2004, nummer 6

Jaargang

Nieuws

Is er nog huisarts voor de dood?
Nu de voorzieningen in de palliatieve zorg steeds meer gespecialiseerd worden, kan men zich afvragen wat de taak van de huisarts hierbij nog is. Hoe zit het meer in het algemeen met de huisartsenzorg die aan het overlijden voorafgaat? Dat die zorg zeer intensief is, laten de LINH-gegevens uit het…
Relationship between Doctor and Patient in Mongolia
Since 1990 Mongolia has been in a state of transition from a communist system to a market economy, with consequent rising unemployment and poverty: 35.6% of the population are classified as ‘very poor’. The other side of the coin is a small number of ‘rich people’ with easy access to a growing…
Healthy patients and ‘non–disease’
What has changed in my surgery in Denmark in the last ten years? The first thought: nothing! Changes take place so slowly it is not possible to notice them from day to day. It is not much different from looking at your face in the mirror every morning: it looks the same as it did yesterday. But a…
GP: what has changed?
For me, personally, few things are as they used to be when I started my practice as the only female GP in a cluster of five surgeries in neighbouring villages eleven years ago. There were two females among 20 GPs in the whole district then, and that hasn't changed – my position as a woman among…
General practice in the UK 1989-2004
I became a GP in 1989, 44 years after the first randomised controlled trial, 41 years after the formation of the UK National Health Service, one year before the first UK practice went ‘paperless’, and two years before the term ‘evidence-based medicine’ (EBM) was first used in a scientific paper. …
De huisarts in Vlaanderen: een uitstervend ras?
Begin jaren tachtig waren er in Vlaanderen te veel huisartsen. Kenmerkend voor hun praktijk was: een moeilijke start wegens weinig werk, solo werken en dus dag en nacht beschikbaar zijn. Nu is de situatie anders. Het aantal inschrijvingen voor huisartsgeneeskunde aan de universiteiten daalt. Na…
Abstracts WONCA 2004
Prescribing antibiotics for respiratory tract infections in general practice in the Netherlands: three studies Introduction There are no recent estimates of Dutch antibiotic prescription rates in patients with respiratory tract infections (RTI). Our aim was to assess prescription rates…
Praktijkondersteuner (2)
Ik ben enigszins teleurgesteld in de kwaliteit van de peer review van H&W na het lezen van het artikel van Van Son et al. over het nut van de praktijkondersteuner (H&W 2004;46;15-21). Een RCT impliceert volgens mij prospectief, gerandomiseerd, gecontroleerd en dubbelblind onderzoek en hier is er…
Verbetering laboratoriumaanvragen (1)
Blijkmaar meende Zaat in zijn kennelijk meer absolutistische ingestelde jeugdjaren (rond 1990) dat er door huisartsen te veel laboratoriumtests werden aangevraagd en ‘dat dat niet goed was’ (H&W 2004;47:126). Nu slaat bij hem de twijfel toe. Wij zelf hebben ons rond de jaren negentig van de vorig…
Verbetering laboratoriumaanvragen (2)
In zijn hoofdredactioneel commentaar stelt Zaat dat het Diagnostisch Toetsoverleg (DTO), zoals Verstappen et al. in hetzelfde nummer bespreken, niet in alle HAGRO's ingevoerd zou moeten worden.1,2 Zijn argumentatie daarvoor is dat er nog een gebrek aan kennis bestaat over goed en fout in het…
Insuline inhaleren of injecteren?
Achtergrond Veel diabetespatiënten die insuline gebruiken, hebben meerdere injecties per dag nodig. Sommige diabetespatiënten vinden herhaald injecteren uitermate vervelend en kunnen mogelijk bij gebruik van geïnhaleerde insuline toe met één injectie met een (middel)langwerkend preparaat…
Dermatovenereologie
Een goed dermatologieboek voor in de huisartsenpraktijk is altijd welkom. Dit geldt misschien nog het meest voor beginnende (huis)artsen, die het gebrek aan dermatologieonderwijs in de basisopleiding ervaren. Dit boek is geheel herzien en voldoet in vele opzichten aan de behoefte. Het is een…
Oxford Textbook of Primary Medical Care
Het Oxford Textbook of Primary Medical Care beoogt een allesomvattend naslagwerk voor de huisarts te zijn. In 2 zeer kloeke delen leggen meer dan 400 auteurs uit alle delen van de wereld zowel de basisprincipes als de meest voorkomende aandoeningen uit. De bijdrage uit Nederland en Vlaanderen…
Ibuprofen samen met acetylsalicylzuur
De vermeende interactie tussen ibuprofen en acetylsalicylzuur, die voor nogal wat onrust zorgde bij ouderen met artrose en hart- en vaatziekten, blijkt in de praktijk geen probleem te zijn. Amerikaanse onderzoekers gingen retrospectief in een groot cohort – 3859 patiënten die acetylsalicylzuur en…
Open liesbreukoperatie beter
Een open liesbreukoperatie waarbij al dan niet onder lokale verdoving een Mesh-matje wordt ingehecht, blijkt minder recidieven te geven dan een laparoscopische operatie. In een goed opgezette, grote RCT werden 2164 mannen 2 jaar gevolgd. Opvallend is dat ook patiënten met comorbiditeit werden…
Overzicht ZonMW-projecten
De Projectenpoort van ZonMW (www. zonmw.nl) geeft een overzicht van alle bij deze grote subsidiegever lopende of afgesloten projecten. Handig als je op zoek bent naar een overzicht van wie wat doet. De database is doorzoekbaar op naam van onderzoekers, organisatie en onderzoeksprogramma…
Mediterrane voeding in plaats van statines?
In Noorwegen, Frankrijk en Nederland worden relatief de meeste statines geslikt en in Portugal, Denemarken en Italië het minst. Het verschil tussen Noorwegen en Italië is bijna een factor twee. Hoewel we graag willen geloven dat mediterrane voeding het gebruik van statines overbodig maakt,…
Alendronaat werkt bij osteoporose, maar hoe lang?
De botdichtheid blijft toenemen bij gebruik van alendronaat, ook als dit gebruik 10 jaar wordt voortgezet. Dit is aangetoond in de verlengde follow-up van patiënten uit verschillende driejarige gerandomiseerde en placebogecontroleerde onderzoeken bij postmenopauzale vrouwen. In deze verlengde…
Patiënttevredenheid: het echte oordeel
In persoonlijke gesprekken uiten patiënten hun negatieve ervaringen met de zorg terwijl zij in schriftelijke vragenlijstscores een grote tevredenheid uitdrukken. Edwards et al. onderzochten hoe dit proces – het omzetten van een negatieve ervaring in een positief oordeel – verliep in een…
Resultaten Tweede Nationale studie openbaar
Huisartsen hebben meer patiëntencontacten in minder tijd dan in 1987, patiënten hebben meer zelfgerapporteerde klachten dan in 1987 en gaan ook vaker naar de dokter. De gemiddelde consultduur is bijna 10 minuten; 40% van de consulten duurt langer. Patiënten zijn tevreden, maar willen privacy en…
Adenotomie van weinig nut bij recidiverende otitis media
Adenotomie reduceert het aantal recidieven van otitis media acuta niet in vergelijking met een placebobehandeling of antibioticaprofylaxe. In Finland werden 180 kinderen van 10 maanden tot 2 jaar met recidiverende otitis media at random verdeeld over 3 groepen. De kinderen werden 2 jaar gevolgd…
Top-10 geneesmiddelen in 2003
In 2003 was de top-10 aan voorschreven geneesmiddelen – in kosten – niet veel anders dan die in 2002. Op één staat nog steeds omeprazol (190 miljoen euro omzet, 12% minder dan in 2002), gevolgd door simvastatine (127 miljoen), Lipitor ® (105 miljoen), Seretide ® (75 miljoen), Selektine ® (67…
Antibacteriële zeep voorkomt infectieziekten niet
Je wordt niet minder vaak ziek als je je wast met antibacteriële zeep in plaats van gewone huishoudzeep. Dat is de duidelijke conclusie van een zeer arbeidsintensief dubbelblind gerandomiseerd onderzoek naar de effecten van antibacteriële schoonmaakproducten in 238 huishoudens in New York. De…
Cognitieve gedragstherapie langdurig effectief bij hypochondrie
Kortdurende individuele cognitieve gedragstherapie (CGT) heeft, ook op de lange termijn, een gunstig effect op klachten van hypochondrie. Hypochondrie is een hardnekkige angst een ernstige ziekte te hebben en komt veel voor in de huisartsenpraktijk. Van de 6307 patiënten in een aantal Amerikaanse…

Wetenschap

Onze (her)registratie en accreditering in internationaal perspectief
Veel patiënten zouden zich zorgen maken als ze wisten dat hun arts zijn vak niet bijhoudt of een reputatie heeft als ‘brokkenpiloot’. Overheden en artsenorganisaties delen deze zorg, en proberen de kans op slecht functionerende artsen te minimaliseren. 1-3 The American Board of Family…
Export van de Nederlandse
huisartsgeneeskunde
Met enige regelmaat bezoeken buitenlandse delegaties Nederland om kennis te nemen van de huisartsgeneeskunde en de eerstelijnsgezondheidszorg. Deze delegaties willen beoordelen of elementen van onze huisartsgeneeskunde geschikt zijn om in eigen land in te voeren. Bij een aantal landen is het…
Cultuur en context in richtlijnen
Klinische richtlijnen zijn niet meer weg te denken uit de hedendaagse geneeskunde. Zowel in de praktijk als in het onderwijs- en nascholingscircuit wordt er veelvuldig gebruik van gemaakt. Richtlijnen vatten de stand van wetenschap samen en weerspiegelen de professionele opinie in zakformaat…
Kwaliteit loont …en hoe!?
Wat is een eerlijk financieringsmodel dat ‘goede’ huisartsen niet benadeelt ten gunste van minder ‘goede’? Hoe kunnen huisartsen geprikkeld worden om kwaliteit én kwantiteit te leveren? Het groeiende huisartsentekort in Nederland, de differentiatie in het aanbod aan eerstelijnszorg, het…
De Nederlandse huisarts in Europees perspectief
Als huisartsen uit verschillende landen elkaar op conferenties ontmoeten, ontdekken ze snel dat ze wel veel met elkaar gemeen hebben, maar er ook fundamentele verschillen in werkwijze en werkomstandigheden bestaan. Overeenkomsten in taal, zoals bij Vlaamse en Nederlandse huisartsen, zijn geen…
Kwaliteit van zorg gemeten in NS2
Huisartsen volgen in bijna driekwart van gevallen de NHG-Standaarden, zo concluderen onderzoekers van de Tweede Nationale Studie (NS2). 1 Eerder liet ik me al kritisch uit over het gebruik van indicatoren om kwaliteit van zorg te meten (H&W 2004;47:61). Nu indicatoren ook in de NS2 zijn…
Kwaliteitsverbetering: over heilige huisjes en voortschrijdend inzicht
Dat kwaliteitsverbetering lastig kan zijn, zal inmiddels tot iedereen in de gezondheidszorg zijn doorgedrongen. ‘Kwaliteitsverbetering’ omvat verschillende activiteiten: van het invoeren van een richtlijn waarvan de waarde is bewezen (zoals een evidence-based aanbeveling uit een NHG-Standaard)…

Praktijk

Bij de casus over borstvoeding en geneesmiddelen: Niets in de melk te brokkelen?
De meeste medicijnen komen in de moedermelk terecht, maar meestal slechts in kleine hoeveelheden. Het geneesmiddel moet namelijk een ingewikkelde weg afleggen. Eerst moet het door de moeder uit haar maagdarmkanaal worden geabsorbeerd en in haar bloedbaan worden opgenomen. Vervolgens kan alleen…
Patiënten betrokken bij voorlichting:
In het overheidsbeleid is er steeds meer aandacht voor vraagsturing in de zorg. In het verlengde daarvan wil ook het NHG de patiënt meer betrekken bij de ontwikkeling van standaarden en daarvan afgeleide producten. De positieve uitkomsten van het NHG-project Patiëntenparticipatie (2002) hebben…
Onderzoek Inspectie voor de Gezondheidszorg: Kinderziekten bij de huisartsenposten
De IGZ concludeert in haar rapport: ‘Huisartsenposten zijn een veelbelovende vorm van spoedeisende huisartsenzorg; deze is volop in ontwikkeling, maar toont nog een aantal kinderziekten.’ De IGZ besloot tot haar onderzoek omdat er onrust ontstond onder het publiek en er signalen waren dat de…
Betere kwaliteit van zorg door de ‘female poli’
In een aantal artikelen besteedde In de praktijk aandacht aan enkele nieuwe functies binnen de praktijkondersteuning. Zo passeerden de verdiensten van de practice assistant, de nurse practitioner en de ‘praktijkassistente plus’ de revue. Toen de redactie dacht dat de reeks klaar was, meldde…
Nekpijn
In de loop van één jaar heeft ongeveer 30% van de bevolking wel eens last van nekpijn en daarvan heeft 14% langer dan 6 maanden klachten.1 Slechts een beperkt aantal mensen met nekpijn consulteert de huisarts voor onderzoek en advies. De meest gemelde klacht is pijn. Deze gaat vaak samen met…
Laboratoriumverslaving
Een goede vriend van mij is al geruime tijd ziek. De loommakende vermoeidheid en regelmatige aanvallen van diarree resulteerden enkele jaren geleden in een diagnose: colitis ulcerosa. Een vervelend beeld, maar hulp was nabij. Eerst kreeg hij prednison, inclusief de bijbehorende opgeblazen kop…