Jaargang
66
Alle nummers
Archief tijdschrift
Nieuws
De klinische blik als diagnosticum voor dementie
Huisartsen maken vaak gebruik van hun klinische blik, ook bij patiënten bij wie zij cognitief verval vermoeden (zoals dementie). Een recente cochranereview laat zien dat huisartsen goed inschatten welke patiënten niet aan cognitief verval lijden. Ze zijn echter ook terughoudend om dementie uitsluitend op basis van hun klinische blik te diagnosticeren bij symptomatische patiënten. Dat is in lijn met de aanbeveling van de NHG-Standaard Dementie.
Geheugensteuntje
‘Ziet u het voor zich? Zit ik in de auto met mijn pantoffels nog aan!’ Mevrouw Broekman kan er niet over uit dat ze zonder schoenen aan op stap was gegaan. Die vergeetachtigheid overkomt haar de laatste tijd wel vaker, weet ze zich te herinneren.
Anamnese en spirometrie onderscheiden astma van COPD
Om onderscheid te maken tussen astma en COPD bij eerstelijnspatiënten volstaan een goede anamnese en spirometrie. Specialistisch onderzoek voegt daar weinig aan toe. Dat is de conclusie uit een observationeel, cross-sectioneel onderzoek dat werd uitgevoerd in 10 huisartsenpraktijken in Nederland.
Narcolepsie te onbekend?
Uit de NHG-Standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen weten we dat een onbedwingbare neiging om overdag in slaap te vallen (hypersomnie) moet doen denken aan ongebruikelijke slaapstoornissen. Bij het obstructieveslaapapneusyndroom, het vertraagdeslaapfasesyndroom en narcolepsie staan namelijk slaperigheid overdag op de voorgrond. Narcolepsie komt weinig voor, maar heeft een enorme impact op het dagelijks leven.
Rotavirusvaccins zijn effectief en veilig
De 3 door de WHO aanbevolen rotavirusvaccins zijn effectief in het voorkomen van ernstige diarree en zijn alle veilig bevonden. Opmerkelijk genoeg is de effectiviteit van het vaccin het hoogst in landen met een lage mortaliteit. Dat blijkt uit een cochranereview.
Veiligheid van aspirine bij preventie van pre-eclampsie
In de tweede lijn schrijven gynaecologen zwangere vrouwen die een hoog risico op pre-eclampsie lopen steeds vaker aspirine voor. De laatste tijd krijgen ook huisartsen regelmatig een verzoek om een aspirinerecept. Maar is aspirine wel veilig voor de (on)geboren baby? Recente publicaties laten zien dat aspirinegebruik tijdens de zwangerschap niet schadelijk is voor het kind. Huisartsen lijken daarom veilig aspirine voor te kunnen schrijven aan een zwangere vrouw, mits daar een indicatie voor is.
Heeft afzien van PSA-screening nadelen?
Het NHG-standpunt over screening op prostaatkanker is duidelijk: niet doen. Een belangrijk argument daarbij is dat er door screening carcinomen in een vroeg stadium aan het licht komen, die waarschijnlijk later in het leven niet tot klachten hadden geleid. Het retrospectieve cohortonderzoek van Bryant et al. geeft een inkijkje in de mogelijke nadelen van dit standpunt.
Slagingspercentage van injectie door huisarts voor behandeling triggerfinger is 60%
Een corticosteroïdinjectie is meestal de voorkeursbehandeling van triggerfingers. In bijna 40% van de gevallen blijkt het effect van de injectie echter onvoldoende en wordt de patiënt alsnog geopereerd. Dat blijkt uit een Nederlands tweedelijnsonderzoek. Daaruit blijkt ook dat patiënt- en triggerfingergerelateerde factoren effect hebben op de uitkomst van de behandeling met een injectie.
Helpt rustgevende muziek bij slaapproblemen?
Bijna 30% van de volwassenen heeft last van slapeloosheid. Om te ontspannen voor het slapengaan luisteren veel mensen daarom naar rustgevende muziek, zoals ook de NHG-Standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen adviseert. Onlangs verscheen een update van een cochranereview over dit onderwerp. De auteurs concluderen dat muziek mogelijk helpt bij mensen met slaapproblemen. Hard bewijs ontbreekt echter.
Wetenschap
Verhoogd cardiovasculair risico na pre-eclampsie
Pre-eclampsie is een risicofactor voor cardiovasculaire ziekten op latere leeftijd. Het is belangrijk dat vrouwen met pre-eclampsie in de voorgeschiedenis hiervan op de hoogte worden gesteld, zodat ze preventieve maatregelen kunnen nemen. Wij vinden dat het tot de taken van de huisarts behoort om deze vrouwen over het verhoogde cardiovasculaire risico te informeren.
‘Een goede organisatie van ouderenzorg begint met een gemeenschappelijke visie’
In de oratie van hoogleraar Hein van Hout staat het perfectioneren van de ouderenzorg centraal. Enerzijds door efficiënt gebruik van beslisondersteuning. Anderzijds door betere organisatie van zorg. Dit kan helpen kwetsbare ouderen eerder op het spoor te komen, zodat ze de juiste zorg krijgen en zorgcrises vermeden worden.
Let’s talk about sex (seksuele gezondheid van chronisch zieken)
Seksualiteit is belangrijk, ook voor mensen met een chronische ziekte. Chronische ziekten zorgen echter vaak voor seksuele problemen. Doordat de prevalentie van chronische ziekten toeneemt, wordt het thema seksualiteit in de spreekkamer steeds belangrijker. Ook als de patiënt er niet over begint, zou de huisarts het onderwerp moeten aankaarten. Vaak komt het daar echter niet van, meestal door tijdgebrek, Bewustwording en training van huisartsen en praktijkondersteuners kunnen hierin misschien verbetering brengen.
Voorkeuren van patiënten bij dementiediagnostiek
Er bestaat geen werkzaam medicijn tegen dementie. Bij (lichte) cognitieve klachten maken patiënten en hun naasten dan ook zeer verschillende afwegingen over dementiediagnostiek. We brachten de diverse persoonlijke voorkeuren in kaart in een systematisch literatuuronderzoek. Mede op basis daarvan ontwikkelden wij een keuzehulp ter ondersteuning van gezamenlijke besluitvorming tussen de patiënt, diens naasten en de huisarts.
Vijf lessen uit tuchtklachten over de huisartsenpost
Tussen 2011 en 2022 dienden er 229 tuchtzaken tegen huisartsen op huisartsenposten. Uit de 71 gegrond verklaarde klachten trekken wij 5 lessen voor de individuele patiëntenzorg. De meeste klachten gingen over een gebrek aan medische expertise van de huisarts. Niet het missen van een diagnose was doorslaggevend voor het gegrond verklaren van een klacht, maar de beoordeling van het toestandsbeeld, het handelen daarnaar en de verslaglegging.
Praktijk
Pre-eclampsie [Kennistoets]
Toets uw kennis.
Een praktische handreiking voor de eerste lijn bij eetstoornissen
Huisartsen zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor patiënten met eetstoornissen en hun naasten. Deze patiënten moeten snel verwezen worden naar de specialistische zorg, want ze kunnen in levensbedreigende situaties terechtkomen. Daarom is het belangrijk om een gerichte anamnese met lichamelijk onderzoek en aanvullend labonderzoek uit te voeren. Dit levert veel informatie op over het type en de ernst van een eetstoornis. We bieden handvatten voor het signaleren en vroeg detecteren, en de diagnostiek en indicaties voor doorverwijzing naar collega’s in de eerste- en tweedelijnszorg.
Implementatie van de herziene NHG-Standaard Diabetes
De herziene NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 adviseert patiënten met een zeer hoog cardiovasculair risico te behandelen met SGLT2-remmers en GLP1-receptoragonisten. Wij implementeerden dit advies in een verbeterproject in een huisartsenpraktijk. We geven een praktisch voorbeeld van de verschillende manieren waarop de nieuwe inzichten kunnen worden vormgegeven.
Constitutioneel eczeem: soms complex, maar goed te behandelen
Constitutioneel eczeem (CE) is wereldwijd een van de meest voorkomende, goed behandelbare huidaandoeningen. De behandeling kan echter mislukken doordat de patiënt bijvoorbeeld tegenstrijdige informatie krijgt of corticofobie heeft. Goede voorlichting en smeerinstructies zijn daarom cruciaal. Reden genoeg voor een praktische nascholing.
Richtlijn
Slim noteren gewichtsproblemen en bariatrie in het HIS
Obesitas is een belangrijke voorspeller van ziekte en heeft bovendien invloed op de farmacokinetiek van medicijnen. Datzelfde geldt voor een bariatrische ingreep. Zowel obesitas als een doorgemaakte bariatrische ingreep moeten daarom in 1 oogopslag zichtbaar zijn in uw HIS. Hoe bereikt u dit?
Aandacht voor overloopblaas in NHG-Standaard Mictieklachten bij mannen
De herziene NHG-Standaard Mictieklachten bij mannen besteedt aandacht aan de diagnostiek en het beleid bij een overloopblaas. Denk aan een overloopblaas bij klachten van frequente mictie, (nachtelijke) incontinentie en een percuteerbare en/of palpabele niet-pijnlijke blaas. Niet nieuw in deze herziening, maar wel 1 van de belangrijkste aanbevelingen is: overweeg medicatie bij aspecifieke mictieklachten alleen bij onvoldoende effect van niet-medicamenteuze adviezen en behandeling. Medicatie heeft maar beperkt effect en kent wel potentiële bijwerkingen.
NHG Forum
Werken aan de toekomst
Het huisartsenvak is een prachtig vak, maar het kent ook vele uitdagingen. Als NHG willen we u daarbij zo goed mogelijk ondersteunen. Het NHG is immers van en voor de huisarts. Die functie en focus willen we naar de toekomst toe borgen. Ik neem u graag mee in een traject dat we het afgelopen najaar zijn gestart: het opstellen van een nieuw meerjarenbeleidsplan.
Website nhg.org volledig vernieuwd
De website nhg.org is eind januari compleet vernieuwd. De website heeft een nieuw, fris design, een sterk verbeterde zoekfunctie en is goed mobiel te raadplegen. Een klankbordgroep van huisartsen dacht tijdens het traject met ons mee en gaf aan waar het meest behoefte aan is.
Kwaliteitsreis maakt werken aan kwaliteit eenvoudig(er)
Kwaliteit is een breed begrip, hoe vul je dat als team concreet in? Doen we het eigenlijk al niet goed genoeg?