2008, nummer 12

Jaargang

Nieuws

Poging kloof tussen wetenschap en praktijk in de palliatieve zorg te dichten
Dit boek bestaat uit een brede selectie van recent gepubliceerde wetenschappelijke artikelen over palliatieve zorg. De auteurs zijn verbonden aan Vlaamse en Nederlandse onderzoekscentra, de artikelen zijn alle verschenen in buitenlandse tijdschriften. Het boek is gericht op een lezerspubliek van…
Rampen en de gezondheid van vrouwen
Lagro-Janssen begint haar lezing met een casus over de dertigjarige Caroline. Deze zit huilend tegenover haar in de spreekkamer, zo’n halfjaar na de vuurwerkramp. Ze is zeven maanden zwanger van haar eerste, maar heeft slaapproblemen, geplaagd door nachtmerries waarin ze de explosie, het…
Tuut..., tuut..., tuut...!
Het vliegtuig dat mij, student, naar een Mexicaans dorpje zou brengen, had slechts plaats voor tien passagiers. Die stonden in het glazen vertrekhalletje hyperventilerend van angst naar buiten te kijken. De subtropische regen had de startbaan onder zeker twintig centimeter water gezet. Bij het…
Wissewasje
De organisatie van huisartsenposten wil minder wissewasjes op het spreekuur ’s avonds en ’s nachts. Ze willen een grote voorlichtingscampagne. Daar gaan reclamebureaus rijk van worden. Wissewasje is een vier eeuwen oud woord dat niets betekent. Het is zomaar een klankreeks. Een wissewasje is dus…
Steriele handschoenen onnodig?
In H&W 9 (blz. 444-446) stellen Bruens, Keijman en Van den Berg de noodzaak tot het dragen van steriele handschoenen bij kleine ingrepen in de huisartsenpraktijk ter discussie. Een terechte vraag, zeker wanneer we ons realiseren dat het advies om steriele handschoenen te dragen bij deze ingrepen…
Ode aan mantelzorgers, huis- en bedrijfsartsen
‘Ik moest dit boek schrijven omdat het er niet was. Als dit boek u helpt om een mondiger consument van het medisch bedrijf te zijn en artsen minder nodig te hebben, dan is mijn doel bereikt.’ Dit schrijft Jannes Koetsier, voorheen huisarts en bedrijfsarts, in De gezonde patiënt . Dit boek…
Urologie op een rijtje
Ter gelegenheid van haar 100-jarig bestaan heeft de Nederlandse Vereniging voor Urologie een compendium voor huisartsen uitgegeven. Alle huisartsen in Nederland krijgen het op kosten van de farmaceutische industrie thuisgestuurd. Ik denk dat dit in een grote behoefte voorziet. Nog steeds is…
Vroegdiagnostiek van melanomen
W. Bergman en K. Reenders noemen in het artikel ‘Vroegdiagnostiek van melanomen door huisarts en dermatoloog’ (Huisarts Wet 2008;51:501-4) de mogelijkheden van diagnostiek door de huisarts, zoals excisie met een marge van 2 mm en PA-onderzoek, of verwijzing naar de dermatoloog. De auteurs…
Wankele conclusies over bekkeninstabiliteit
Dit mooi vormgegeven boek is geschreven voor professionals: artsen, fysio- en oefentherapeuten. Er is ook een identiek uitziende uitgave voor patiënten die beknopter is, maar in grote lijnen dezelfde indeling heeft. De titel en de omvang van het boek wekken nieuwsgierigheid op. Is…
Dik toenemend normaal
Het vermogen om overgewicht of obesitas te onderkennen neemt de laatste jaren zienderogen af, zo blijkt uit recent onderzoek. Engelse onderzoekers vroegen zowel in 1999 als in 2007 circa 1800 mannen en vrouwen naar hun gewicht en lengte. Ze moesten daarbij aangeven of er volgens henzelf sprake…
Contacten in achterstandswijken
Reeds in 1988 beschreef Querido op indringende wijze de problematiek van de huisarts in grootstedelijke achterstandswijken. Sociaal-economische achterstand, culturele diversiteit, veel verhuizingen en beperkte sociale cohesie leidden tot een grote en complexe zorgvraag, vaak ook gepaard gaande…
Praten over seks op het werk
Communicatie tussen ouders en hun opgroeiende kinderen over seks is van belang voor de ontwikkeling van verantwoord seksueel gedrag. Door gêne bij dit soort precaire onderwerpen en het feit dat ouders het zelf soms ook niet allemaal zo goed weten, verloopt deze communicatie in veel gezinnen …
Noten niet langer verdacht
In de Verenigde Staten blijken medici noten, maïs en popcorn in verband te brengen met diverticulitis en divertikelbloedingen, vermoedelijk omdat men zich verbeeldt dat deze kleine voorwerpen zich gemakkelijk in een divertikel kunnen nestelen. Amerikaanse patiënten met diverticulose krijgen…
Hogere werktevredenheid als remedie tegen burnout bij huisartsen?
Werkgerelateerde ‘burnout’ zou veel voorkomen onder huisartsen. De exacte prevalentie bij Europese huisartsen en de mogelijke oorzaken zijn echter onbekend. In het algemeen veronderstelt men dat hoge werkdruk een belangrijke rol speelt. Het EGPRN (European General Practice Research Network) heeft…
Dieet voor de nieren bij suikerziekte
Een van de vaak voorkomende gevolgen van diabetes mellitus is nefropathie. Een diabeet heeft daardoor een verhoogd risico om uiteindelijk afhankelijk te worden van dialyse. Nefropathie bij diabetes mellitus moet dan ook zo snel mogelijk worden opgespoord en wordt dan behandeld met ACE-remming en …
De ‘allergische mars’ bij het ontstaan van astma: de theorie verklaart niet alle astma
Allergie is de klinische relatie tussen het gesensibiliseerd zijn tegen een allergeen en het optreden van symptomen bij blootstelling aan dat allergeen. De theorie van de ‘allergische mars’ bij astma gaat uit van een vaste volgorde van achtereenvolgens ‘sensibilisatie’, ‘rhinitis’ (symptomen van…
The magic bullit
Wat is er toch gebeurd met de polypill, het door Wald en Law geïntroduceerde panacee tegen hart- en vaatziekte? Als iedereen met een cardiovasculaire aandoening en alle 55-plussers dagelijks één pilletje slikken, daalt hun risico op hart- en vaatziekte met ruim 80%. Het voorstel voor deze ‘magic…

Wetenschap

Veilig slikken voor ouderen
Op 13 maart promoveerde Wilma Denneboom, apotheker in Deventer, op haar proefschrift over de verbetering van de veiligheid van het geneesmiddelgebruik bij ouderen. Ouderen zijn kwetsbaarder dan jongere patiënten, onder meer omdat een aantal lichaamsfuncties achteruitgaat. Bovendien gebruiken…
Chlamydia Rapid Test: een alternatief?
Chlamydia is de meest voorkomende SOA. Waarschijnlijk is er een onderrapportage als gevolg van het vaak voorkomen van een asymptomatisch beloop en het hebben van schroom om met een SOA naar de huisarts te gaan. De Chlamydia Rapid Test is een betrouwbaar instrument om chlamydia binnen een…
‘Het werk van huisartsen én urologen leuker maken’
Norg noemt de keuze voor het onderwerp ‘bemoeilijkte mictie’ een samenloop van omstandigheden. ‘Eigenlijk wilde ik een onderzoek doen naar hartfalen, maar dat liep stuk op geldproblemen. Bovendien had ik eerst een wat uitdagender onderzoeksopzet, namelijk een cohortstudie plus twee trials,…
Verbetert een behandelprotocol de behandeling van plasproblemen bij mannen?
De huisarts kan bij mannen met plasproblemen kiezen uit vier behandelopties: afwachten, alfablokkers, 5-alfareductaseremmers of verwijzing voor chirurgie. In de praktijk kiezen huisartsen, bij gebrek aan scherp omlijnde criteria, op verschillende gronden voor een bepaalde behandeling. …
Nog weinig huisartsen ingeënt tegen griep
De nieuwe NHG-standaard adviseert huisartsen zich te laten vaccineren tegen influenza. De huidige vaccinatiegraad van huisartsen en hun motieven om zich al dan niet te laten vaccineren zijn onbekend. Ongeveer eenderde van de praktiserende huisartsen was in de winter 2007-2008…
Iedereen met diabetes heeft recht op bloeddrukverlaging
Bloeddruk is een belangrijke determinant van een verhoogde kans op hart- en vaatziekten bij mensen met type 2 diabetes. Recent onderzoek laat zien dat routinematige behandeling van mensen met type 2 diabetes de risico’s op vasculaire complicaties en overlijden verlaagt, ook bij patiënten…
Antihypertensiva voor iedereen met diabetes?
Sinds de United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS) is behandeling van hypertensie een van de hoekstenen van het beleid bij mensen met diabetes mellitus type 2. Volgens dit onderzoek zorgt elke 10 mmHg daling van de systolische bloeddruk voor een afname van diabetes gerelateerde…
De impact van euthanasie op Nederlandse huisartsen
Huisartsen ervaren het verrichten van euthanasie als een zware emotionele belasting. Bij het verrichten van euthanasie ervaart de huisarts gevoelens van eenzaamheid en van druk door de patiënt, diens familie of de maatschappij. Veel huisartsen hebben behoefte aan enige vorm van…
Euthanasie en emotionele belasting: een structuur voor ondersteuning gewenst?
In de Wet toetsing levensbeëindiging, in werking sinds 1 april 2002, staan de juridische voorwaarden voor levensbeëindigend handelen. Het wordt tijd daaraan de medisch-professionele voorwaarden toe te voegen. Medisch-ethisch gezien geldt in het algemeen dat een medische handeling een…
De impact van euthanasie op huisartsen
‘Doodt u mij, anders bent u een moordenaar,’ kreunde de visionaire schrijver Franz Kafka op zijn pijnlijke sterfbed tegen dr. Robert Klopstock. Uit kwalitatieve interviews blijkt dat euthanasie voor de arts vaak problematisch of zelfs traumatisch is. Die emotionele, negatieve ervaring is een…

Praktijk

Een ongewoon beloop
De huisarts ziet vooral alledaagse klachten, maar de zeldzaamheden horen er ook bij. Onderstaande casus laat nog eens zien dat de huisarts altijd alert moet blijven, juist bij ongewone zaken. Wilfred de Groot is een 30-jarige man met een blanco voorgeschiedenis. Hij bezoekt de huisarts…