Alle nummers
Archief tijdschrift

2018, nummer 7

Jaargang
61
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • ‘Positieve gezondheidszorg’ waardevol als introductie

    De positieve psychologie gaat uit van het zoeken naar de kracht van de patiënt, van het opbouwen van toekomstperspectief, en van samen zoeken naar kleine stappen die tot verbetering leiden. Het boek Positieve Gezondheidszorg, oplossingsgericht werken in de huisartsenpraktijk is een bijzonder positief geschreven verhaal met talrijke interventies die toepasbaar zijn voor huisarts en poh-ggz.

  • Jan van Esprijs voor aios Davith de Vries

    Met zijn critically appraised topic (CAT) ‘Geen antibiotica bij ongecompliceerde diverticulitis: een veilige optie?’ heeft Davith de Vries, aios aan UMC Groningen, de Jan van Esprijs gewonnen. De Jan van Esprijs, bedoeld om de band te versterken tussen wetenschap en de praktische toepasbaarheid daarvan, wordt jaarlijks uitgereikt aan een huisarts in opleiding. De Vries wist overtuigend en helder duidelijk te maken dat het geen zin heeft om preventief antibiotica tegen perforatie te geven bij diverticulitis.

  • H&W 7 nu online

    Met deze maand onder meer:
    - Wat verwacht de maatschappij van een huisarts buiten diensttijd?
    - Nazorg en controle voor kanker

  • Oncologische nazorg bij de huisarts [Redactioneel]

    Onlangs was ik bij een nascholing van huisartsen en specialisten die begon met de stelling dat oncologische nazorg een taak van de huisarts is. De meningen waren verdeeld. Een relevant probleem, want krijgt de huisarts er weer een taak bij? Omdat de levensverwachting van kankerpatiënten door betere behandeling (chirurgie, radiotherapie, chemo-immunotherapie en complicatiepreventie) sterk toegenomen is, gaat het om grote aantallen patiënten.

  • Zelfafnametest baarmoederhalskanker betrouwbaar

    Sinds 2017 is het Nederlandse bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker aangepast. Zo is het voor vrouwen die niet voor een uitstrijkje naar de huisartsenpraktijk willen komen nu mogelijk om een zelfafnametest aan te vragen. De zelfafnametest lijkt even betrouwbaar als een uitstrijkje voor screening op hrHPV, blijkt uit recent Nederlands onderzoek.

  • Duale plaatjesremming of alleen aspirine voor secundaire cardiovasculaire preventie

    Aspirine geldt al decennia als de hoeksteen voor de preventie van hart- en vaatziekten (HVZ) bij patiënten met reeds aangetoonde HVZ of een hoog risico hierop. Een recente Cochrane-review laat zien dat het toevoegen van een tweede plaatjesremmer (clopidogrel) naast aspirine, de kans op een (nieuw) myocardinfarct of ischemisch CVA nog verder verlaagt. Toch is voorzichtigheid geboden, want dit positieve effect moet worden afgezet tegen een verhoogd risico op bloedingen.

  • Nieuw onderzoek naar pijnbestrijding bij kinderen met OMA

    Goede pijnstilling is de hoeksteen van de behandeling van kinderen met een acute middenoorontsteking (OMA). In de praktijk blijken huisartsen pijnstilling echter vaak niet expliciet met de ouders te bespreken. In een nieuw onderzoek wordt bekeken of het optimaliseren van pijnbestrijding een gunstig effect heeft op de klachten van het kind, het aantal vervolgconsulten en het antibioticagebruik.

  • Verbeteren van palliatieve zorg in de eerste lijn

    Palliatieve thuiszorg (PaTz) is complexe zorg en vereist goede samenwerking en communicatie in de eerste lijn. De PaTz-methode laat veelbelovende resultaten zien om deze zorg te verbeteren. Voor een goede implementatie is echter verdere ontwikkeling van de methode nodig, en onderzoek naar de werkzame onderdelen en effecten op de geleverde zorg.

  • Fysiotherapie zinvol bij knie- en heupartrose

    De basisverzekering vergoedt vanaf begin 2018 fysiotherapie voor knie- en heupartrose. Het kan goed zijn om patiënten met knie- en heupartrose hierop te wijzen, zo blijkt uit een Cochrane-review. De auteurs vonden daarin duidelijk positieve effecten van oefentherapie.

  • CHA2DS2-VASc-risicoscore geen statisch gegeven

    Huisartsen gebruiken de CHA2DS2-VASc-risicoscore om bij patiënten met atriumfibrilleren (AF) het risico op trombo-embolie in te schatten en dit af te wegen tegen het risico op bloeding bij behandeling met antitrombotische medicatie. Een recent Taiwanees onderzoek laat zien dat de CHA2DS2-VASc-score geen statisch gegeven is. Het lijkt daarom redelijk patiënten met AF en een risicoscore van 0 of 1 jaarlijks te beoordelen.

  • Generieke medicatie liefst met hetzelfde uiterlijk

    Patiënten vertrouwen generieke middelen minder dan het origineel. Na het verlopen van het octrooi brengt de farmaceut soms zelf een generiek huismerk op de markt. Dat ziet er precies hetzelfde uit als het originele middel, maar is een fractie van de oorspronkelijke prijs. Volgens de BMJ willen patiënten na generieke substitutie met een generiek huismerk minder vaak terug naar het origineel.

  • Effect van ADHD-medicatie op schoolprestaties valt tegen

    De behandeling van kinderen met ADHD met methylfenidaat leidt niet of nauwelijks tot betere prestaties bij lezen en rekenen op school. Deze opvallende conclusie trekken Amsterdamse onderzoekers na het analyseren van de resultaten van 34 onderzoeken met totaal 1777 kinderen van voornamelijk basisschoolleeftijd.

  • Patiëntgegevens bij het oud papier

    Patiëntgegevens belanden in grote hoeveelheden bij het oud papier in plaats van in de papierversnipperaar. Bij doorzoeken van 591,6 kilogram oud papier in Canadese ziekenhuizen vonden onderzoekers 2687 documenten met persoonsgegevens. De meeste documenten kwamen uit de spreekkamers van artsen.

  • Maternale depressie dreunt lang na

    Kinderen van moeders die een depressie hebben gehad, missen significant vaker routinebezoeken aan de Jeugdgezondheidszorg. Dit verzuim is er nog jaren nadat de moeder een depressie heeft gehad. Dat blijkt uit Deens onderzoek. Hoewel de Nederlandse Jeugdgezondheidszorg anders is ingericht dan de Deense, brengen de uitkomsten van dit onderzoek de kwetsbaarheid van deze groep ouders en kinderen nog eens voor het voetlicht.

  • Gezond oud worden moeilijk bij lage sociaaleconomische status

    Lage sociaaleconomische status (SES) is geassocieerd met verminderd fysiek functioneren bij ouderen. Dit onderzoek toont aan dat het verkleinen van het verschil tussen arm en rijk net zoveel gezondheidswinst kan opleveren als de preventie van chronische ziektes, zoals diabetes.

  • Brede declaratiemogelijkheden voor het e-consult

    Nog steeds zijn er in de huisartsenpraktijk maar weinig e-consulten. Slechts 4% van de patiënten geeft aan van die mogelijkheid gebruik te maken, terwijl toch minstens zes op de tien huisartsen het e-consult aanbiedt. Onduidelijkheid over de financiering is waarschijnlijk een van de oorzaken van het geringe aantal e-consulten. Dat blijkt uit de eHealth-monitor, het jaarlijkse onderzoek van het Nictiz en het Nivel naar de stand van zaken rond e-health in Nederland.

  • Intra-arteriële behandeling veilig bij beroerte

    Het MR CLEAN-onderzoek, een groot baanbrekend Nederlands onderzoek, toonde in 2014 voor het eerst de effectiviteit aan van intra-arteriële behandeling bij herseninfarcten. Die behandeling is inmiddels standaardzorg. Uit een recent onderzoek in BMJ blijkt nu dat intra-arteriële behandeling bij herseninfarcten in de dagelijkse praktijk net zo veilig en effectief is als in onderzoeksverband.

  • Overlevingskans na kanker neemt toe

    De overlevingskans van kanker nam de afgelopen vijftig jaar sterk toe. Sinds de jaren zestig is de vijfjaarsoverleving van kanker nagenoeg verdubbeld. Dat blijkt uit onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

  • Appende dokters en de nieuwe privacywetgeving

    Vanaf 25 mei 2018 is er een nieuwe privacywet van toepassing binnen de hele EU, de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). Burgers krijgen meer rechten (onder andere om persoonlijke gegevens te ontvangen, in te zien en te laten verwijderen), maar organisaties en ook huisartsen krijgen meer plichten. En er zijn hogere boetes. Wat vinden en weten patiënten hier eigenlijk van? KPMG ondervroeg hierover 1000 Nederlanders van 15 jaar en ouder.

  • Omgaan met verzoeken van familie en vrienden

    Iedere dokter krijgt weleens de vraag van een familielid om naar een plekje te kijken of een recept voor te schrijven. De KNMG-richtlijnen adviseren echter duidelijk niet te dokteren voor bekenden. Dit onderzoek laat zien welke factoren dokters afwegen voordat ze wel of niet ingaan op zo’n verzoek van familie of vrienden. Zij bevinden zich vaak in een dilemma.

Wetenschap

  • Alarmsymptomen voor kanker als reden van komst

    Huisartsen moeten alarmsymptomen voor kanker niet alleen kunnen herkennen, maar ook kunnen inschatten hoe groot de kans is dat het echt om kanker gaat.

  • Spurlingtest helpt bij diagnosticeren cervicale radiculopathie

    Huisartsen en fysiotherapeuten baseren de diagnose cervicale radiculopathie op informatie afkomstig van de anamnese en het lichamelijk onderzoek, eventueel aangevuld met beeldvormend onderzoek. Met onderzoek willen Erik Thoomes, Cees Vos en Arianne Verhagen inzicht geven in het wetenschappelijk bewijs voor de validiteit van het lichamelijk onderzoek ten behoeve van de diagnose cervicale radiculopathie.

  • Wat verwacht de maatschappij van een huisarts buiten diensttijd?

    Dat u als huisarts een maatschappelijke voorbeeldfunctie heeft, is niets nieuws onder de zon. Dat u, ook wanneer u geen dienst hebt, een hulpplicht hebt, zal ook niemand verbazen. Maar in hoeverre mogen anderen u aanspreken op uw gedrag wanneer u niet aan het werk bent? In hoeverre kan het tuchtrecht worden ingeschakeld bij conflicten die u in uw vrije tijd hebt, bijvoorbeeld op uw sportclub?

  • De uitdagingen van stoppen met roken bij COPD-patiënten

    Voor rokers met COPD is er maar één behandeling die de versnelde achteruitgang van de longfunctie kan remmen: stoppen met roken. Hoewel er evidence-based stoppen-met-rokeninterventies beschikbaar zijn, roken er nog steeds veel mensen met COPD. Momenteel zijn er nog geen stoppen-met-rokenbehandelingen die zich richten op rokers met COPD, hoewel zij specifieke problemen ervaren en andere behoeften hebben rondom het stoppen met roken dan andere rokers. Ik heb me voor mijn proefschrift verdiept in de specifieke problemen en behoeften bij deze groep rokers en bij de behandelend artsen, en heb vervolgens gekeken hoe ik deze informatie kon toepassen op bestaande stop-met-rokenbehandelingen. Het uiteindelijke doel is de ontwikkeling van een stoppen-met-rokeninterventie specifiek voor rokers met COPD.

  • Sociale netwerken en cardiovasculair risicomanagement

    Ondanks allerlei initiatieven krijgen nog steeds niet alle patiënten zorg in het kader van cardiovasculair risicomanagement (CVRM), zoals aanbevolen in de richtlijn, of ze bereiken hun streefwaarden niet. Het is daarom de vraag hoe we CVRM verder kunnen verbeteren. Een beter begrip van de netwerken waarin zorgverleners samenwerken, kan hier mogelijk een rol in spelen.

  • Nazorg en controle voor kanker

    De meeste patiënten komen na een behandeling voor kanker in een traject van nazorg en controle terecht. Door de stijging van het aantal patiënten met kanker en de toenemende overleving komt er steeds meer druk op deze zorg te liggen.

  • Gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap

    Er leven veel vragen over het al dan niet gebruiken van selectieve serotonineheropnameremmers tijdens de zwangerschap. Op de POP-poli’s (Psychiatrie, Obstetrie, Pediatrie) blijkt dat de adviezen die huisartsen geven niet altijd overeenstemmen met de multidisciplinaire richtlijn hierover. Oppel et al. gingen na hoe huisartsen omgaan met de beschikbare informatie over SSRI’s en zwangerschap.

Praktijk

  • Koolmonoxidevergiftiging

    Vergiftigingen door koolmonoxide (CO) zijn in Nederland een onderschat probleem. Bekende risicofactoren zijn gaskachels, geisers en cv-ketels in combinatie met onvoldoende ventilatie, maar bijvoorbeeld ook waterpijprokers lopen risico. De diagnose berust op drie pijlers: het klinische beeld, recente expositie en een verhoogde concentratie carboxyhemoglobine (HbCO).

  • Kennistoets: Medicatiegebruik tijdens zwangerschap en lactatie

    Test uw kennis

  • Ecg-casus 'Een raadsel'

    Het ecg van deze patiënt ziet er als volgt uit:

  • Serie therapie van alledaagse klachten: Behandeling van diarree

    Behandeling van acute diarree bij gezonde mensen is doorgaans overbodig. Het is voldoende voorlichting en advies te geven. Wanneer diarree langer dan tien dagen aanhoudt, is onderzoek naar een causale oorzaak belangrijk. Bij diarree door onbekende oorzaak is het beleid hetzelfde als bij acute diarree. Voor het welbehagen van de patiënt is het belangrijk dat hij voldoende drinkt en eet waar hij zin in heeft. Bij dreigende dehydratie is extra vocht zinvol. Als de diarree erg hinderlijk is, kan loperamide worden geadviseerd.

  • Slangenbeten in Nederland

    In Nederland komen slangenbeten zelden voor. Ze verlopen meestal mild, maar als het een geïmporteerde slang betreft kunnen ze gevaarlijk zijn. De huisarts is uitstekend in staat een eerste evaluatie uit te voeren – algemene beoordeling van de patiënt, immobilisatie van de aangedane extremiteit, achterhalen van de soort en de giftigheid van de slang. Manipulatie van het gebeten gebied wordt sterk ontraden. Bij twijfel moet de patiënt naar de spoedeisende hulp verwezen worden.

Richtlijn

  • Onderzoek NHG-Wetenschapsdag 2018

    Op 8 juni 2018 was VUmc in Amsterdam het toneel van de NHG-Wetenschapsdag, met als thema ‘Bruggen bouwen tussen onderzoek en praktijk’. Veel interessante abstracts passeerden de revue. We hebben ze voor u per aandachtsgebied geclusterd. De volledige abstracts vindt u op www.nhgwetenschapsdag.nl.

  • NHG-Wetenschapsdag 2018

    Bruggen bouwen tussen onderzoek en praktijk was de titel van de NHG-Wetenschapsdag 2018. Die missie is geslaagd, want 250 bezoekers, een evenwichtige mix van praktiserende huisartsen, onderzoekers, aiotho’s en aios, wisten elkaar te vinden op vrijdag 8 juni in Amsterdam.

  • Stappenplan medicamenteuze behandeling beperkt gewijzigd

    De laatste tien jaar zijn er drie nieuwe medicijngroepen op de markt gekomen voor de behandeling van diabetes mellitus type 2. In de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 uit 2013 hadden deze middelen geen plaats in het stappenplan. De plaatsbepaling van deze medicijnen is opnieuw beoordeeld en het medicamenteuze stappenplan geactualiseerd.

NHG Forum

  • Gids voor AVG

    Informatiebeveiliging moet. Van wachtwoordbeveiliging tot beveiligd delen van persoonlijke informatie. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), sinds 25 mei 2018 van kracht, benadrukt het belang en de urgentie van informatiebeveiliging.

  • Column Rob Dijkstra: Juiste zorg, juiste plek

    Ik las de noodkreet van een collega op een overbevolkte huisartsenpost. Lange wachttijden voor ernstig zieke patiënten gaan samen met veeleisende en zelfs agressieve patiënten die de uitkomst van een lage urgentie na triage niet accepteren, en ervan uitgaan dat onze dagzorg 24 uur per dag op dezelfde manier doorgaat.

  • Uitgelichte post HAweb Ledenforum: Bevolkingsonderzoek BMHK

    ‘Kun je als huisarts de organisatie van het doorloopproces bij het bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker beïnvloeden?', vraagt Hans Gimbel, praktijkhoudend huisarts, op het HAweb Ledenforum.

  • ‘Binnen een maand van je insuline af’

    In deze rubriek portretteren we praktiserende huisartsen die iets bijzonders doen. Iris de Vries richtte nog tijdens haar huisartsenopleiding samen met huisarts Tamara de Weijer de vereniging Arts & Voeding op.

  • Prijs voor onderzoek atriumfibrilleren

    Bij screenen op hartfalen blijkt NT-pro-BNP niet zinvol in de huisartsenpraktijk, blijkt uit een artikel van huisarts en onderzoeker Sander van Doorn. Hij won daarmee de allereerste NHG-Wetenschapsprijs.

  • Thuisarts.nl verrijkt met overzichten

    Uit reacties van leden bleek dat er behoefte is aan een eenvoudig overzicht van alle afbeeldingen en video’s op Thuisarts.nl om te gebruiken tijdens het spreekuur.