Frans Meulenberg

Artikelen

De huisarts als ooggetuige

Nieuws

Hoe schrijf je je memoires als huisarts? Waarop ligt de focus: op de eigen levensloop, de patiënten, de ontwikkelingen in de huisartsenzorg of een mengvorm van dit alles? Vermeld je wel of geen context en zo ja, hoeveel? Twee oud-huisartsen schreven hun memoires en kozen daarbij voor verschillende invalshoeken.
Van ooggetuige tot huisgenoot

Nieuws

In de bellettrie is de huisarts vóór alles een ooggetuige. Deze klassieke rol is gemunt door Charles Dickens. Zijn leven lang zette Dickens zich in voor maatschappelijke hervormingen en zijn belangstelling voor de geneeskunde was groot. Hij spelde The Lancet , en omgekeerd gebruikten medici…
Intieme vloek

Nieuws

Met schrijversgretigheid gebruiken vrouwelijke auteurs een moeilijke of pijnlijke menstruatie in hun fictieve werk, zoals Connie Palmen in De vriendschap en Renate Dorrestein in Buitenstaanders . En vermoedelijk zal er geen (auto)biografie van een vrouw zijn, die geen melding maakt van…
Pijndichters en dichterpijn

Nieuws

Over verborgen leed gesproken: dichten is een miskende, chronische ziekte. Uit de meest recente enquêtes blijkt dat ongeveer een miljoen Nederlanders zich actief bezighoudt met het schrijven van literatuur. Bij iets meer dan 50.000 is dat het schrijven van een roman, een kwart miljoen pent aan…
De vertwijfeling van Charlie Brown

Wetenschap

Een kind doet zijn verhaal bij een psychiater en zegt: Het advies van de psychiater is kort maar krachtig: ‘Gewoon proberen daar niet aan te denken…’ Als het jongetje weg is, legt de psychiater de voeten op de werktafel, leunt behaaglijk achterover en zegt: ‘Sommige gevallen zijn relatief…
Ziekte en zingeving

Nieuws

De volksmond oordeelt snel. Iemand met een weinig ernstige ziekte die regelmatig klaagt, heet al snel ‘een zeur’. Daar tegenover bewondert men ‘de moed’ van de man of vrouw met een ingrijpende en mogelijk fatale ziekte die opgewekt door het leven stapt. Dat terwijl uit onderzoek allang bekend is…
Misvattingen uit cultuur en wetenschap

Nieuws

Wetenschapsjournalist Hans van Maanen verzamelt al jaren misvattingen uit cultuur en wetenschap. Deze bundel – met lichtvoetige ironie tot ‘encyclopedie’ bestempeld – bevat ongeveer 600 algemene weetjes en stellingen die stuk voor stuk een misvatting blijken te zijn. Hij weerlegt en nuanceert…
Afscheid

Nieuws

Het werk van Ignace Schretlen is te beschouwen als één langgerekte autobiografie. Vanaf het moment dat hij met De anatomie van het gevoel in 1979 faam verwierf, houdt hij zich bezig met zelfreflectie en reflecties over het huisartsenvak. Zijn meest recente boek Voorbij en daarna is in ieder…
‘Haar menses waren bleek van kleur’

Nieuws

Zijn wij een lichaam of hebben wij een lichaam? Een klassieke medisch-filosofische vraag die de patiënt zich nooit in die termen stelt. Maar in de verwoording van de klachten schemert vaak door hoe de patiënt zijn of haar klachten ervaart. Deze ‘lichaamservaring’ is sterk cultureel bepaald en…
Visueel spektakel

Nieuws

Gedurende de 20 e eeuw zijn allerlei visualiseringstechnieken ontwikkeld die op een of andere manier hebben bijgedragen aan een grotere doorzichtigheid van het menselijk lichaam. Röntgentechnologie, echoscopie, endoscopie, computertomografie, MRI-scans maken allemaal het lichaam transparant…
Buiten lucht

Nieuws

Benauwdheid heeft iets existentieels (in het boek Job is zelfs sprake van ‘Ik wil spreken in de benauwdheid van mijn geest’). Begrijpelijk, want zonder lucht valt weinig van het leven te genieten. Ademloos willen wij hooguit uit bewondering zijn. De confrontatie met benauwdheid kan beangstigend…
Toegedekte emoties

Nieuws

Hoogleraar medische sociologie Gerhard Nijhof houdt zich al tientallen jaren bezig met ziekteverhalen. Al die kennis kwam in een ander perspectief te staan vanaf het moment dat hij darmkanker kreeg. Hij schreef over zijn ervaringen een boek: Ziekenwerk . In het voorwoord vergelijkt hij dit boek…