Alle nummers
Archief tijdschrift

2023, nummer 11

Jaargang
66
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • H&W in november: autisme, de pil en de NHG-Standaard Atriumfibrilleren

    Tegen welke barrières in de huisartsenzorg lopen mensen met autisme aan? Moeten pilgebruiksters getest worden op de factor V-Leidenmutatie? En bent u al op de hoogte van de nieuwe adviezen in de herziene NHG-Standaard Atriumfibrilleren? Deze en nog veel meer onderwerpen leest u in het novembernummer van H&W.

  • Podcast: november 2023

    Hoe denken volwassenen met autisme, huisartsen en praktijkondersteuners over de huisartsenzorg voor mensen met autisme? En hoe kan deze volgens hen verbeterd worden? Huisarts Tessa Dijksman gaat hierover in gesprek met onderzoeker Eva Warreman.

  • Medicinale cannabis verlicht pijn bij kanker niet

    Medicinale cannabis heeft geen rol in het verlichten van kankergerelateerde pijn. Dat is de conclusie van een recente cochranereview over de toegevoegde waarde van medicinale cannabis bij patiënten met kankergerelateerde pijn die onvoldoende reageren op de gangbare pijnbehandeling. Volgens de auteurs is er geen reden om medicinale cannabis in de WHO-pijnladder op te nemen.

  • Gevoelsreflecties uiten tijdens triage

    Patiënten met pijn op de borst die contact opnemen met de huisartsenpost uiten meestal zorgen over hun klacht. Dat blijkt uit een Nederlands onderzoek naar telefonische triage bij deze patiënten. Als de triagist niet adequaat op de gevoelens ingaat, bemoeilijkt dat het vervolg van het contact.

  • Vaste huisarts maakt minder medicijnfouten

    Een kernwaarde van de huisartsenzorg is continuïteit. Nederlands cohortonderzoek wijst uit dat zorg van een vaste huisarts bij ouderen geassocieerd is met minder medicijnfouten. Er blijkt een interessant verschil te zijn tussen onterecht starten en onterecht continueren van medicijnen.

  • Drinkyoghurtinterventie

    Een gewone dinsdagmiddag. Tussen de Hollandse kaaskoppen zie ik een vrouw van Nigeriaanse afkomst met haar dochtertje van 3. Schattig meiske. Vlechtjes in haar donkere kroeshaar. Lief jurkje, spreekt een paar woordjes Nederlands. Ze speelt bij het tafeltje in de hoek met een houten puzzel, continu sabbelend aan een flesje drinkyoghurt. Aan het einde van het consult, waarin ik de moeder gerust kan stellen over de blaasjes op haar onderarm (mollusca), kan ik mij niet meer inhouden. ‘Een ding nog,’ begin ik.

  • Autisme in de spreekkamer

    Mijn spreekuur loopt weer eens uit. Het zijn nog geen 15 minuten, maar ik kan er zo slecht tegen… Een ‘autistisch’ trekje van me. Snel naar de wachtkamer.

  • Prolapsoperatie verbetert seksueel functioneren meer dan pessarium

    Vrouwen die kiezen voor een prolapsoperatie ervaren meer verbetering in hun seksueel functioneren dan vrouwen die kiezen voor een pessarium. Dat concluderen onderzoekers op basis van een prospectief cohortonderzoek in 22 Nederlandse ziekenhuizen.

  • Welke pijnstilling werkt (niet) bij lagerugpijn?

    Bij de behandeling van lagerugpijn schrijven huisartsen vaak pijnmedicatie voor, zoals paracetamol, NSAID’s en opioïden. Uit een recente cochranereview blijkt dat het effect van de meeste pijnstillers beperkt of zelfs afwezig is. Op basis van de review en recenter onderzoek kunnen we verder concluderen dat er bij de behandeling van aspecifieke lagerugpijn geen plaats meer is voor opioïden.

  • Dun bewijs voor effectiviteit kruidenmiddelen bij dyspepsie

    Kruidenpreparaten kunnen klachten van functionele dyspepsie enigszins verminderen. De bewijslast voor het effect van deze middelen is echter laag. Dat blijkt uit een recente cochranereview.

  • (Te) veel medicatievoorschriften bij slapeloosheid

    In de Nederlandse huisartsenpraktijk ontvangt driekwart van de patiënten met slapeloosheid een recept voor slaapmedicatie, waarvan het grootste deel al bij het eerste contact. Hiermee lijkt de voorkeur voor niet-medicamenteuze behandeling uit de NHG-Standaard voor Slaapproblemen en slaapmiddelen onvoldoende te worden nageleefd.

Wetenschap

  • Etniciteit en cardiovasculair risicomanagement

    Etnische minderheden worden disproportioneel getroffen door hart- en vaatziekten. Wij vroegen in een serie interviews aan huisartsen welke invloed etniciteit heeft op het cardiovasculair risico­management. De meningen liepen uiteen over de vraag of etnische achtergrond los van traditionele risicofactoren bijdraagt aan het cardiovasculair risico. Wel erkenden de huisartsen dat de etnische achtergrond extra aandacht vraagt, zowel bij de risicoschatting als bij de leefstijl­begeleiding. Ze noemden een aantal best practices, maar laagdrempelige beschikbaarheid van telefonische tolkdiensten en meer nascholing over cultuursensitieve zorg zijn zeer welkom.

  • Welke verbeterpunten liggen er voor de huisartsenzorg bij autisme?

    Mensen met autisme lopen een groter risico op allerlei aandoeningen dan mensen zonder autisme. Daarom is het voor hen van belang dat de huisartsenzorg soepel verloopt. Ze ervaren echter allerlei belemmeringen in die zorg, die onder andere kunnen leiden tot inadequate zorgverlening en meer ziekenhuisopnamen. Hoe denken volwassenen met autisme, huisartsen en praktijkondersteuners eigenlijk over de huisartsenzorg voor mensen met autisme? En hoe kan deze volgens hen verbeterd worden?

Praktijk

  • Pilgebruik en stollingsafwijkingen

    Toets uw kennis.

  • Hoe begeleid je een aios die zich onprofessioneel gedraagt?

    De kwaliteit van de zorg is afhankelijk van het gedrag van de dokter. Onprofessioneel gedrag van dokters heeft negatieve effecten op patiënten, zorgmedewerkers en de samenleving als geheel. Omdat er een verband is tussen onprofessioneel gedrag tijdens de opleiding en onprofessioneel gedrag in de latere praktijk zijn tijdige herkenning en remediëring van belang. Het ontbreekt opleiders echter vaak aan taal om onprofessioneel gedrag te bespreken en aan vaardigheden om zulk gedrag te remediëren. Met deze nascholing willen wij handvatten bieden om onprofessioneel gedrag tijdig te identificeren en te remediëren.

  • Hoe te handelen bij de onbekende oogziekte acute maculaire neuroretinopathie?

    Acute maculaire neuroretinopathie (AMN) is een zeldzame ziekte waarbij plotseling paracentrale scotomen ontstaan in 1 of beide ogen. AMN kan worden uitgelokt door onder andere virusinfecties en vaccinaties. Tijdens de corona­pandemie nam het aantal diagnoses toe en oogartsen herkennen de ziekte vaker dan voorheen. Het ziektebeeld verdient ook onder huisartsen meer bekendheid.

  • Terugdringen van niet-geïndiceerd corticosteroïdgebruik bij COPD-patiënten

    Overmatig gebruik van inhalatiecorticosteroïden (ICS) bij milde tot matige COPD leidt tot onnodige bijwerkingen en hogere zorgkosten. Recent onderzoek wijst uit dat het aantal eosinofielen een voorspellende biomarker kan zijn voor de respons op ICS. In dit implementatieonderzoek evalueren we de toepasbaarheid van het ICS Stop- en Monitoringsinstrument, inclusief eosinofielenbepaling, om niet-geïndiceerd ICS-gebruik bij COPD-patiënten terug te dringen.

  • Pilgebruiksters testen op factor V Leiden-mutatie niet nodig

    Dat het risico op veneuze trombose verhoogd is bij pilgebruik en bij trombofilie weet waarschijnlijk elke huisarts. Maar hoe groot zijn de risico’s eigenlijk? In deze casuïstiek bespreken we hoe het precies zit en waarom testen op factor V Leiden in het kader van anticonceptieadvies niet hoeft.

  • Ecg-casus ‘Saturatiemeter defect?’ [Antwoord]

    Frequentie & regelmaat | Dit is een ritmeregistratie van 2 × 10 doorlopende seconden. Er zijn van links naar rechts 15 complexen te zien, 6 × 15 = 90 slagen/min. Er is een onregelmatig ritme volgens een vast patroon waarbij een smal en een breed QRS-complex elkaar telkens afwisselen …

  • Ecg-casus ‘Saturatiemeter defect?’

    Patiënt : Een 48-jarige vrouw meldt zich bij de huisarts. Voorgeschiedenis : COPD Gold-stadium I, diabetes mellitus type 2, fibromyalgie. Medicatie : Tiotropium 2,5 µg/do 1 dd 2 inhalaties, metformine 3 dd 1000 mg, gliclazide mga 1 dd 80 mg. Anamnese : De patiënt meldt zich met 10…

  • Machteld Huber laat huisartsen op hun handen zitten

    Het concept Positieve Gezondheid van oud-huisarts Machteld Huber is na Nederland nu ook internationaal aan een opmars bezig. Het concept wordt steeds vaker gebruikt om de zorgverlener op basis van ‘het andere gesprek’ anders te laten werken: op zijn handen te zitten in plaats van meteen een oplossing te bieden. Veelal is die zorgverlener een huisarts, maar ook medisch specialisten beginnen de waarde te erkennen.

  • Gerichtere behandeling diabetes type 2 door diabetestypering

    Diabetes mellitus type 2 kent een aantal varianten, die elk een andere pathofysiologie hebben en een verschillende behandeling nodig hebben. Daarom is het van belang dat u verschillende patiëntengroepen kunt onderscheiden. U kunt hiervoor diabetestypering inzetten, waarbij u onder andere kijkt naar HbA1c, BMI en bètacelfunctie (C-peptide). Zo kunt u een gerichter behandeladvies geven: tijdig starten met insuline bij insulinedeficiëntie, een prominentere plaats voor (intensieve) leefstijlinterventie bij insulineresistentie, met een terughoudende inzet van insuline, zeker bij hyperinsulinemie.

Richtlijn

  • NHG-Standaard Atriumfibrilleren volledig herzien

    De NHG-Standaard Atriumfibrilleren is op veel punten gewijzigd. Zo is het advies toegevoegd om laagdrempelig het hartritme te bepalen door palpatie van de pols bij oudere patiënten met aspecifieke klachten. Een ander advies is om een echocardiografie te verrichten bij patiënten met atriumfibrilleren om hartfalen uit te sluiten. Daarnaast gaat bij nieuwe patiënten met atriumfibrilleren met een indicatie voor orale anticoagulantia voortaan de voorkeur uit naar een DOAC. Verder vervalt de indicatie om patiënten < 65 jaar te verwijzen en daarboven alleen op indicatie te verwijzen.

  • Nieuw NHG-Standpunt Herhalen specialistische medicatie

    Eind september is het NHG-Standpunt Herhalen specialistische medicatie verschenen. Hierin staan randvoorwaarden die huisartsen kunnen helpen bij de overweging om specialistische geneesmiddelen te herhalen.

NHG Forum

  • Huisarts blijft ondersteund bij onafhankelijk voorschrijven

    Het NHG en Digitalis, uitgever van Prescriptor en Health Base, verlengen hun samenwerking met 4 jaar. De herziene samenwerkingsovereenkomst onderstreept het gezamenlijke commitment om huisartsen te ondersteunen bij voorschrijven met het NHG-Formularium vanuit het HIS via EVS Prescriptor.

  • Toegankelijkheid huisartsenzorg

    De NHG-Wetenschapsdag 2023 stond in het teken van de toegankelijkheid van de huisartsenzorg. De boeiende lezingen van huisarts/columnist Danka Stuijver en straat-/huisarts Michelle van Tongerloo sloten hierop aan. Tussendoor waren er verschillende presentaties van (huisarts-)onderzoekers en 3 prijsuitreikingen. Deze editie trok ruim 270 deelnemers, een record.