde kinderen maken een belangrijk deel uit van de zorg die de huisarts tijdens acute spoedzorg verleent. Onder hen bevinden zich ook veel ‘piepende peuters’: jonge kinderen die last hebben van episodisch expiratoir piepen en vaak ook van dyspneu. We gaan in op de belangrijkste aandachtspunten en valkuilen rond de (acute) behandeling van episodisch expiratoir piepen.

  • Wat te doen met verstandelijke beperkingen bij adolescenten?

    Een verstandelijke beperking is niet altijd aan de buitenkant te zien. Bovendien erkennen de omgeving en hulpverleners zo’n beperking dikwijls onvoldoende. Er wordt weinig rekening gehouden met de behoeften en het risicoprofiel van mensen met een verstandelijke beperking. Vooral mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafde mensen worden vaak al vanaf de kinderleeftijd structureel overvraagd en komen in hun medische zorg te kort. Wat doet u wanneer u vermoedt dat uw patiënt een verstandelijke beperking heeft? We laten zien waarop u kunt letten bij kinderen en jongvolwassenen met een LVB en welke rol de arts verstandelijk gehandicapten kan spelen.

  • Oorpijn bij kinderen

    Oorpijn bij kinderen is vrijwel altijd het gevolg van otitis media acuta (OMA) of otitis externa (OE). We geven een overzicht van relevant onderzoek naar de betreffende ziektebeelden en de adviezen uit de NHG-Standaarden. Pijnstilling bij oorpijn is in de praktijk niet optimaal. Daarom bespreken we de meest recente ontwikkelingen rond orale pijnstilling en pijnstillende oordruppels. En verder maken we duidelijk wat u kunt vertellen wanneer u vragen krijgt over oorpijn bij vliegen en zwemmen.

  • De voortdurende strijd tegen alcoholgebruik door kinderen

    Kinderarts prof. dr Nico van der Lely is trots op het feit dat het primair aan zijn inspanning te danken is dat de minimumleeftijd waarop alcohol mag worden verkocht is verlegd van 16 naar 18 jaar. Maar hij maakt zich ook zorgen. Kinderen drinken tegenwoordig geen bier meer maar sterke drank. En bij de Hema liggen de shotjes­glazen bij de schoolspullen.

  • Leven als jongere met diabetes: ‘Ik hoop op meer vrijheid’

    Hoe is het om als 10-jarige van de ene op de andere dag diabetes te hebben? Wat betekent dit voor kinderen en jongeren die geen moment meer zonder deze ziekte kunnen leven? Welke rol speelt de huisarts hierbij? Tiener Rosa geeft een inkijkje in de impact die diabetes op haar leven heeft.

Richtlijn

  • Aanbeveling ondansetron herzien in NHG-Behandelrichtlijn Misselijkheid en braken

    In de gedeeltelijk herziene NHG-Behandelrichtlijn Misselijkheid en braken is beperkt plaats voor ondansetron bij de behandeling van een veronderstelde gastro-enteritis (GE) bij kinderen met dehydratie of een verhoogd risico op dehydratie. Er is geen plaats voor verdunde appelsap als vervanging voor ORS bij deze groep.

NHG Forum

  • ‘Samenwerking in de wijk helpt om patiënten passende zorg te bieden’

    Het recent gepubliceerde boek ‘Persoongerichte zorg voor iedereen’ is de herziene versie van het in 2016 verschenen boek ‘Persoonsgerichte zorg’. De ondertitel luidt: Met aandacht voor sociale omstandigheden en etnische diversiteit in de huisartsenpraktijk. Het voorwoord schreef Dicky Gingnagel, taalambassadeur bij Stichting ABC en Pharos. De verschillen tussen de oude en de nieuwe versie zijn aanzienlijk. Vijf vragen aan de auteurs Maria van den Muijsenbergh en Eldine Oosterberg.

  • Blik op de toekomst

    In 2022 bestond het NHG 65 jaar en op diverse manieren is daar bij stilgestaan. Het NHG heeft veel bereikt in die 65 jaar en heeft echt bijgedragen aan de ontwikkeling en de hoge kwaliteit van de huisartsgeneeskunde. Het genootschap gaat vast nog heel veel bereiken in de komende 65 jaar.

  • Actieve screening op te kort tong­riempje [HaWeb Ledenforum]

    De Rotterdamse huisarts Ben Baggerman constateert dat er bij hem in de buurt een actieve screening plaatsvindt op baby’s met een te kort tongriempje. Ook gezonde zuigelingen zonder borstvoedings- of andere problemen worden door verloskundigen, kraamhulp of CJG-verpleegkundigen naar de huisarts gestuurd voor een verwijzing. Hij is van mening dat het vaak om een niet bestaand probleem gaat en vraagt zich af of dit zinnige zorg is. Als er geen voedingsproblemen zijn en ook geen zeer evident afwijkende tong, adviseert hij om af te wachten.

  • Veilig geneesmiddelen voorschrijven aan kinderen

    Het is soms best een uitdaging om veilig geneesmiddelen voor te schrijven aan kinderen. Sinds kort biedt het NHG-Formularium een voorschrift op maat voor kinderen op basis van lichaamsgewicht.