Alle nummers
Archief tijdschrift

2023, nummer 9

Jaargang
66
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Perceptie van geneeskundestudenten over huisartsgeneeskunde

    Deze infographic is een samenvatting van een cross-sectioneel onderzoek uit 2020-2021 op de Erasmus Universiteit Rotterdam onder Nederlandse geneeskundestudenten om hun perceptie van de huisartsgeneeskunde in 3 verschillende stadia van hun studie te evalueren.

  • De laatste 1000 dagen

    Huisartsen zien patiënten van de wieg tot het graf. Er is veel aandacht voor de eerste 1000 dagen van een kind, maar hoe zit het met de laatste 1000 dagen?

  • Kwetsbare patiënt vaker lang moe na COVID

    Langdurige vermoeidheid komt vaker voor bij patiënten die een COVID-19-infectie hebben gehad dan bij degenen zonder COVID-19-infectie. Dit risico is nog hoger bij psychosociaal kwetsbare patiënten. De huisarts kan in deze patiëntengroep de impact van een COVID-19-infectie mogelijk beperken. Dat blijkt uit een recent onderzoek.

  • Veel vrouwen kennen de risico’s na zwangerschapshypertensie niet

    Bijna twee derde van de vrouwen met zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie weet niet dat zij na de zwangerschap een verhoogd cardiovasculair risico hebben. Dat blijkt uit een Australisch vragenlijstonderzoek met 438 participanten. Vrouwen die zich niet bewust waren van dit risico zochten ook minder snel contact voor controle. Betere voorlichting is nodig op dit gebied.

  • Spelenderwijs leren triageren

    Triageren bij spoed blijft een uitdaging. Een verkeerde beslissing kan ernstige gevolgen hebben, terwijl snel keuzes maken noodzakelijk is. De Triagegame is ontwikkeld om je triagevaardigheden spelenderwijs en in een veilige setting te vergroten. Dit sympathieke initiatief van huisartsen van het Radboudumc en spoedzorgonderwijsinstituut Schola Medica wordt een vast onderdeel van de huisartsopleiding en is nu ook gratis toegankelijk voor elke geïnteresseerde huisarts.

  • Gewichtsverlies als maat voor ondervoeding bij ouderen

    In de eerste lijn wordt gewichtsverlies vaak als maat genomen voor (risico op) ondervoeding. Bij ouderen is gewichtsverlies echter een minder goede maatstaf om (risico op) ondervoeding vast te stellen dan het korte screeningsinstrument MNA-SF. Dat blijkt uit een recent diagnostisch onderzoek.

  • Substitutie van zorg niet goedkoper

    Er zijn steeds meer initiatieven om tweedelijnszorg naar de eerste lijn te verplaatsen. Op patiëntniveau leidt dit tot een beter ervaren kwaliteit van leven, betere kwaliteit van zorg en minder individuele zorgkosten. Een recent kostenonderzoek laat zien dat substitutie van zorg echter ook leidt tot een toename van zorggebruik en kosten op populatieniveau.

  • Groetbeleid

    U bent een lokale bekendheid. Tegen wil en dank. Wereldberoemd in uw eigen dorp of in de buurt van uw stadspraktijk. Ze kennen u allemaal, maar u kent ze niet allemaal. U komt patiënten tegen in de supermarkt, van wie u werkelijk niet meer weet wie het zijn of wat ze mankeerden, en die vragen: ‘Is de uitslag al binnen?’.

  • Chatbot scoort hoger met medisch advies dan arts

    Kan kunstmatige intelligentie patiëntvragen beter beantwoorden dan de dokter? Een Amerikaans onderzoek suggereert van wel. Een panel van artsen waardeerde daarin door artificial intelligence (AI) geformuleerde antwoorden op patiëntvragen beduidend beter dan de antwoorden van een arts. Het panel vond de chatbotantwoorden 3,6 keer vaker van (zeer) goede kwaliteit en 9,8 keer vaker (zeer) empatisch. Een opmerkelijke uitkomst, die nog wel enige nuancering behoeft.

  • Dieet op maat bij diabetes mellitus 2

    Gewichtsverlies is gerelateerd aan de preventie en het in remissie raken van diabetes type 2 (DM2). Kan intermitterend vasten daarbij een rol spelen? Leidse onderzoekers voerden een systematisch literatuuronderzoek uit om het effect daarvan bij patiënten met DM2 in kaart te brengen. Zij concluderen dat intermitterend vasten niet beter is dan een continue calorierestrictie en dat de keuze voor een bepaald dieet patiëntgebonden moet zijn.

Wetenschap

  • Gezamenlijk medicatieverspilling voorkomen

    Medicatieverspilling is een wereldwijd probleem. Het kost de samenleving veel geld en is schadelijk voor het milieu. Senior onderzoeker Charlotte Bekker (Radboud­umc) ziet concrete mogelijkheden om dit probleem aan te pakken. Dit vergt wat van de huisarts, de apotheker, het stelsel én de patiënt, zegt ze.

  • Is de timing van proactieve zorg­planning optimaal in de praktijk?

    Tijdig beginnen met proactieve zorgplanning (advance care planning, ACP) kan de patiëntgerichte zorg rond het levenseinde verbeteren. In dit retrospectieve dossieronderzoek vergeleken we de werkelijke ACP-timing, zoals die was vastgelegd in het elektronische patiëntendossier, met de optimale ACP-timing, die was vastgesteld door onafhankelijke huisartsen op basis van dezelfde dossiers. ACP werd in de praktijk later uitgevoerd dan wat de onafhankelijke huisartsen als optimaal beschouwden. Het is wenselijk dat zorgplanning niet langer reactief gebeurt, maar proactief, zeker bij patiënten met niet-maligne ziekten.

  • Nitrofurantoïne schiet vaak tekort bij mannen met cystitis

    Mannen met cystitis worden in Nederland bij voorkeur behandeld met nitrofurantoïne. Deze therapie faalt echter relatief vaak, mogelijk omdat de prostaat ongemerkt geïnfecteerd is of vanwege resistentieontwikkeling. In een retrospectief onderzoek had nitrofurantoïne in een kwart van de episodes onvoldoende effect en dit percentage steeg met de leeftijd. Het is daarom aan te bevelen om mannen met cystitis die behandeld worden met nitrofurantoïne een vangnetadvies mee te geven. Er zijn antibiotica met lagere faalpercentages, al hebben die ook hun nadelen.

  • Man-vrouwverschillen in voorgeschreven medicatie bij DM2

    Behandelrichtlijnen voor patiënten met diabetes mellitus type 2 maken geen onderscheid tussen vrouwen en mannen wat betreft de streefwaarden voor en behandelingen van HbA1c, systolische bloeddruk en LDL-cholesterol. Eerder onderzoek suggereert echter dat vrouwen voor cardiometabole risico’s minder goed behandeld worden dan mannen. Ons onderzoek bevestigt dit beeld. We vonden weliswaar geen verschillen in het starten of intensiveren van glucose- of bloeddrukverlagende medicatie, maar vrouwen bleken wel minder vaak te starten met een statine en minder vaak metformine als glucoseverlagende medicatie en RAAS-remmers bij albuminurie te krijgen. De behandeling van cardiometabole risicofactoren vraagt bij vrouwen om een aanpak op maat.

Praktijk

  • 25 jaar aioto-traject

    Sinds 1998 is het mogelijk om de huisartsopleiding te combineren met promotieonderzoek als arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker (aioto) bij 1 van de academische instituten. Het traject duurt 6 jaar: 3 jaar voor de huisartsopleiding en 3 jaar voor het promotietraject. De SBOH en ZonMw lanceerden in 2012 een subsidieprogramma om het aioto-traject te financieren.

  • Slapeloosheid

    Toets uw kennis.

  • Wanneer en hoe behandel je chronische slapeloosheid?

    Chronische slapeloosheid komt veel voor, zeker bij mensen die ook andere lichamelijke of psychosociale problemen hebben. Patiënten melden hun slaapproblemen vaak niet bij hun huisarts, omdat ze denken dat er geen oplossing is. Het is echter goed mogelijk om chronische slapeloosheid in de eerste lijn te behandelen. Beter slapen geeft mensen meer veerkracht en kan daarom ook helpen bij het verminderen van andere problematiek.

  • Infantiel hemangioom

    Infantiele hemangiomen (aardbeivlekken) zijn de meest voorkomende vaattumoren bij kinderen. Ze ontstaan in de eerste weken na de geboorte (maar niet later dan week 12) en verdwijnen na enige maanden vanzelf. De meeste hemangiomen zijn onschuldig, maar bij 5-10% kunnen problemen ontstaan.

  • Onbewerkte plantaardige voeding belangrijk voor mensen met DM2

    De laatste Voedingsrichtlijn Diabetes bevat adviezen over 6 voedingspatronen voor mensen met diabetes. Met kennis van deze voedingspatronen kunnen huisartsen of praktijkondersteuners het voedingsonderdeel in het leefstijlplan meer laten aansluiten op de wensen van hun patiënt. De voedingspatronen blijken veel onderlinge overeenkomsten te hebben. We laten zien wat de gezondheidseffecten zijn van de overeenkomende onderdelen en dat de gemiddelde inname van deze onderdelen in Nederland nog lang niet gehaald wordt. Onbewerkte, plantaardige voeding speelt een belangrijke rol bij de behandeling van diabetes.

  • Sarcoïdose, een vaak miskende aandoening

    Sarcoïdose is een grillige aandoening die overal in het lichaam kan opduiken. De klachten variëren van orgaan­gerelateerd tot minder specifiek, zoals moeheid en concentratieproblemen. Sarcoïdose is een tamelijk zeldzame ziekte, dus voor de huisarts is het lastig inschatten wanneer je aan deze aandoening moet denken. Dit artikel beschrijft hoe sarcoïdose te herkennen is en wat de diagnostiek, behandeling en begeleiding ervan inhouden.

Richtlijn

  • Herziening van de MDR CVRM na een reproductieve aandoening

    Vrouwen die tijdens hun zwangerschap een hoge bloeddruk of pre-eclampsie hadden, blijken later in hun leven vaker cardiovasculaire aandoeningen te krijgen dan vrouwen met een ongecompliceerde zwangerschap. De multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair risicomanagement beveelt aan om periodieke screening van deze groep vrouwen te ‘overwegen’. Die vrijblijvendheid is er bij de herziening van de richtlijn CVRM na een reproductieve aandoening uit: ‘Stel voor alle vrouwen met een hypertensieve aandoening tijdens de zwangerschap een cardiovasculair risicoprofiel op en bied deze vrouwen een systematische follow-up om premature hypertensie op te sporen.’ Het is tijd voor een proactieve aanpak.

  • Nieuwe multidisciplinaire richtlijn Astma en zwangerschap

    Op initiatief van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) is een nieuwe multidisciplinaire richtlijn ontwikkeld. De richtlijn Astma en zwangerschap is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor vrouwen met astma en een kinderwens, zwangere vrouwen met astma of vrouwen met astma tijdens de lactatieperiode. De richtlijn bevat ook aanbevelingen voor huisartsen als aanvulling op de informatie in de NHG-Standaard Astma bij volwassenen.

  • Meer aandacht voor coeliakie in nieuwe versie NHG-Standaard Voedsel­overgevoeligheid

    Coeliakie is voortaan een integraal onderdeel van de herziene NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid, inclusief de titel. De herziene richtlijn gaat uitgebreider in op de klinische presentatie, de diagnostiek en het controlebeleid van coeliakie. Een andere belangrijke verandering is dat de standaard de eliminatie-provocatietest bij een vermoeden van koemelkallergie bij zuigelingen niet meer aanbeveelt. Het huidige advies is een diagnostisch eliminatiedieet. Alleen bij een sterke afname van klachten is verwijzing voor een provocatietest geïndiceerd.

NHG Forum

  • Nederlandse delegatie op WONCA Europe 2023

    Medio juni was het internationale huisartsencongres WONCA in Brussel, met als thema: Making choices in primary care. Er kwamen ongeveer 270 Nederlanders, waaronder een aantal NHG-medewerkers die presentaties gaven.

  • Nu ook korte NHG E-learnings beschikbaar voor tablet én smartphone

    Dit voorjaar is een pilot uitgevoerd met 3 verschillende korte NHG E-learnings die op laptop én op tablet en smartphone te maken zijn. De onderwerpen zijn: Vestibulaire revalidatie bij draaiduizeligheid, Scabiës en Spoed in de palliatieve fase. De eerste reacties op deze pilot zijn positief.

  • Versterkt u de NHG-Verenigingsraad?

    Wilt u invloed uitoefenen op het NHG-beleid en daarmee indirect ook op het landelijk beleid en de huisartsenzorg? Wilt u dicht bij het vuur zitten en horen wat er speelt? In verband met het verstrijken van de termijnen van 3 leden zoekt het NHG enthousiaste praktiserende huisartsen die zitting willen nemen in de NHG-Verenigingsraad. Levert u uw bijdrage aan de koers van het NHG?

  • Themadag over imago huisarts

    Tijdens de jaarlijkse themadag van het Universitair Netwerk Huisartsgeneeskunde (UNH) discussieerden zo’n 80 aanwezigen over een belangrijk en actueel thema: het imago van de huisarts. Hoe kunnen onderwijs, opleiding, onderzoek, netwerken, hoofden en besturen van huisartsenkoepels bijdragen aan een positiever imago van de huisarts?